Zaglądamy do hal produkcyjnych zakładów, których w Grudziądzu już nie ma [zdjęcia z archiwum]

Czytaj dalej
Fot. Piotr Bilski
Daniel Dreyer

Zaglądamy do hal produkcyjnych zakładów, których w Grudziądzu już nie ma [zdjęcia z archiwum]

Daniel Dreyer

Trampki ze Stomilu, szynka z Zakładów Mięsnych, wanny z Pomorskiej Odlewni... Wciąż pamiętamy znakomite wyroby grudziądzkich fabryk. Zobaczcie zdjęcia z tych zakładów autorstwa Piotra Bilskiego.

W latach 70. i 80. Grudziądz stał przemysłem. W fabrykach praca trwała na zmiany, rąk do pracy zawsze brakowało.

Zapotrzebowanie na produkty z Grudziądza wydawało się nie mieć końca. A jednak... Nawet firmy, które przetrwały wojenne zawieruchy, poległy w zmaganiach z przemianą ustrojową.

W naszym archiwum znaleźliśmy zdjęcia sprzed 30, czasem nawet blisko 40 lat, dokumentujące produkcję w niektórych największych grudziądzkich zakładach.

Pomorska Odlewnia i Emaliernia

Za kilka dni, 30 lipca, minie 155 lat od dnia, w którym Joseph Herzfeld i Carl Victorius utworzyli w Grudziądzu odlewnię żeliwa i emaliernię. Był to fundament zakładu, który w 1948 roku został przejęty przez Skarb Państwa i nosił nazwę Pomorska Odlewnia i Emaliernia. Produkowano tutaj fragmenty pieców, kotły, wanny, kuchnie... Także korpusy bomb i granatów moździerzowych.
W latach 70 - był to czas największej prosperity - w Mniszku zbudowano nową odlewnię wanien i zlewozmywaków.
W 1992 roku POiE została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa "Hydro-Vacuum". Stanęła na nogi i obecnie produkuje przede wszystkim cenione na wielu rynkach specjalistyczne pompy.

Stomil Grudziądz

Trampki z Grudziądzkich Zakładów Przemysłu Gumowego "Stomil" na zajęciach wychowania fizycznego nosili chyba wszyscy obecni 40-50-latkowie. Ale nie tylko one powstawały w grudziądzkiej fabryce. Z taśm produkcyjnych zjeżdżały także m.in. materace i pontony, z których wiele służy do dziś - wyprodukowane w Grudziądzu łodzie ratunkowe wciąż można zobaczyć na kutrach rybackich. To najlepiej świadczy o jakości wyrobów "Stomilu".

W latach 70. "Stomil" zatrudniał około 7,5 tysiąca osób, pracowano tutaj całą dobę, na trzy zmiany. Jednak świetnie prosperująca firma poległa podczas przemian ustrojowych w latach 90. Upadłość zakładu ogłoszono w 2001 roku.

Zakłady Mięsne Grudziądz

Śląska, podwawelska, toruńska, a przede wszystkim szynka w puszkach "sercówkach" - to produkty, na których wspomnienie wciąż ślinka leci grudziądzanom pamiętającym produkty z Zakładów Mięsnych. Zresztą nie tylko grudziądzanom, bo produkowane tutaj wędliny i konserwy były wielokrotnie nagradzane na ogólnopolskich konkursach. Były też eksportowane do Angli, Francji, a nawet USA i Kanady.

Był to jeden z najstarszych zakładów mięsnych w Polsce, otwarto go 13 grudnia 1885 roku. A jednak 120 lat później, 7 lutego 2005 r. Sąd Rejonowy w Toruniu zatwierdził upadłość Zakładów Mięsnych S.A. w Grudziądzu. Natomiast z rejestru przedsiębiorców grudziądzkie przedsiębiorstwo wykreślone zostało niemal dokładnie 10 lat temu: 4 sierpnia 2007 roku.

"Agromet-Unia" Fabryka Maszyn Rolniczych

Historia tej firmy sięga 1882 roku, kiedy to inżynier August Ventzki założył Fabrykę Maszyn i Narzędzi Rolniczych w Grudziądzu. W małym warsztacie wyprodukował pierwszy pług.

Firma ta bez przerwy się rozwijała. Produkowała nawet w czasie II wojny światowej, choć w tym czasie był to asortyment wojenny.
Po wojnie zakład, jako Fabryka Narzędzi Rolniczych „Unia” w Grudziądzu, wrócił do produkcji cywilnej. W 1973 roku firma stała się przedsiębiorstwem wielozakładowym pod nazwą: „Agromet-Unia” Fabryka Maszyn Rolniczych.

Niedługo później: w 1976 roku pracowało tutaj 2.827 osób. To rekordowe zatrudnienie w dziejach firmy.

Dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa zatrzymał się na początku lat 90. Załamały się rynki zbytu: krajowy i zagraniczny. To doprowadziło do spadków produkcji, a w końcu do postawienia fabryki w stan likwidacji w 1995 roku.

Ta firma ma jednak godnego następcę w postaci spółki dobrze prosperującej spółki "Unia", wciąż produkującej maszyny rolnicze.

Pomorskie Zakłady Urządzeń Okrętowych Warma

Wśród największych firm produkcyjnych w Grudziądzu były też Pomorskie Zakłady Urządzeń Okrętowych Warma, które utworzono w 1948 roku. Powstawały w niej m.in. konstrukcje stalowe, urządzenia okrętowe i urządzenia gastronomiczne.
Jako PZUO Warma firma została wykreślona z rejestru przedsiębiorców 28 czerwca 2003 roku.

Od 2008 roku zakład produkcyjny Warma jest własnością Korporacji Budowlanej Budmax.

Daniel Dreyer

Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem jako student-praktykant, w grudziądzkim oddziale "Gazety Pomorskiej". I z nim jestem związany do dziś, od 1 października 2005 roku jako kierownik redakcji. Tematyka jaką podejmuję to sprawy bliskie mieszkańcom Grudziądza i okolic: to, co napełnia ich obawami albo daje nadzieję, to co ich smuci albo cieszy, to z czego są dumni albo... co wymaga zmiany, aby się nie wstydzić. Dziennikarstwo postrzegam jako misję, którą jest nie tylko stawianie pytań, ale szukanie odpowiedzi. Prywatnie jestem fanem różnorodnej, ale tylko dobrej muzyki, miłośnikiem górskiej turystyki i bardzo początkującym żeglarzem.

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.