Rosja chce, byśmy wierzyli w zamach w Smoleńsku. W posmoleńską katastrofę wpisali się także Macierewicz, harcerze i narodowcy spod krzyża
Rozmowa z Grzegorzem Rzeczkowskim, dziennikarzem tygodnika „Polityka”, autorem książki „Katastrofa posmoleńska. Kto rozbił Polskę”. - Rosji zależy, by Polacy wierzyli w teorie spiskowe. W to, że pod Smoleńskiem nie doszło do katastrofy samolotu lecz do zamachu. W posmoleńską katastrofę, w podziały polskiego społeczeństwa, wpisali się także harcerze-nacjonaliści wspierani przez PiS, skrajni, prorosysjscy narodowcy oraz "eksperci" z USA. Osobą, która łączy wszystkie te grupy, jest Antoni Macierewicz, który nie jest żadnym ekspertem od lotnictwa lecz po mistrzowsku, z użyciem metod rosyjskiej propagandy, tworzy teorie spiskowe dotyczące Smoleńska - mówi Grzegorz Rzeczkowski.
Choć od katastrofy smoleńskiej mija właśnie 10 lat, badania pokazują, że aż 26 procent Polaków w wierzy w zamach. Dlaczego?
Grzegorz Rzeczkowski: Jeśli jednak dodać do tego osoby, które deklarują, że nie wiedzą, co się stało z prezydenckim tupolewem, to mamy przerażającą liczbę ponad 40 procent Polaków odrzucających oficjalną wersję, potwierdzoną raportem rządowej komisji Millera. Aż tyle osób nie przyjmuje, że doszło do tragicznego wypadku komunikacyjnego spowodowanego błędami polskich pilotów i rosyjskich kontrolerów z lotniska w Smoleńsku.
Z czego wynika niewiara Polaków w oficjalną wersję zdarzeń?
W dużej mierze z działań polityków PiS, na czele z Antonim Macierewiczem. Byli oni wspierani przez naukowców z USA i narodowych radykałów. Ponadto rosyjskie służby specjalne skutecznie ingerowały w śledztwo, podrzucając kolejne wersje spiskowe. Mamy więc to, co mamy: niesłychanie silnie podzielone społeczeństwo i rozbite państwo.
Zbliża się 10. rocznica Katastrofy Smoleńskiej.
Wszystkim, którzy zapomnieli co doprowadziło do tej tragedii, polecam https://t.co/i8DJRJhUSu.
Rządzącym zaś przypominam, że nie jest wstydem nie wiedzieć, wstydem jest nie szukać odpowiedzi. A odpowiedzi są znane od dawna.— Maciej Lasek (@LasekMaciej) April 7, 2020
Pisze Pan w swojej książce, że osoby zarzucające Rosji zamach są jednocześnie przez nią wspierane. Chce Pan powiedzieć, że to samej Rosji zależy, byśmy wierzyli w zamach w Smoleńsku?
Już Mołotow mówił, że Polska jest bękartem Traktatu Wersalskiego. Rosja, od radzieckich czasów, chce z nas zrobić państwo niepoważne, nieprzewidywalne, karmiące się rusofobią, oderwanymi od rzeczywistości teoriami. Rosja próbuje przedstawiać nas jako takiego „głupiego Jasia”, którego na arenie międzynarodowej nie ma sensu poważnie traktować i z którym nie ma sensu poważnie rozmawiać. Jednym z jej celów strategicznych jest, żeby osłabić nas, naszą wiarygodność, a przez to osłabić i podzielić Unię Europejską oraz NATO.
Donald Tusk kilka lat temu stwierdził, że słynna afera podsłuchowa mogła być pisana obcym alfabetem. Czy spiskowe teorie dotyczące zamachu pod Smoleńskiem były pisane cyrylicą?
Tak i są na to konkretne dowody. Choćby taki: do polskiej ambasady w Moskwie oraz polskiej komisji badania wypadków lotniczych byli wysyłani prowokatorzy rosyjscy. Rosyjskie służby podrzucały materiały filmowe i zdjęcia mające świadczyć o rzekomym zamachu albo o tym, że ofiary leżą w błocie i nikt się nimi nie zajmuje.
Wielu Polaków było oburzonych faktem, że miejsce katastrofy nie zostało właściwie zbadane. Doszło też do rażących błędów w identyfikacji ciał.
