Paweł Stachnik

Wielkopolska sięga po wolność. Paryż pomaga Poznaniowi

Defilada 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich w Poznaniu. Zdjęcie poznańskiego fotografa Kazimierza Gregera, który dokumentował powstanie. Fot. archiwum Defilada 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich w Poznaniu. Zdjęcie poznańskiego fotografa Kazimierza Gregera, który dokumentował powstanie.
Paweł Stachnik

Styczeń 1919. Trwa powstanie wielkopolskie. Większość regionu zostaje wyzwolona. Niemcy szykują poważną ofensywę. Polska zwraca się o pomoc do Francji. Marszałek Foch powstrzymuje Niemców.

Osłabienie Niemiec klęską w wojnie i wybuchem rewolucji, a także polityczne emancypowanie się pozostałych ziem polskich, skłoniło w listopadzie 1918 r. działaczy narodowych w Wielkopolsce do działania. Korzystając z osłabienia władz w Berlinie zaczęli oni zakładać tajne początkowo komitety obywatelskie i wstępować do nowo utworzonej Straży Ludowej.

11 listopada w Poznaniu ujawnił się polski Centralny Komitet Obywatelski, przekształcony następnie w Naczelną Radę Ludową. Polakom udało się zastąpić niemieckiego nadburmistrza Poznania własnym kandydatem i wprowadzić przedstawicieli do Rady Żołnierskiej.

- Chodziło o utworzenie polskiej władzy, która zdublowałaby administrację niemiecką - mówi dr Marek Rezler, poznański historyk, badacz i popularyzator powstania wielkopolskiego, autor wydanej niedawno monografii „Powstanie wielkopolskie po stu latach”.

Kolejnym krokiem w stronę realizacji postulatów narodowych było przeprowadzenie wyborów do Sejmu Dzielnicowego. Zgodę na nie przedstawiciele Naczelnej Rady Ludowej wymusili na berlińskich politykach, grożąc wstrzymaniem dostaw żywności z Wielkopolski do głodujących Niemiec.

Głosowanie odbyło się 18 listopada. Wybrano 1399 delegatów. Sejm zebrał się 3 grudnia w Poznaniu i przyjął uchwałę o woli połączenia zaboru pruskiego z innymi ziemiami polskimi.

W dalszej części tekstu:

  • Co sądziła naprawdę o powstaniu Naczelna Rada Ludowa?
  • Jaką rolę miał odegrać Ignacy Jan Paderewski?
  • Jak Niemcy zareagowali na manifestację w Poznaniu?
  • Jak przebiegało powstanie?
Pozostało jeszcze 87% treści.

Jeżeli chcesz przeczytać ten artykuł, wykup dostęp.

Zaloguj się, by czytać artykuł w całości
  • Prenumerata cyfrowa

    Czytaj ten i wszystkie artykuły w ramach prenumeraty już od 3,69 zł dziennie.

    już od
    3,69
    /dzień
Paweł Stachnik

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.