Fot. Polska Press
Fiskus ma zamrażać 4,6 tys. rachunków rocznie, co da budżetowi państwa 47 mld zł. Eksperci: - Na zasadzie domniemania, czyli jak szef okaże się niewinny i splajtuje urzędnicy nie poniosą kary.
Ministerstwo Finansów poinformowało, że do października 2018 r. było 21 przypadków zablokowania rachunków bankowych należących do przedsiębiorców. Z kolei w tym roku Krajowa Administracja Skarbowa zainterweniowała tak aż 325 razy.
Skala może nie wydaje się ogromna, gdy uwzględnimy liczbę firm, których jest w Polsce 1,7 mln. Jednak tendencja idzie wyraźnie ma tendencję wzrostową.
Widać to również w naszym regionie, gdzie w całym 2018 roku odnotowano 16 blokad firmowych kont, w bieżącym już 26, a przecież jeszcze trwa. Mamy 204345 podmiotów gospodarczych (stan na październik 2019).
W 2018 roku zamrożono łącznie ok. 91 mln zł firmowej gotówki (z 16 blokad dwie odbyły się na podstawie STIR, dotyczyły 764 tys. zł). Natomiast w 2019 unieruchomiono ok. 36 mln zł (6 na 26 blokad z systemu STIR na 7,9 mln zł.).
Blokada rachunku bankowego na żądanie szefa KAS w ramach STIR (System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej) jest możliwa od 30 kwietnia 2018 roku.
- To nowe narzędzie kontrolująco-analityczne do skuteczniejszej walki z przestępczością podatkową - tłumaczy Bartosz Stróżyński, rzecznik regionalne Izby Administracji Skarbowej. - Przeciwdziała wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych i umożliwia wymianę informacji między bankami a KAS. Ma eliminować „podstawionych przedsiębiorców” oraz przez to wzmacniać bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym. Jego zadaniem jest również uniemożliwienie przestępcom wykorzystywania sektora finansowego do transferu pieniędzy z wyłudzeń czy unikania zapłaty należnych danin.
Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zażądać blokady rachunku nie na dłużej niż 72 godziny, jeżeli posiadane informacje wskazują, że podmiot może wykorzystywać działalność banków lub SKOK-ów do wyłudzeń skarbowych.
Jeśli skarbówka stwierdzi nieprawidłowości, a szacowana kwota zobowiązania podatkowego przekracza 10 tys. euro, okres ten wydłuży się do trzech miesięcy.
Zgodnie z przewidywaniami Ministerstwa Finansów, KAS ma blokować około 4,6 tys. rachunków przedsiębiorców rocznie, co wzbogaci budżet państwa o 47 mld zł.
W maju 2019 r. ówczesny szef KAS Marian Banaś powiedział, że dwa lata stosowania regulacji dotyczących split payment, pakietu paliwowego i STIR przyniosły budżetowi 100 mld zł, a szara strefa w sektorze paliwowym spadła z 26 do 12,5 proc.
- KAS blokuje coraz więcej krajowych kont, to niedobrze - komentuje mec. Robert Nogacki z Kancelarii Prawnej Skarbiec. - Co gorsza, zajmując pieniądze, skarbówka nie musi przedstawiać żadnych dowodów na popełnienie przestępstwa przez ich posiadaczy. Blokada „z zaskoczenia” może sparaliżować funkcjonowanie firmy. Nic dziwnego, że przedsiębiorcy coraz częściej pytają o zagraniczne rachunki bankowe.
- Blokowanie kont odbywa się nie na podstawie dowodów, a jedynie domniemania, więc właściciel firmy nie ma nawet prawa do obrony, jak w sądzie - twierdzi Andrzej Sadowski z Centrum Adama Smitha. - Oczywiście, jeśli domniemanie okaże się bezpodstawne, stojący za tym urzędnik nie poniesie żadnej kary, a firma może splajtować. Rodzi to jeszcze inne niebezpieczeństwo, np. bankowcy skarżą się, że skarbówka wysyła do nich coraz więcej zapytań w sprawie posiadaczy firmowych rachunków. Oni zaś mają wtedy obowiązek, by nie udzielać im kredytów, a banki przecież z tego żyją.
Trudną sytuację przedsiębiorcy, który w wyniku blokady rachunku nie był w stanie zagwarantować swoim pracownikom pieniędzy na wypłaty opisała m.in. „Rzeczpospolita. Utracił dostęp do pieniędzy tylko wskutek podejrzenia KAS. Nie został o tym nawet powiadomiony. Blokada „z zaskoczenia” odebrała mu możliwość obrony swoich praw, w konsekwencji prowadząc do wyrejestrowani firmy z rejestru czynnych podatników VAT.