Oczywiście były błędy i oburzenie można zrozumieć, jednak wyciąganie z tego wniosków, że robiono to specjalnie, że polskie i rosyjskie władze wspólnie spiskowały, jest zdecydowanie zbyt daleko idące. W tego typu histerycznych zarzutach maczali ręce, aż po łokcie, Polacy sympatyzujący z Rosją i kremlowską propagandą.
SPRAWDŹ: Katastrofa smoleńska z 10 kwietnia 2010 roku: zginęło 96 osób. Pełna lista ofiar
Teorie zamachowe dotyczące Smoleńska były przygrywką do afery podsłuchowej z 2014 roku?
W obu sprawach widać rękę rosyjskich służb. W aferze podsłuchowej Rosjanie strzelali do polskich polityków nie z ostrej broni, ale materiałami zgromadzonymi dzięki podsłuchom. Marek Falenta był tylko narzędziem, menedżerem średniego szczebla, o określonej roli do wykonania. Został prawdopodobnie sowicie wynagrodzony przez Rosję. Z akt sprawy, z zeznań wspólnika Falenty ze Składów Węgla wynika, że Falenta chwalił się mu, że obalenie polskiego rządu kosztuje 130 milionów złotych. W przypadku Smoleńska, czyli 4 lata wcześniej, Rosjanie podjęli skuteczną próbę wpłynięcia na poglądy i postawy części społeczeństwa. Nie musieli tego robić samodzielnie. Do wprowadzenia zamętu, podzielenia polskiego społeczeństwa przyczyniły się tuż po katastrofie polskie środowiska przyjazne Rosji.
[TYLKO U NAS] .@Macierewicz_A: Przedstawienie raportu ws. katastrofy smoleńskiej odbędzie się później, ale jest on gotowy https://t.co/q9kk2dMGv4
— Radio Maryja (@RadioMaryja) April 5, 2020
Marka Falentę określa Pan jako menedżera średniego szczebla, a kim, w przypadku Smoleńska, był Antoni Macierewicz?
Myślę, że znacznie ważniejszą osobą. To co zrobił Antoni Macierewicz, było w pewnym sensie mistrzostwem. Po rozsianiu wielu teorii spiskowych, Macierewicz powiedział szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego gen. Piotrowi Pytlowi, że on sam nie wierzy w zamach. Zresztą nikt o zdrowych zmysłach i inteligencji Macierewicza nie może wierzyć w zamach, bo nie ma na to nawet pół dowodu. Dwie niezależne od siebie ekipy ekspertów, czyli komisja ministra Jerzego Millera i druga kierowana przez pułkownika Antoniego Milkiewicza, wykluczyły zamach. Przypomnę, że płk Milkiewicz w okresie PRL-u, czyli w czasach naszej zależności od ZSRR, nie wahał się wskazać winy Rosjan podczas badania ówczesnych, głośnych katastrof lotniczych. Ostateczny raport komisji Milkiewicza ws. Smoleńska powstał w 2017 roku, czyli już za rządów PiS. Do dziś zresztą nie został oficjalnie przedstawiony.
Dlaczego więc Antoni Macierewicz forsuje kolejne teorie o zamachu? To polityczna gra, czy może, jak zarzucają niektórzy, polityk PiS jest rosyjskim agentem?
Macierewicz, z wykształcenia historyk, czyli żaden ekspert od lotnictwa, jest mistrzem w budowaniu teorii spiskowych. W przypadku katastrofy smoleńskiej zrobił to z użyciem rosyjskich metod propagandy, co wykazuję w swojej książce. Ale nie tylko. W gronie doradców miał na przykład Andrieja Iłłarionowa, który w latach 2000-2005 był doradcą ekonomicznym Władimira Putina. Macierewicz dość mętnie tłumaczył obecność Iłłarionowa w gronie swoich ekspertów, jakoby on miał pomóc dotrzeć do ludzi ze strony rosyjskiej. Ten człowiek był też podsuwany polskim dziennikarzom, gościł w TVN-ie. Iłłarionow twierdził w telewizji, że żadna brzoza nie zniszczyłaby samolotu. Był także przedstawiany jako ekspert na Ukrainie, namawiał Ukraińców do zdecydowanych działań przeciwko Rosji po aneksji Krymu, czyli wpychał ich w paszczę lwa. Ukraińcy w końcu zaczęli go traktować jak prowokatora. Macierewicz dostał także wsparcie od amerykańskich polityków sympatyzujących z Rosją, w tym między innymi od osoby nazywanej ulubionym kongresmenem Putina. Te fakty powinny zapalić nam wszystkim lampkę ostrzegawczą, szczególnie tym, którzy wątpią, że w Smoleńsku doszło do wypadku. Czy Macierewicz jest rosyjskim agentem? Nie ma na to dowodów, są tylko domysły i przesłanki, że nie działa w polskim interesie. Wielu wątpliwości dostarcza jego polityczna działalność już od lat 80. A to co robił w sprawie Smoleńska, a potem jako szef MON, wpisywało się w cele rosyjskiej polityki obliczonej na osłabianie Polski i podzielenie polskiego społeczeństwa.
