Społeczne agencje najmu - nowy pomysł rządu na tani wynajem mieszkań. Gwarancja dochodu z wynajmu
Rząd przygotowuje komercyjną część tzw. pakietu mieszkaniowego. Jedną ze zmian w prawie ma być wprowadzenie znanych już na Zachodzie społecznych agencji najmu.
Wprowadzenie społecznych agencji najmu to jedno z rozwiązań szykowanych przez rząd w ramach pakietu mieszkaniowego. Celem ma być poprawa sytuacji mieszkaniowej w Polsce, a w tym przypadku konkretnie zwiększenie dostępności tanich mieszkań na wynajem.
Gwarancja dochodów
Rozwiązanie to przywędrowało do nas z Europy Zachodniej, gdzie takie instytucje istnieją już od ok. 30 lat i okazały się skuteczne. W największym skrócie społeczne agencje najmu pośredniczą między właścicielami mieszkań a osobami, które chciałyby wynająć lokal. Agencja przejmuje od właściciela wszelkie obowiązki związane z najmem.
Dzięki pośrednictwu agencji właściciel mieszkania ma spokój oraz gwarancję dochodów - nawet jeśli mieszkanie będzie stało puste, społeczna agencja najmu co miesiąc przeleje na jego konto ustaloną kwotę. W zamian za to właściciel zgadza się jednak, żeby mieszkanie było wynajęte po stawkach niższych niż rynkowe. Dzięki temu mieszkania te stają się dostępne dla osób o dochodach zbyt niskich, by wynająć na rynku komercyjnym, a zbyt wysokich, by kwalifikować się do otrzymania lokalu komunalnego.
Pilotażowe projekty
Społeczne agencje najmu są już od kilku dekad znane m.in. w Belgii czy Wielkiej Brytanii. W Polsce praktycznie nikt o tym rozwiązaniu nie słyszał, choć w naszym kraju działają już dwie takie agencje. Pierwszą z nich jest Miejskie Biuro Najmu w Poznaniu, zaś drugą - warszawska agencja działająca przy Fundacji Habitat for Humanity Poland.
Te pilotażowe projekty, mimo niewielkiej skali i eksperymentalnego charakteru, odniosły sukces. Przykładowo ze wsparcia warszawskiej Społecznej Agencji Najmu (w ramach projektu HomeLab) w latach 2017-2019 skorzystało 30 gospodarstw domowych, w tym 179 osób dorosłych i 67 dzieci. Skuteczność udzielonej pomocy potwierdziły niezależne badania zewnętrzne. U osób objętych wsparciem poprawiły się m.in. bezpieczeństwo i jakość mieszkania, a na najem przeznaczały one mniejszą niż wcześniej część dochodów.
Co ważne, społeczne agencje najmu nie tylko pośredniczą między właścicielami a lokatorami. Mogą również oferować dodatkowe formy pomocy najemcom, pomagając im poprawić swoją sytuację bytową.
Przygotowywany przez rząd pakiet mieszkaniowy ma pomóc w tworzeniu kolejnych społecznych agencji najmu w Polsce. Według projektu ustawy będą one tworzone przez organizacje pożytku publicznego we współpracy z gminami. Kryteria, które trzeba będzie spełnić w celu skorzystania z tej opcji taniego wynajmu mieszkań, określą rady gminy.
