Fot. Marcin Makówka Rany na podeszwach stóp chorych na cukrzycę to bardzo poważny problem. Szczególnie, kiedy pacjent lub jego opiekunowie dopuszczą się zaniedbań. W skrajnym stanie grozi choremu amputacja
Jedną z konsekwencji cukrzycy może być tzw. stopa cukrzycowa, czyli zmiany w naczyniach krwionośnych lub nerwach stóp.
Rozwój tego schorzenia jest związany z neuropatią, czyli zapaleniu nerwów, które nieprawidłowo przewodzą informacje ruchowe i czuciowe wzdłuż włókien nerwowych. Cukrzyca powoduje też zmiany w obrębie naczyń krwionośnych, które przyczyniają się do silnego niedokrwienia. Uszkodzenie komórek nerwowych prowadzi do zaniku mięśni stopy, upośledzenia czucia bólu i dotyku. Konsekwencją jest miejscowa osteoporoza i głębokie owrzodzenia, którym towarzyszą zakażenia bakteryjne.
Cukrzyca w natarciu
Jak rozpoznać, że istnieje zagrożenie dla stóp diabetyka? Przede wszystkim trzeba się im przyjrzeć. Płytki paznokciowe tracą połysk, są kruche, deformują się. Winę za to ponosi słabe mikrokrążenie w drobnych tętniczkach i naczyniach włosowatych paliczków rąk i stóp. U pacjentów zauważa się też trudno gojące się wykwity o woskowo-żółtym zabarwieniu. Sygnałem alarmowym są również drobne wybroczyny, które świadczą o nadmiernej kruchości i przepuszczalności naczyń włosowatych
Z czasem dochodzi do zdecydowanego pogorszenia ukrwienia w obrębie stopy, które prowadzi poprzez zarastanie tętnic i uszkodzenie naczyń stopy do jej owrzodzenia, martwicy i często kończy się amputacją palców lub nawet całej stopy!
Szczególna pielęgnacja
Stopy diabetyka wymagają wyjątkowej troski. Właściwych butów i skarpet, odpowiedniej higieny i fachowego pedicure.
Buty muszą być przede wszystkim wygodne. Niestety, trzeba zrezygnować z obuwia o cienkiej podeszwie, z klapek, laczków czy sandałów. Stopa musi być porządnie chroniona, gdyż jest szczególnie narażona z urazy, których chorzy mogą po prostu nie poczuć. Konieczne jest też noszenie odpowiednich skarpetek czy rajstop. Bawełnianych, bezuciskowych ponieważ nie można dopuścić do podrażnień skóry, czy utrudniania krążenia krwi.
W Polsce na cukrzycę choruje ponad 2 miliony osób!
Myjemy nogi
Stopy cukrzyk powinien myć ostrożnie, ale przede wszystkim nie za długo. Moczenie stóp pogarsza stan skóry i wysusza ją. Po myciu trzeba starannie osuszyć przestrzenie między palcami i nakremować stopy preparatem natłuszczającym omijając owrzodzenia i rany. Jeśli na skórze zauważymy nowe ranki, trzeba je zdezynfekować i opatrzyć jałowym gazikiem i bandażem. Plastrów nie używamy, bo mogą uszkodzić skórę.
Pedicure
Podczas pielęgnowania stopy cukrzycowej trzeba zrezygnować z używania cążków czy nożyczek. Paznokcie skracamy przy pomocy pilnika i to nie takiego metalowego z ostrym szpicem, tylko szklanego lub kartonowego o zaokrąglonych końcówkach. Jednak osoby starsze lub z nadwagą - uniemożliwiającą swobodne sięgnięcie do stóp - powinny zdecydować się na fachowy pedicure wykonany przez specjalistę z doświadczeniem w pracy w chorymi.
Niemal połowa przypadków amputacji nóg w Polsce jest konsekwencją zespołu stopy cukrzycowej.
Rehabilitacja
Stopy cukrzycowe trzeba ćwiczyć, by choć w minimalnym stopniu poprawić w nich ukrwienie i zachować sprawność stawów. Trzeba więc codziennie spacerować. Wystarczy pół godziny dziennie. Siedząc przy komputerze czy telewizorem także można ćwiczyć. Na przykład położyć się z nogami ułożonymi powyżej serca i kręcić kółka palcami stóp. Inne dobre ćwiczenie to podnoszenie z ziemi chusteczki lub innego drobnego przedmiotu palcami stóp.
Autor: Maja Erdmann