Dlaczego Jarosław Kaczyński tak zawierzył Macierewiczowi?
Myślę, że prezes PiS był pod wrażeniem skuteczności Macierewicza, a poza tym dostał od niego narzędzia, które pozwalały mu sięgnąć po władzę i ją umacniać.
Kaczyński cynicznie podgrzewa wersję o zamachu, czy po prostu w niego wierzy?
Politycy współpracujący z Jarosławem Kaczyńskimi w kampanii prezydenckiej w 2010 roku jasno mówią, że do lipca 2010 roku prezes PiS nie mówił o zamachu. Potem zrzucał winę na Donalda Tuska i Platformę, że wysłali prezydenta na śmierć, że rozdzielili wizyty i jej nie przygotowali. To u niego narastało. Psychologicznie mógł się czuć winien śmierci brata, bo przecież to Jarosław wymyślił, że Lech wystartuje na prezydenta. W każdym razie w lipcu 2010 roku, po przegranej kampanii, u Kaczyńskiego pojawił Macierewicz, który zaczął sączyć do jego ucha przekonanie, że gdyby użył smoleńskiej retoryki podczas kampanii wyborczej, to by wygrał. Potem Kaczyński sam zaczął głosić różne fantastyczne historie. Na przykład takie, że prezydencki samolot nie może się rozpaść na tyle kawałków. Myślę, że Jarosław Kaczyński zaczął wierzyć w zamach, ale ostatnio wysyła sygnały świadczące, że już tak bardzo nie jest o tym przekonany. Na pewno ponosi olbrzymią odpowiedzialność za rozpalenie smoleńskiej histerii i skłócenie Polaków. Przecież przez lata błogosławił działalności Macierewicza.
Smoleńskie wzmożenie nie zaczęło się od Antoniego Macierewicza lecz od wydarzeń pod Pałacem Prezydenckim i przeciągającej się „wojny o krzyż”. Rosja też miała związek z wydarzeniami na Krakowskim Przedmieściu?
O ile w aferze podsłuchowej z 2014 roku ślady prowadzą do rosyjskich oligarchów związanych z Kremlem i tamtejszymi grupami przestępczymi, w sprawie Smoleńska było inaczej. Po katastrofie pojawiły się dwie grupy pod Pałacem. Pierwszą określę jako harcerzy-nacjonalistów związanych z ZHR. Wśród nich byli Michał Kuczmierowski i Piotr Trąbiński, którzy postawili krzyż. Dzisiaj są prominentnymi osobami z otoczenia Mateusza Morawieckiego. Kuczmierowski do niedawna był członkiem zarządu Polskiej Grupie Zbrojeniowej, wcześniej robił karierę w PKO BP. Z kolei Trąbiński jest naszym przedstawicielem w Międzynarodowym Funduszu Walutowym, choć nie jest finansistą. 15 kwietnia 2010 roku Kuczmierowski i Trąbiński postawili krzyż. Kilka dni wcześniej ten drugi został zatrudniony na lukratywnej posadzie w banku BZ WBK, a pierwszy dołączył do niego parę tygodni później. Prezesem BZ WBK był wówczas Mateusz Morawiecki.
Harcerze stawiali krzyż z potrzeby serca, czy z politycznych pobudek?
