Fot. Fotolia MEN wyjaśnia, czyli plany na kolejne lata
Rodzice nadal mają wiele pytań dotyczących planowanych zmian. Na te najczęściej zadawane odpowiedzi udzielił resort edukacji
Rok szkolny 2017/2018
1 września uczniowie dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej staną się uczniami ośmioletniej podstawówki.
Uczniowie kończący klasę VI szkoły podstawowej pójdą do klasy VII podstawówki. Rozpocznie się tym samym wygaszanie gimnazjów - nie będzie rekrutacji.
W roku szkolnym 2017/2018 i 2018/2019 w przekształconej szkole podstawowej (w zespołach szkół) prowadzone będą także klasy dotychczasowego gimnazjum - aż do czasu wygaszenia kształcenia. Podobne rozwiązania będą w stosunku do zespołów szkół, w skład których oprócz gimnazjum wchodzi zasadnicza szkoła zawodowa lub liceum ogólnokształcące czy technikum.
1 września 2017 roku dotychczasowa trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa przekształci się w trzyletnią branżową szkołę I stopnia.
Nie będzie rekrutacji do klas pierwszych trzyletnich zasadniczych szkół zawodowych. Czyli 1 września 2017 nastąpi likwidacja klasy pierwszej zasadniczej szkoły zawodowej, a w następnych latach - kolejnych klas.
W roku szkolnym 2017/2018 kształcenie w branżowej szkole I stopnia będzie odbywało się w zawodach ustalonych dla przekształcanej zasadniczej szkoły zawodowej.
Na lata szkolne 2017/2018 - 2019/2020 do branżowej szkoły I stopnia będzie prowadzona rekrutacja absolwentów gimnazjum. Od roku szkolnego 2019/2020 - absolwentów ośmioletniej podstawówki.
Rok szkolny 2018/2019
Ostatni rocznik dzieci klas III ukończy gimnazjum.
Czyli od 1 września 2019 roku w ustroju szkolnym nie będą już funkcjonowały gimnazja.
W roku szkolnym 2017/2018 i 2018/2019 w przekształconej szkole podstawowej (w zespołach szkół) prowadzone będą też klasy dotychczasowego gimnazjum - do czasu wygaszenia. Podobne rozwiązania będą w stosunku do zespołów szkół, w skład których oprócz gimnazjum wchodzi zasadnicza szkoła zawodowa lub liceum ogólnokształcące lub technikum.
Kiedy będą znane nowe podstawy programowe?
Do końca stycznia 2017 roku potrwają konsultacje w sprawie podstaw programowych dla szkół podstawowych. Ministerstwo Edukacji Narodowej przewiduje, że rozporządzenie w tej sprawie zostanie podpisane w połowie lutego. Projekt podstaw programowych dla szkół ponadgimnazjalnych zostanie zaprezentowany do końca marca. Zgodnie z nową podstawą programową już od września będą uczyć się uczniowie klas I, IV i VII szkoły podstawowej oraz I klasy szkoły branżowej. Projekt podstawy dla ostatniej z tych szkół jest gotowy.
Co z bezpłatnymi podręcznikami? Czy uczniowie nadal będą mieli zapewnione pomoce?
Dotacja celowa będzie udzielona na zakup podręczników lub materiałów edukacyjnych z zakresu edukacji polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej oraz z języka obcego nowożytnego. A także na zakup materiałów ćwiczeniowych dla uczniów klas I; podręczników lub materiałów edukacyjnych oraz ćwiczeniowych dla uczniów klas IV i VII. Jeśli chodzi o pozostałe klasy szkół podstawowych oraz dotychczasowych gimnazjów, został zachowany harmonogram udzielania dotacji celowej, a także jej kwoty.
W 2017 roku dotacją zostaną objęte także: podręczniki lub materiały edukacyjne dla uczniów klasy VI szkoły podstawowej; dla uczniów klasy III gimnazjum; materiały ćwiczeniowe dla uczniów klasy II i III, V i VI szkoły podstawowej oraz klas II i III gimnazjum.
Od kiedy zacznie się nauka drugiego języka obcego? Do tej pory rozpoczynała się w gimnazjum.
Nauka drugiego języka obcego nowożytnego rozpocznie się od siódmej klasy szkoły podstawowej.
