Rzeczywistość temperuje ambicje
Program „Rodzina 500+” to jedyna deklaracja, która została sfinalizowana, i to „rzutem na taśmę”. Brak pieniędzy w budżecie na 2016 r. odsuwa w czasie realizację czterech pozostałych obietnic
Sejm, 18 listopada ub. r., premier Beata Szydło, szefowa nowego rządu mówi: „Ale już dzisiaj chcę powiedzieć, co przede wszystkim zrobimy w czasie pierwszych stu dni naszych rządów.”:
Sto dni rządu właśnie minęło; nawet jeśli mierzyć je od dnia expose premiera, minie w piątek 26 lutego. Jak wygląda bilans? Najkrócej rzecz ujmując, wielkie ambicje zderzyły się z twardą rzeczywistością...
„Po pierwsze, pięćset złotych na dziecko, począwszy od drugiego, a w rodzinach o mniejszych dochodach od pierwszego dziecka”.
Konkret: Rodzina 500+
Ta obietnica jest najbliższa realizacji. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci zakończyła proces legislacyjny 17 lutego br., tego dnia bowiem została opublikowana w Dzienniku Ustaw pod poz. 195. Zgodnie z nią świadczenie wychowawcze - w wysokości 500 zł miesięcznie będzie przysługiwało na drugie i kolejne dziecko w rodzinie, do dnia ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Świadczenie wychowawcze przysługiwać będzie także na pierwsze dziecko, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800 zł (1 200 zł - jeżeli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne).
Wysokość świadczenia wychowawczego nie będzie wliczana do dochodu stanowiącego podstawę do otrzymywania innych świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Rozczarowani mogą się czuć jednak ci, którzy liczyli na pieniądze od początku roku. 500 zł będzie przysługiwać dopiero od 1 kwietnia. „Fizycznie” pieniądze mogą trafić do rodziców (z wyrównaniem) jeszcze później, bo wiele gmin, które są odpowiedzialne za wykonanie przepisów ustawy, wyraziło obawę czy zdążą na czas.
„Po drugie, obniżenie wieku emerytalnego do sześćdziesięciu lat dla kobiet i sześćdziesięciu pięciu lat dla mężczyzn”.
Wiek emerytalny
Rząd nie złożył własnego projektu ustawy, uzasadniając to okolicznością, iż z inicjatywą ustawodawcą w tym zakresie wystąpił prezydent.
Prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw wpłynął do Sejmu 30 listopada ub. r. Zgodnie z nim wiek emerytalny miałby być obniżony od 1 stycznia 2016 r. 9 grudnia po pierwszym czytaniu posłowie zdecydowali o skierowaniu go do pracy w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodzinnej, a 12 stycznia odbyło się w Sejmie wysłuchanie publiczne. Nie wiadomo kiedy projekt będzie dalej procedowany, ale z wypowiedzi członków rządu wynika, że nie ma szans na to, by ustawa została uchwalona i weszła w życie w tym roku. Choćby dlatego, że w ustawie budżetowej na 2016 r. nie przewidziano na to pieniędzy.
„Po trzecie, podniesienie do ośmiu tysięcy złotych kwoty wolnej od podatku”.
Kwota wolna w PIT
Także w tej kwestii rząd nie przygotował żadnego projektu ustawy. Do Sejmu trafił jednak prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - 30 listopada ub. r. Projekt dotyczy zwiększenia kwoty zmniejszającej podatek z 556,02 zł do 1 440 zł. Oznacza to pośrednio zwiększenie kwoty wolnej od opodatkowania z 3091 zł do 8000 zł oraz zwiększenie kwoty zmniejszającej zaliczki na podatek dochodowy z 46,33 zł do 120 zł.
Zgodnie z projektem przepisy miały wejść w życie z początkiem br. 2 grudnia 2015 r. odbyło się jego pierwsze czytanie a następnie projekt został skierowany do prac w Komisji Finansów Publicznych. I na tym historia legislacyjna się kończy. Ponieważ w ustawie budżetowej na 2016 r. nie przewidziano skutków wejścia w życie takiego przepisu (oznacza on znaczny ubytek wpływów z PIT), najwcześniej z dobrodziejstwa wyższej kwoty wolnej moglibyśmy korzystać od 2017 r. Teoretycznie, bo z wypowiedzi członków rządu odpowiedzialnych za finanse wynika, że obniżanie kwoty wolnej będzie rozłożone na wieloletnie raty.
„Po czwarte, bezpłatne leki od siedemdziesiątego piątego roku życia”.
Leki dla seniora
Regulujący tę kwestię projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw przyjęty został przez Radę Ministrów 9 lutego i skierowany do Sejmu.
Świadczeniobiorcy, którzy ukończyli 75 lat nabędą uprawnienia do bezpłatnych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych, wymienionych w wykazie ogłaszanym obwieszczeniem przez ministra zdrowia. Pierwszy wykaz minister zdrowia ustali nie później niż do 1 września 2016 r. Produkty wymienione w tym wykazie objęte będą refundacją. Lista leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych dla tej grupy pacjentów będzie stopniowo rozszerzana. Starszym osobom bezpłatne leki i wyroby medyczne będą mogli przepisywać na receptę lekarze i pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej.
Projekt nowelizacji ustawy zdrowotnej przygotowano w połowie grudnia, ale już wtedy było jasne, że lista bezpłatnych leków będzie krótka. Ponadto by były one dostępne seniorom nawet w tak okrojonej wersji, w ustawie budżetowej trzeba by zapewnić na nie 0,5 mld zł. Tymczasem ustawa budżetowa gwarantuje tylko 125 mln zł. W tej sytuacji przepisy wejdą w życie w drugiej połowie 2016 r
12 zł za godzinę
„Po piąte, podwyższenie minimalnej stawki godzinowej do dwunastu złotych”.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy został przygotowany przez resort pracy 15 stycznia br. Jednak nie został jeszcze rozpatrzony przez Radę Ministrów, co poprzedza skierowanie go do Sejmu. Projekt przeszedł etap konsultacji społecznych i obecnie jest na etapie opiniowania. Z przygotowanych przepisów wynika, że od 1 lipca br. stawka minimalnego wynagrodzenia osób fizycznych wykonujących pracę na podstawie umów zlecenia oraz umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu wynosić będzie 12 zł brutto za godzinę faktycznie wykonanej pracy. Z tym, że dla osób rozpoczynających dopiero pracę – od 1 stycznia 2017 r. Do końca roku dla nich ma obowiązywać gwarancja tylko 80 proc. minimalnego wynagrodzenia.