Prezenty pod choinkę: Modny prezent nie zawsze jest najlepszy, czyli co zrobić z niechcianym podarkiem?
Rozmowa z Anną Piaskowską z Instytutu Małego Dziecka im. Astrid Lindgren w Poznaniu o prezentach dla małych i dużych dzieci.
Kiedy i jak powiedzieć dziecku, że nie ma Świętego Mikołaja i prezenty kupują rodzice?
Wiara w Św. Mikołaja to jeden z elementów naszej tradycji, mający szczególne znaczenie dla najmłodszych. Dzieci czekają na jego przyjście cały rok. Myślę, że nie trzeba ich tej wiary pozbawiać. Dzieci w naturalny sposób w toku rozwoju zaczynają odróżniać rzeczywistość od fikcji, fantazji i wówczas odkrywają prawdę o Świętym Mikołaju. Zaczynają nas pytać, mieć wątpliwości, wtedy jest dobry moment, aby z nimi o tym porozmawiać. Zazwyczaj to się dzieje, gdy dzieci chodzą już do szkoły.
Przed nami czas wyboru prezentów i każdy rodzić zastanawia się, jaki prezent dać swojemu dziecku? Co mądrego wybrać?
Najważniejsze, aby kierować się tym, co lubi nasze dziecko, co je interesuje, czym się pasjonuje, czego aktualnie na danym etapie rozwoju potrzebuje i co dostarczy dziecku oczywiście wiele radości. Na przykład roczniaki uwielbiają manipulować przedmiotami, wkładać je, przekładać z pudełka do pudełka, otwierać i zamykać. Można zatem, obserwując malucha i to, czym się aktualnie zajmuje i co lubi robić, kupić tablicę manipulacyjną, sorter, klocki sensoryczne. Dzieci, które uczą się chodzić, stawiają pierwsze kroki, potrzebują zabawek, które je w tej kompetencji wzmocnią i rozwiną, na przykład pchacze, zabawki do ciągnięcia. Co innego sprawdzi się dla dwulatka, a co innego dla sześciolatka, czy dziesięciolatka. Niemniej jednak bez względu na wiek, warto zainwestować w takie prezenty, które pozwolą dzieciom rozwinąć kreatywność, wykazać się inicjatywą i poczuciem sprawstwa. Wybierajmy takie zabawki, które pozwolą dziecku na wykorzystanie ich na wiele różnych sposobów, tak jak klocki na przykład lego, drewniane, magnetyczne, z których można za każdym razem zbudować coś innego. Ważne, aby były one wykonane z trwałych i dobrej jakości materiałów, na przykład z drewna, które posłużą dzieciom przez dłuższy czas. Dobrym pomysłem są także książki, które czytane w ramionach rodzica są zawsze bezcennym darem. Gry planszowe są świetnym pomysłem na wspólne rodzinne wieczory czy partyjki z przyjaciółmi z przedszkola, ze szkoły.
Czego unikać?
Starajmy się unikać prezentów, które są podyktowane aktualnymi trendami na rynku. Uważam, że urządzenia elektroniczne, takie jak telefony, tablety, konsole, podobnie jak zwierzęta nie są odpowiednim prezentem dla dzieci. To nie jest zabawka. Wiąże się z nimi duża odpowiedzialność. Podarunek świąteczny to coś, co jest adekwatne do wieku dziecka, może z niego samodzielnie korzystać i czerpać radość. Starajmy się wybierać takie zabawki, które będą rosły razem z nimi. Kierujmy się zasadą „mniej znaczy więcej”.
Jak zachować się w sytuacji, w której dziecko jest rozczarowane prezentem i zamiast radości jest płacz?
Można spróbować uniknąć rozczarowania i łez naszych dzieci, korzystając z propozycji wymarzonych zabawek, które znalazły się w liście do Świętego Mikołaja. Można zatem zakupić prezent z tej listy, wtedy mamy gwarancję, że jest on trafnym wyborem i sprawi dziecku przyjemność. Niestety, może się zdarzyć, że dziecko otrzyma od kogoś z rodziny prezent, z którego będzie niezadowolone. Ważne, aby dziecko, mimo tego rozczarowania, podziękowało i okazało wdzięczność za podarunek, w końcu ta osoba miała dobre i szczere intencje, obdarowując nasze dziecko. Rodzice mogą także z dzieckiem porozmawiać na ten temat, o emocjach. Rozczarowanie i smutek są naturalnymi stanami i emocjami, których doświadcza każdy z nas, są częścią naszego życia. Ważne jest to, aby dziecko przy wsparciu rodzica konstruktywnie poradziło sobie z tą sytuacją, czerpiąc cenne doświadczenie na przyszłość. Dobrym pomysłem na otrzymanie niechcianego podarunku jest wspólna zabawa tym prezentem, bo może się okazać, że wcale nie jest on taki zły, jak na początku dziecku się wydawało. Innym sposobem jest oddanie decyzji dziecku, czy chce przekazać taki prezent innym potrzebującym osobom, fundacjom, organizacjom. I ono może stać się Świętym Mikołajem i obdarować tym prezentem bardziej potrzebujących.
Co zrobić, gdy wbrew naszym prośbom czy ustaleniom dziecko dostało w ramach prezentu grę, konsolę i jak utrzymać rygor korzystania z tych urządzeń?
To rodzic podejmuje decyzję, co do kontaktu z taką elektroniką. To jest jego rola i zadanie. Wiąże się to z tym, że wymaga to ustaleń z dzieckiem co do zasad korzystania z takiego sprzętu i oznacza dla nas bycie w tym konsekwentnym. Oczywiście myślę tutaj o starszych dzieciach, gdyż w przypadku małych dzieci do 3. roku życia, to w ogóle nie powinny mieć one kontaktu z takimi urządzeniami. Z dziećmi starszymi ten czas należy ustalać w niewielkim wymiarze, tak aby nie była to główna i dominująca aktywność dziecka w ciągu dnia. Dzieci nie powinny budować więzi ze sprzętami, tylko z ludźmi. Zdecydowanie bardziej korzystne dla rozwoju dzieci jest spędzanie czasu na zabawie z rówieśnikami, na świeżym powietrzu.