Zasłużeni dla wolności. I odznaczeni
Za odwagę, prawość, za to, że demokratyczne ideały przedkładali nad własną wolność, dziś zostaną odznaczeni Krzyżami Wolności i Solidarności.
Na wniosek prezesa IPN Łukasza Kamińskiego prezydent Andrzej Duda nadał kolejnej grupie działaczy opozycji antykomunistycznej z lat 1956-1989 Krzyże Wolności i Solidarności. W gronie wyróżnionych jest ponad 30 opozycjonistów z regionu.
Spośród tych, którzy zostali uhonorowani KWiS, są również osoby z odległych roczników, o bardzo bogatych życiorysach.
Najstarszym w tym gronie jest Jerzy Matyjek (ur. 1926), lekarz, prezes toruńskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W działalność opozycyjną zaangażował się już w latach 70. W sierpniu 1980 r. był doradcą strajkującej załogi Towimoru. Był współtwórcą i aktywnym działaczem toruńskiego Komitetu Obrony Więźniów za Przekonania. W stanie wojennym internowany. Po odzyskaniu wolności został odwołany z funkcji ordynatora oddziału neurologicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego (na skutek protestu lekarzy przywrócony na stanowisko). W latach 80. pozostawał pod „opieką” toruńskiej SB.
Jednym z najmłodszych działaczy, który dziś otrzyma KWiS, jest Marcin Orłowski (ur. 1970). Jako uczeń podstawówki (miał wtedy 15 lat) uczestniczył w akcji ulotkowej zorganizowanej w parafii pod wezwaniem św. Józefa w Toruniu, podczas mszy za Ojczyznę. W 1987 r. wydrukował samodzielnie pierwsze ulotki, które były kolportowane wśród uczniów IV LO. Zaangażował się m.in. w podziemny ruch wydawniczy.
Na liście uhonorowanych KWiS jest sporo kobiet, m.in. Joanna Teresa Urban, działaczka Bydgoskiego Komitetu Obrony Więźniów Politycznych. Po wprowadzeniu stanu wojennego nie zaniechała działalności opozycyjnej, za co w 1982 r. została tymczasowo aresztowana i osadzona w fordońskim więzieniu. Po zwolnieniu nadal angażowała się w działalność podziemną.
W latach 80. wielu opozycjonistów zmuszonych zostało do emigracji (po wyjściu z internowania mieli np. problemy, by dostać pracę). Na wyjazd do USA zdecydował się Adam Dolata, w sierpniu 1980 r. aktywny uczestnik strajku w toruńskim Towimorze. Z powodów politycznych do Kanady wyjechała Wiesława Kiełpińska-Surdyka, działaczka m.in. KPN i Regionalnego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania w Bydgoszczy. Poszukiwana listem gończym wydanym przez Wojskową Prokuraturę Garnizonową została aresztowana w kwietniu 1982 r. Przebywała w więzieniu w Fordonie i w Grudziądzu.
Ustanowiony w 2010 r. KWiS nadawany jest m.in. aktywnym członkom nielegalnych organizacji, których celem była walka o suwerenność i niepodległość kraju; osobom, które prowadziły zagrożoną odpowiedzialnością karną lub represjami działalność opozycyjną; tym, którzy przez łączny okres co najmniej 30 dni byli więzieni, aresztowani, internowani lub w inny sposób pozbawieni wolności.
W imieniu prezydenta RP odznaczenia wręczy prezes IPN. Uroczystość rozpocznie się dziś w hotelu Pod Orłem w Bydgoszczy o godz. 13.30.
Lista odznaczonych
Jan Józef Bartczak, Wiesław Cichoń, Adam Dolata, Krzysztof Gołębiowski, Zbigniew Leszek Heldt, Maria Anna Kalas, Katarzyna Joanna Kałamajska-Liszcz, Wiesława Kiełpińska-Surdyka, Mariusz Jan Klimaszewski, Elżbieta Lassota, Jerzy Lassota, Michał Józef Leszczyc-Grabianka, Łucja Genowefa Lewicka, Teresa Jadwiga Łuczak, Jerzy Zbigniew Matyjek, Antoni Mężydło, Maria Nencka-Borowiecka, Marcin Grzegorz Orłowski, Bogusław Stanisław Perczak, Wojciech Józef Polak, Antoni Ryszard Pieczulski, Adam Ronowski, Włodzimierz Sawicki, Mieczysław Jerzy Skrzypek, Joanna Teresa Urban, Włodzimierz Wincławski, Leszek Krzysztof Zejfert.
Odznaczeni pośmiertnie: Janusz Bucholc, Wojciech Cieślewicz, Tadeusz Stefan Duszyński, Witold Hatka, Danuta Sulińska, Tadeusz E. Waśkiewicz.