Załóżmy, że nie ma Piłsudskiego. Do wolności prowadzi nas Witos
11 listopada 1918 roku każdemu z nas kojarzy się z dniem odzyskania przez Polskę niepodległości. - W tym, owszem, jest odrobina prawdy - mówi prof. Andrzej Chwalba. Czy, zakładając, że w 1918 r. nie ma Piłsudskiego, był Polak zdolny poprowadzić nas do niepodległości? Nasz rozmówca wymienia Daszyńskiego, Dmowskiego, ale stawia na Witosa.
11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, a zasługi historia przypisała Piłsudskiemu. Ale to chyba nie był dla Polski jedyny możliwy scenariusz?
Prof. Andrzej Chwalba: O tym, jak dziś postrzegamy dzień niepodległości i co świętujemy faktycznie przesądziło przejęcie władzy przez obóz Piłsudskiego w 1926 roku. Jeśli zapytamy kogokolwiek, z czym kojarzy mu się 11 listopada 1918 roku, odpowie: dzień odzyskania przez Polskę niepodległości. W tym, owszem, jest odrobina prawdy. Ale tylko odrobina.
To znaczy?
Odradzanie się Polski było bowiem procesem rozpisanym na tygodnie - tego dnia Kraków jest już wolny, i to od kilkunastu dni, podobnie jak Tarnów i Cieszyn, czy Lublin od kilku dni, ale wciąż zajęta jest przez okupanta niemieckiego Warszawa, a ziemie zaboru pruskiego dalej należą do Niemiec. 11 listopada i w kolejnych dniach w skład odradzającego się państwa polskiego weszła jedynie północna część Królestwa Polskiego (bez Podlasia i Suwalszczyzny). Zatem 11 listopada to data symboliczna, wybrana z kilku innych, które proponowały skłócone stronnictwa polityczne w okresie międzywojennym. Każde uważało, że to data związana z jego aktywnością przysłużyła się Polsce i narodowi, a zatem powinna być uznana za dzień niepodległości. A ponieważ po roku 1926 władzę polityczną w Polsce ma obóz Piłsudskiego, to jego zwolennicy dokonali wyboru 11 listopada jako dnia odzyskania przez Polskę niepodległości. Przypomnijmy, że tego dnia Rada Regencyjna powołana w 1917 roku przez okupantów przekazała Piłsudskiemu władzę nad skromnym jeszcze wówczas polskim wojskiem.
Z drugiej strony, trudno byłoby nie docenić wkładu Piłsudskiego w odzyskanie przez Polskę niepodległości?
Czytaj dalej, a dowiesz się:
- czy gdyby Legiony nie powstały, Polska odzyskałaby niepodległość?
- zakładając, że w czasie wojny nie ma ani Legionów, ani Józefa Piłsudskiego - kto mógłby poprowadzić Polskę? Znalazłby się taki wódz?
Jeżeli chcesz przeczytać ten artykuł, wykup dostęp.
-
Prenumerata cyfrowa
Czytaj ten i wszystkie artykuły w ramach prenumeraty już od 3,69 zł dziennie.
już od
3,69 ZŁ /dzień