Jedno nie wyklucza drugiego. Z mojej wiedzy wynika, że harcerzy ZHR w stawianiu krzyża wspierali wówczas pracownicy działającej jeszcze kancelarii tragicznie zmarłego prezydenta. Pracowali tam Michał Dworczyk, Andrzej Duda, Jacek Sasin. Ciekawe jest także to, gdzie stanął krzyż. Nie na gruncie należącym do warszawskiego ratusza rządzonego przez PO lecz tuż za pasem drogowym, na terenie kancelarii, przez co stał się nietykalny. Potem wspierani przez polityków harcerze negocjowali sprawę przeniesienia krzyża i opowiadali się, by w jego miejscu stanął pomnik smoleński.
Posmoleńska katastrofa, o której Pan pisze, zaczęła się właśnie od krzyża i harcerzy?
Nie tylko, ponieważ co najmniej dzień przed postawieniem krzyża na Krakowskim Przedmieściu pojawili się tam narodowcy: skrajni, radykalni, antyunijni i prorosyjscy. Zaczęli nakręcać narracje spiskowe i zamachowe. Ich liderem był Eugeniusz Sendecki, twórca „Telewizji Narodowej”, który w 2008 roku „zasłynął” tym, że pojawił się pod cmentarzem powązkowskim twierdząc, że chce wykopać z grobu ciało Bronisława Geremka. Jego grupa obrażała potem Lecha Kaczyńskiego życząc mu śmierci za podpisanie traktatu lizbońskiego. A gdy prezydent zginął, Sendecki jakby nigdy nic pojawił się na Krakowskim Przedmieściu i nagle zaczął tworzyć kult Lecha Kaczyńskiego, roznosił jego popiersia i siał spiskowe teorie.
WIĘCEJ: Byli szefowie MON chcą, by Antoni Macierewicz podał się do dymisji
Chce Pan powiedzieć, że polscy, prorosyjscy narodowcy oskarżali Rosję o zamach?
Oni nie mówili tego wprost. Najpierw Sendecki, z kamerą w ręku, pytał ludzi pod pałacem: czy to mógł być zamach? A już rok później ten sam Sendecki głosił, że wiele wskazuje na to, że doszło do zamachu, choć nie mówił, kto za tym stał. Promował różne niestworzone teorie, choćby taką, że pasażerowie prezydenckiego tupolewa mogli zostać zabici już w Warszawie, przed wylotem do Smoleńska. Nie mam dowodów, że grupa Sendeckiego była inspirowana przez Rosję, choć naiwnością byłoby sądzić, że działali sami z siebie. Mieli kontakty wśród osób związanych z rosyjskimi władzami. Na przykład w ich otoczeniu był Maciej Poręba, syn Bohdana Poręby, czyli dawnego szefa niesławnego, antysemickiego Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald” mającego świetne kontakty w ZSRR. Wspomniany Maciej Poręba mieszka i pracuje w Rosji, określa siebie jako euroazjatę, głosi poglądy zgodne z polityką Rosji. Działał w polskiej partii „Zmiana”, której szef Mateusz Piskorski został oskarżony o szpiegostwo na rzecz Rosji. Takich powiązań polskich narodowców z Rosją jest zdecydowanie więcej. Na przykład Sendecki kilka lat później brał udział w antyukraińskiej demonstracji, o której wiemy dziś, że była finansowana przez jednego z kremlowskich oligarchów.
Z osobami o skrajnych poglądach broniącymi krzyża witał się także prezydent Andrzej Duda. PiS chce obłaskawić prorosyjskich narodowców?
Wiele osób traktuje PiS jako partię konserwatywną, o tradycji piłsudczykowskiej, odpowiedzialną. Ale PiS to partia narodowa, karmiąca się nacjonalistyczną retoryką. Skrajne grupy to dla nich naturalny rezerwuar idei, którymi mogą się posiłkować. Z drugiej strony to poligon doświadczalny. Dzięki tym osobom ze skrajnej prawicy, PiS może sprawdzić, które tematy „chwycą” w debacie publicznej. Kontakt ze skrajnościami pozwala PiS odciągać elektorat od partii, które są na prawo od niego. Wśród zwolenników teorii smoleńskich był na przykład Ryszard Walczak, który obraca się w kręgu skrajnych narodowców. Człowiek o wykształceniu zawodowym, który za rządów Macierewicza w MON dostał pracę w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia w podwarszawskiej Zielonce. Strategią PiS jest zasada „na prawo od nas tylko ściana”. A wszystkie te skrajności z Krakowskiego Przedmieścia wiąże Antoni Macierewicz. Utrzymywał również dobre kontakty ze znanym antysemitą, oskarżanym o szmalcownictwo w okresie II wojny światowej Janem Kobylańskim. Kobylański wspierał te smoleńskie środowiska. Dodam jeszcze, że narodowcy spod krzyża w pewnym momencie przekazali pałeczkę Solidarnym 2010, którzy z kolei korzystali ze wsparcia nie tylko PiS, ale także dwóch serwisów internetowych założonych prawdopodobnie przez Rosjan.
