Wstydliwe choroby prostaty
Przychodzi taki moment w życiu mężczyzny, że zaczyna mieć problem z oddawaniem moczu... Nie wolno tego bagatelizować! Najlepiej zgłosić się do urologa i zbadać prostatę.
O chorobach prostaty i radzeniu sobie z nimi mówi dr n. med. Jan Kawecki, chirurg, urolog, ordynator Oddziału Urologii, dyrektor Szpitala Specjalistycznego im. prof. E. Michałowskiego w Katowicach.
Choroby prostaty to męski problem...
...co nie znaczy, że panie nie powinny o tym wiedzieć. To kobiety, przede wszystkim, dbają o nasze zdrowie. Wiele razy byłem jako lekarz świadkiem, że to panie przyprowadzały swoich mężów lub synów do lekarza.
Co to takiego ta prostata, której schorzeń tak obawiają się panowie?
To nieparzysty gruczoł w dnie miednicy, który nam, mężczyznom służy w okresie młodzieńczym. Potem tylko przeszkadza.
Do czego gruczoł prostaty służy młodym mężczyznom?
Produkuje wydzielinę, która uzdatnia spermę, sprawia, że plemniki są bardziej żywe, łatwiej pokonują bariery kobiecej pochwy, np. jej inne Ph. Wydzielina prostaty po prostu ułatwia plemnikom dotarcie do celu.
Co powinien, tak naprawdę, wiedzieć o prostacie każdy mężczyzna a może nawet chłopiec?
Chłopiec to nic, ale już dwudziestolatek powinien taką wiedzę mieć. Każdy wiek ma zresztą na ten temat inny potrzebny zakres wiedzy. W wieku młodzieńczym występują często niepokojące zapalenia prostaty, w wieku przejściowym – do 50. roku życia – jest w miarę spokój, choć pojawiają się już związane z przerostem prostaty i trudnościami w oddawaniu moczu objawy. Zaczynają nas denerwować i niepokoić. Przeszkadzają w życiu, zmuszają do pójścia do lekarza, szukania konkretnej pomocy.
Jakie choroby prostaty dotykają mężczyzn najczęściej?
Najczęstszą chorobą gruczołu krokowego jest łagodny przerost stercza. Wynika z natury, jest efektem przemiany tego gruczołu wraz z wiekiem. Mniejsze lub większe problemy po prostu się pojawiają. Niektórzy do końca życia nie zdążą mieć poważnych kłopotów, inni będą mieć je wcześniej, ale to choroba dotycząca wszystkich mężczyzn. Natomiast rak stercza, choroba wywodząca się także z gruczołu krokowego, nie jest najczęstsza. Rak płuc i jelita grubego u mężczyzn są bardziej groźne, choć szum medialny związany z rakiem prostaty jest potrzebny, zwłaszcza gdy choroba dotyka ludzi z pierwszych stron gazet, bo wtedy ci z drugich stron zwiększają na ten temat swoją świadomość.
Gruczoł wielkości kasztana, a potrafi mężczyznom dokuczyć...
Cóż, przychodzi taki moment w życiu mężczyzny, że zaczyna mieć problem z oddawaniem moczu, widzi, że coś jest nie tak. Lekarz rodzinny kieruje go do urologa. Problem polega na rozroście komórek gruczołowych prostaty, które powodują ucisk na przewód moczowy i skutkują problemami z oddawaniem moczu.
Co to znaczy „łagodny przerost prostaty”?
Nazwa „łagodny przerost prostaty” akcentuje, że nie jest to rak złośliwy, chociaż z racji nieograniczonego podziału komórek prostaty naukowcy zaliczają go do nowotworów.
Kiedy najczęściej pojawiają się problemy?
W 40. roku życia 10–11 procent mężczyzn odczuwa jakieś objawy. W 60. roku życia już 48 procent. W 81. roku życia 92 procent. Raz jeszcze powtórzę: problemy z prostatą będzie mieć prawie KAŻDY mężczyzna. To choroba wieku, tak naprawdę trochę z dobrobytu, bo na nią wpływ ma także to, jak żyjemy i jak się odżywiamy.
Przychodzi chłop do doktora i ...
Cóż, trzeba z nim najpierw trochę pogadać ale trzeba też zadać specjalistyczne pytania, które pomogą ustalić, jak bardzo i na co jest chory. No i trzeba chorego zbadać. Zlecić badania laboratoryjne, USG, wykonać dynamiczny pomiar strumienia moczu. Podstawowym badaniem jest badanie per rectum (przez odbytnicę – przyp. red.). Pozwala ono ocenić, czy gruczoł krokowy ma prawidłowe rozmiary i kształt, co lekarz wyczuwa przy lekkim ucisku palcem.
Jakie są charakterystyczne objawy przerostu prostaty?
W skład zespołu przerostu gruczołu krokowego wchodzą dwa nurty objawów. Pierwszy związany ze zwężaniem się strumienia moczu. Normalna mikcja (oddawanie moczu – przyp. red.) powinna trwać nie więcej niż minutę. Jak trwa dłużej to znaczy, że coś jest nie tak. Charakterystycznym objawem sugerującym chorobę jest poranne wyczekiwanie na mikcję. Pęcherz jest wypełniony a mięśniowi wypieraczowi trudniej jest zacząć mikcję. Typowym objawem jest wykonywanie powtórne mikcji. Dopiero co byliśmy w toalecie, a tu znów się chce. Można też mieć uczucie nieoddania moczu do końca. Te objawy związane są z utrudnieniem oddawania moczu. Drugim nurtem objawów są objawy podrażnienia. To, że chodzi się częściej z moczem, wstaje się wiele razy w nocy, naglące parcia, mimowolne moczenie, bolesne oddawanie moczu, a także przerywane oddawanie moczu. Tak nie może być. Chorzy muszą być leczeni.
Idź do urologa
Rak prostaty dość długo może rozwijać się bezobjawowo. Jeśli odpowiednio wcześnie podejmiemy świadomą decyzję o sprawdzeniu stanu swojego zdrowia, damy sobie szansę na wykrycie nowotworu w fazie, w której można leczyć go radykalnie i skutecznie.
Wczesnemu wykrywaniu raka może służyć regularne badanie gruczołu krokowego u urologa oraz oznaczenie poziomu PSA w krwi. Badania te zaleca się osobom, które przekroczyły 50. rok życia lub wcześniej, w przypadku pojawienia się zaburzeń w oddawaniu moczu, lub wówczas, gdy najbliżsi krewni (ojciec, brat) zachorowali na raka prostaty w młodym wieku.