Wielkie pożary wysypisk śmieci. Co się za nimi kryje? Mafia czy impotencja państwa?
Co się kryje za serią nagłych pożarów wysypisk odpadów? Czy łatwa odpowiedź "mafia śmieciowa" na pewno załatwia sprawę? Czy tak naprawdę nie jest parawanem dla impotencji organów państwa?
Trzeba było wielkiego pożaru składowiska odpadów w Zgierzu i całej serii podobnych pożarów w całej Polsce, aby zmusić do działania organy państwa. Na razie diagnoza jest prosta. "Zero tolerancji dla mafii śmieciowej" - zapowiedział bohatersko w Zgierzu wiceminister środowiska Sławomir Mazurek. "Miarka się przebrała" - dołożył swoje premier Mateusz Morawiecki i twardo oznajmił, że sprawę ma zbadać Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Jak to będzie z tą mafią śmieciową, to się jeszcze okaże. A zanim ABW wyłapie wszystkich śmieciowych mafiosów, warto zadać sobie parę pytań.
Dlaczego miarka przebrała się dopiero teraz? Czy wcześniej nie istniała świadomość, że z gospodarką odpadami w Polsce jest coś nie tak? Czy w tej kwestii, mimo dwóch i pół roku rządów PiS, nadal istnieje tylko państwo teoretyczne zdiagnozowane przez Bartłomieja Sienkiewicza w podsłuchanej rozmowie?
Jak działa to państwo, widać na przykładzie wysypiska w Zgierzu. W kwietniu ubiegłego roku starosta zgierski wydaje roczne pozwolenie dla spółki na gromadzenie odpadów, bo - jak twierdzi - przepisy nie dają mu innej możliwości. Ludzie zgłaszają, że na składowisku coś podejrzanie śmierdzi, że nie wiadomo, co tam wjeżdża, ale starosta wejść na teren składowiska nie może. Dwie rzeczywistości: papierowa i ta wyczuwalna nosem.
Drugi element tej papierowej rzeczywistości - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska wszczyna postępowania dotyczące nielegalnego wwozu zmieszanych odpadów komunalnych i gospodarowania odpadami niezgodnie z pozwoleniem, ale odpady dalej sobie wjeżdżają, jak gdyby nigdy nic. Składowisko kontrolują strażacy, też alarmują i też nic.
Zawiadomienia z inspekcji ochrony środowiska trafiają do prokuratur i sobie krążą: Prokuratura Krajowa, Prokuratura Rejonowa w Zgierzu, Prokuratura Rejonowa w Pabianicach, Prokuratura Okręgowa w Łodzi... Tytułem uzupełnienia - w tym czasie odpady też sobie krążą: z Anglii i Niemiec na składowisko w Zgierzu. - Wstępnie ustaliliśmy, że na wysypisko miały być wyrzucane nieszkodliwe dla środowiska gruzy, papier i tektura, podczas gdy okazało się, że były tam też składowane odpady komunalne i materiały budowlane. Czy były one szkodliwe dla otoczenia? Wykaże to śledztwo - mówił Dziennikowi Łódzkiemu przedstawiciel łódzkiej Prokuratury Okręgowej. A kiedy mówił? 10 grudnia 2017 roku...
Policzmy jeszcze raz te wszystkie instytucje, które alarmowały, wnioskowały, śledziły i tak dalej, i tak dalej: starosta zgierski, prezydent Zgierza, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, straż pożarna, prokuratura. Pewnie jeszcze coś by się znalazło. Zadziwiające jak wiele instytucji robiło co mogło i... nic. A inni robili, co chcieli.
Dziś prokuratura mówi, że najbardziej prawdopodobna przyczyna pożaru składowiska w Zgierzu to podpalenie. Kto miałby tego dokonać? Może ktoś chciał zatrzeć jakieś ślady lub dowody, a może - bo i takie słuchy krążą - ktoś po prostu miał dość nieskuteczności instytucji, które nie potrafiły położyć kresu udręce mieszkańców.
Deklaracje idą w dobrym kierunku: nowe przepisy, kontrole, większy rygor przy wydawaniu zezwoleń, nowe instrumenty dla służb państwowych. Mądry Polak po smrodzie...