Wśród obrońców krzyża było więcej osób związanych z Rosją?
Te związki były różne i nie takie oczywiste na pierwszy rzut oka. Zagadką jest wspomniany były harcerz Piotr Trąbiński, jeden ze stawiających krzyż. Został później ekspertem od cybernetyki Narodowego Centrum Studiów Strategicznych, które zakładał Jacek Kotas. Kotas był z kolei wiceszefem MON, określanym w mediach mianem „rosyjskiego łącznika”. Z NCSS-em był również związany płk Krzysztof Gaj, znany z prorosyjskich i jednocześnie antyukraińskich wypowiedzi. Mamy więc całe grono osób przychylnie patrzących na politykę Władimira Putina. Wspomnę jeszcze, że harcerz Trąbiński został także stypendystą niesłychanie ciekawej organizacji, jaką jest amerykański The Institute of World Politics.
Czy to ta organizacja, z której wywodzą się słynni amerykańscy „eksperci” Antoniego Macierewicza?
Niektórych swoich „ekspertów” znał jeszcze z Polski z lat 80., wsparcie innych otrzymał przez IWP. Bardzo intrygującą postacią jest na przykład Chris Cieszewski, w stanie wojennym zarejestrowany jako TW „Nil”. Pan Cieszewski nagle w 1983 roku wyjechał z Polski, co może budzić różne podejrzenia. Po katastrofie publicznie wypowiadał się na temat brzozy smoleńskiej - pomylił ją ze stertą desek ze zniszczonego płotu. Dowodził, że ta sterta desek z płotu to brzoza złamana jeszcze przed katastrofą. Poza tym jest wujkiem Marka Chodakiewicza, szefa katedry im. Tadeusza Kościuszki w IWP. Chodakiewicz, guru polskiej prawicy, również w zastanawiających okolicznościach wyjechał z Polski do USA. W okresie stanu wojennego dostał paszport dzięki interwencji SB. Sam instytut skupia byłych polityków i funkcjonariuszy służb specjalnych z okresu prezydentury Ronalda Reagana.
WIĘCEJ: Katastrofy lotnicze w Polsce oraz z udziałem polskich samolotów
Czyli antykomunistycznego i antyradzieckiego prezydenta USA z lat 80.
Zgoda, ale potem to środowisko zmieniło postawę wobec Rosji. Kiedyś byli przeciwko ZSRR i jego świeckiej, ateistycznej ideologii postrzeganej jako zagrożenie dla tradycyjnych, amerykańskich wartości. Dzisiaj ci ludzie mówią: dogadajmy się z Rosją, bo to kraj chrześcijański, z kręgu naszej cywilizacji, by zawrzeć sojusz przeciwko większym zagrożeniom - Chinom i islamowi.
Z ludźmi związanymi z IWP spotykała się rosyjska prawniczka Natalia Weselnicka, która, przypomnę, była zamieszana w tzw. Russiagate. Czyli aferę polegającą na wpływaniu przez Rosję na wybory prezydenckie w USA i zwycięstwo Donalda Trumpa.
Jakie przełożenie na sprawę katastrofy smoleńskiej mają ludzie z IWP?
I John Lenczowski, założyciel instytutu, i wspomniany Marek Chodakiewicz od początku wspierają „zamachową” narrację Macierewicza. Z IWP są też powiązani lobbysta Alfonse d’Amato i jego znajomy senator Peter King, który już latem 2010 roku zgłosił pomysł międzynarodowej komisji do zbadania katastrofy smoleńskiej. Z drugiej strony do instytutu jeździ całe grono osób związanych z PiS i polską prawicą, na przykład na stypendia. Mogę mnożyć przykłady osób z Polski, które z tego skorzystały.
Co byłoby złego w powołaniu międzynarodowej komisji?
