Prof. Jan Miodek: Ilu lat trzeba było?

Oto znamienne gramatycznie fragmenty dwu artykułów: „Ile lat trzeba było – dwustu – żeby Amerykanie zrozumieli, że wyrzynali Indian?” i „Pojawiły się naciski, żeby nie promować tyle zdolnych dzieciaków”. Znamienne, bo pokazujące, że nawet osoby z dużą kulturą językową mają kłopoty z formami tyle, ile, tylu, ilu, a także wiele, wielu.

W jednym z przemówień powiedziałem: „Tobie, ziemio rzeszowska, dziękuję, żeś tylu pięknych ludzi dała Polsce”. W gazecie pojawił się wariant: „Tobie, ziemio rzeszowska, dziękuję, żeś tyle pięknych ludzi dała Polsce” – nie z formą „tylu”, którą się posłużyłem, ale z mniej starannym „tyle”.

Bo w wypadku ludzi – powiem od razu – dopuszczalne są konstrukcje typu ile ludzi przyszło?, tyle pięknych ludzi dała Polsce, wiele ludzi dało się zwieść tym obietnicom, choć ciągle status staranniejszych – powtórzę – mają warianty ilu ludzi przyszło?, tylu pięknych ludzi dała Polsce, wielu ludzi dało się zwieść tym obietnicom.