Czy w programie nauczania pozostanie przedmiot przyroda?
Przyroda jako przedmiot będzie realizowana w czwartej klasie ośmioletniej szkoły podstawowej. Natomiast od piątej klasy szkoły podstawowej wprowadzone zostaną samodzielne przedmioty: biologia, geografia, chemia i fizyka. Takim trybem pójdą uczniowie, którzy we wrześniu zaczną naukę w klasie pierwszej, drugiej, trzeciej i czwartej podstawówki. Ci, którzy we wrześniu zaczną naukę już w piątej czy szóstej klasie, do końca klasy szóstej będą mieli przedmiot przyroda, a dopiero w siódmej i ósmej zastąpi go biologia, geografia, chemia oraz fizyka.
Jak będzie wyglądał egzamin po ósmej klasie szkoły podstawowej?
Egzamin ósmoklasisty będzie przeprowadzany w ostatniej klasie ośmioletniej szkoły podstawowej od roku szkolnego 2018/2019.
W latach 2018/2019, 2019/2020 i 2020/2021 uczniowie będą zdawali egzamin z języka polskiego, języka obcego nowożytnego i matematyki. Z kolei od roku szkolnego 2021/2022 egzamin będzie przeprowadzany z przedmiotów: język polski, matematyka, język obcy nowożytny oraz jeden z przedmiotów do wyboru spośród: biologii, chemii, fizyki, geografii, historii. Wymagania będą określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla ośmioletniej szkoły podstawowej.
Przystąpienie do tego egzaminu będzie obowiązkowe?
Tak. Uzyskane wyniki nie będą miały jednak wpływu na ukończenie szkoły, natomiast będą stanowić jedno z kryteriów rekrutacji do szkoły ponadpodstawowej. Wyniki egzaminu po ósmej klasie będą przedstawiane w procentach i na skali centylowej. Zasady organizacji i przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty - dotyczące m.in. warunków zwalniania uczniów z obowiązku przystąpienia do niego, dostosowania warunków i formy przeprowadzania, możliwości wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy egzaminacyjnej - będą podobne do rozwiązań funkcjonujących przy obecnie przeprowadzanym egzaminie gimnazjalnym.
Czy w szkołach ponadpodstawowych zaplanowano naukę w wymiarze rozszerzonym przedmiotów takich, jak: fizyka, informatyka czy biologia?
W liceum ogólnokształcącym, jeszcze na etapie prekonsultacji, zaplanowano na przykład geografię, biologię, chemię, fizykę czy informatykę w rozszerzeniach na poziomie sześciu godzin, a języka polskiego - ośmiu godzin w czteroletnim cyklu kształcenia. Te ustalenia najprawdopodobniej zostaną zmienione. Szczegóły w tej sprawie powinny być znane do końca stycznia.
W związku z reformą pojawi się zagrożenie kumulacji roczników absolwentów gimnazjum oraz szkoły podstawowej, którzy w tym samym czasie rozpoczną naukę w liceum ogólnokształcącym. Jakie jest rozwiązanie tego problemu?
W roku szkolnym 2019/2020 w jednej szkole spotkają się dwie grupy uczniów: absolwenci gimnazjum oraz absolwenci szkoły podstawowej. Te grupy będą miały oddzielną rekrutację. Obie będą realizowały odrębne programy nauczania. Nie ma możliwości, aby spotkały się w tej samej klasie.
W roku szkolnym 2019/2020 naukę w trzyletnim liceum rozpocznie ostatni rocznik gimnazjalistów, a w czteroletnim liceum - pierwsi absolwenci ośmioklasowej szkoły podstawowej. Każda z tych grup uczniów przystąpi do egzaminu maturalnego po 12 latach nauki (6+3+3 lub 8+4). Egzamin maturalny będzie inny.
Uczniowie, którzy skończą czteroletnie liceum ogólnokształcące, będą go zdawali według nowych zasad. Uczniowie ci nie będą także rywalizować w rekrutacji na studia. W 2022 roku absolwentami liceum ogólnokształcącego będą dzieci z rocznika 2003 i 2004 (sześciolatki) - uczniowie, którzy w obecnym roku szkolnym ukończyli klasę VI szkoły podstawowej - a w 2023 roku uczniowie z rocznika 2004 i 2005 (sześciolatki), które ukończyły klasę V podstawówki.