To godziło w polską rację stanu i powagę naszego kraju. Twierdzenie, że sami nie potrafimy zbadać przyczyn katastrofy, gdy ginie elita polityczna, to robienie z Polski pośmiewiska. Próbowałem pytać ludzi z IWP oraz inne osoby o ich zaangażowanie w posmoleńską rozróbę, ale nikt nie odpowiedział. To pewna zagadka, dlaczego ludzie z IWP są z jednej strony prorosyjscy, a jednocześnie wspierają spiskowe, w gruncie rzeczy antyrosyjskie teorie. Ale one tylko pozornie uderzają w Rosję. Dlaczego? Moskwa więcej korzyści odniesie z tego, że będziemy uparcie brnąć w smoleńskie halucynacje i narażać się na śmieszność na arenie międzynarodowej. Od 10 lat Rosja to podgrzewa, dla własnych celów.
Pana zdaniem osoby, które mówią o zamachu, faktycznie w to wierzą, czy prowadzą cyniczną grę i wspierają działania Rosji?
Dla mnie liczy się efekt. Działalność wszystkich grup podnoszących spiskowe teorie smoleńskie jest na rękę Rosji. To służby specjalne powinny ustalić motywacje poszczególnych grup: na ile to ich przekonania, na ile polityczna gra, a na ile inspiracja rosyjskich służb.
A może po prostu polskie państwo, za czasów premiera Donalda Tuska, zaniedbało sprawę Smoleńska? Do głosu doszli radykałowie, a głównym narratorem został Antoni Macierewicz.
Państwo popełniło błędy m.in ze strachu przed konsekwencjami głębszego wchodzenia w ten temat. Nie ufało własnym służbom. Wiemy, że służby kontrwywiadu były na Krakowskim Przedmieściu, by ustalić, kto mąci i podgrzewa nastroje. Ale zabrakło kolejnego kroku prowadzącego do rozpracowania tych grup i zbadania ich motywacji oraz ewentualnych inspiratorów. Nie było też takiego polecenia. A poza tym polski kontrwywiad z zasady do 2015 r. nie wchodził w tematy polityczne. Mimo to w 2016 roku minister Mariusz Kamiński ogłosił publicznie, że w 2010 roku służby inwigilowały obrońców krzyża z Krakowskiego Przedmieścia. Co znaczy, że ci ludzie znajdowali się pod parasolem PiS. Naszym błędem, jako społeczeństwa, było to, że tak łatwo daliśmy sobie wmówić, że pod krzyżem stoi oszołomstwo. Błędem było też to, że rządzący wówczas politycy uznali, że nie warto w to wchodzić, bo jak się wyda, to będzie afera. Dzisiaj oficerowie służb dziękują opatrzności, że wtedy nie badali głębiej, co się działo pod krzyżem. Dzisiaj, za rządów PiS, siedzieliby pewnie w więzieniach. Przecież za samo rozpoznanie tych środowisk znaleźli się na celowniku prokuratury.
WIĘCEJ: Antoni Macierewicz opowiada o przyczynach katastrofy smoleńskiej: "byliśmy okłamywani"
Może gdyby wtedy państwo rozpoznało zagrożenia, nie byłoby afery podsłuchowej? Oczywiście przy założeniu, że była pisana obcym alfabetem.
Może tak by się stało, ale dziś to tylko gdybanie. Efekt jest taki, że państwo polskie upadło pod krzyżem. Już sama katastrofa była symbolem naszej słabości, a potem zsunęliśmy się jeszcze głębiej. Nie powinniśmy na to pozwalać jako społeczeństwo, by z katastrofy smoleńskiej przez lata tworzyć ponure show zatruwające nasze życie publiczne.
Niedawno pojawiła się informacja, że podkomisja smoleńska Antoniego Macierewicza dostała na ten rok 3 mln złotych na swoje prace. Macierewicz ogłosi w końcu swój ostateczny raport, czy będzie „gonił króliczka” i przez kolejne lata będziemy słyszeć nowe wersje?
Trudno wejść w głowę Antoniego Macierewicza. Ale ponieważ epidemia koronawirusa nie jest dobrym momentem na prezentację raportu, więc już zapowiedział, że zostanie odsunięta co najmniej o kilka dni. Uwaga opinii publicznej jest dziś skupiona na czymś innym. Ale Macierewicz przez te lata nie był sam. Było całe grono osób, które go wspierały. Mam nadzieję, że polskie społeczeństwo zacznie ich w końcu rozliczać z kłamliwych teorii, których nigdy nie udowodnili.