Jak będzie wyglądać egzamin maturalny wg nowych zasad?
Będzie przeprowadzany od roku szkolnego 2022/2023 dla absolwentów czteroletniego liceum ogólnokształcącego, a od 2023/2024 - dla absolwentów pięcioletniego technikum. Podstawą przeprowadzania tego egzaminu będą wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego.
Na czym będą polegały zmiany dotyczące nowego egzaminu maturalnego?
Zmiany w stosunku do obecnego stanu prawnego polegają na wprowadzeniu progu zdawalności (na poziomie 30 procent możliwych do uzyskania punktów) z egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Dla absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych wprowadzony będzie obowiązek przystąpienia do egzaminu maturalnego z przedmiotu dodatkowego - w części pisemnej z języka obcego nowożytnego na poziomie dwujęzycznym.
Posiadaczom dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika umożliwi się otrzymanie świadectwa dojrzałości przez zdanie egzaminu maturalnego z przedmiotów obowiązkowych.
Absolwenci branżowej szkoły II stopnia, posiadający dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, począwszy od roku szkolnego 2021/2022 będą mogli uzyskać świadectwo dojrzałości - zdając egzamin maturalny z przedmiotów obowiązkowych. To jest bez konieczności, ale z możliwością zdawania egzaminu z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego.
Kiedy w 2019 w szkołach ponadpodstawowych spotkają się absolwenci starego gimnazjum i nowej szkoły podstawowej, będą zdawali tę samą maturę?
Egzamin maturalny będzie inny. Uczniowie, którzy skończą czteroletnie liceum ogólnokształcące, będą zdawali maturę według nowych zasad.
Czy edukacja wczesnoszkolna będzie przedłużona do klasy IV?
Nie.Edukacja wczesnoszkolna będzie, tak jak dotychczas, w klasach I-III. Od klasy IV będzie nauczanie przedmiotowe.
Czy szkoły branżowe będą bezpośrednio szkolić do podjęcia pracy po jej zakończeniu? Czy będą dawać jakieś uprawnienia?
Wprowadzenie dwuletniej branżowej szkoły II stopnia zapewnia drożność kształcenia zawodowego w systemie szkolnym. Szkoła ta umożliwi absolwentom branżowej szkoły I stopnia kontynuację kształcenia w systemie szkolnym. Oznacza to, że możliwe będzie uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika oraz otrzymanie świadectwa dojrzałości. Absolwenci branżowej szkoły II stopnia, po uzyskaniu świadectwa dojrzałości, będą mogli kontynuować naukę na studiach wyższych.
Utworzenie branżowej szkoły II stopnia dla absolwentów branżowej szkoły I stopnia umożliwi, bez przerywania nauki, przygotowanie się do egzaminu maturalnego.
MEN wyjaśnia, że chce, aby w branżowej szkole I stopnia realizowane było kształcenie w zakresie jednej kwalifikacji. Po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia i zdaniu egzaminu z jednej kwalifikacji absolwent uzyska dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe i otrzyma wykształcenie zasadnicze branżowe.
II stopień branżowej szkoły będzie funkcjonował w zawodach, które mają kontynuację na poziomie technika. Po ukończeniu szkoły II stopnia i po zdaniu egzaminu z zakresu drugiej kwalifikacji, absolwent uzyska wykształcenie średnie branżowe oraz dyplom technika. Absolwent branżowej szkoły II stopnia będzie mógł przystąpić do egzaminu maturalnego, a po uzyskaniu świadectwa dojrzałości może kontynuować kształcenie na studiach wyższych.
Absolwenci branżowej szkoły I stopnia kształcący się w zawodach, którzy nie zdecydują się na naukę w branżowej szkole II stopnia, będą mogli podjąć pracę lub wybrać liceum ogólnokształcące dla dorosłych począwszy od II klasy oraz zdecydować się na kwalifikacyjne kursy zawodowe.
A osoby dorosłe?
Mogą kontynuować naukę w szkołach dla dorosłych, na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub potwierdzić poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych w drodze egzaminów eksternistycznych.