Pracownik kontra pracodawca
Za każdą wykonaną pracę, również tę bez umowy przysługuje wynagrodzenie.
Jedna z bydgoszczanek została zatrudniona na okres próbny w kawiarni, która znajduje się w centrum miasta. Pracowała bez umowy, badań i książeczki sanepidowskiej. Za tygodniową pracę nie otrzymała pensji. Również napiwki musiała zwracać, a po siedmiu dniach właścicielka kawiarenki jej podziękowała za współpracę. Na jej miejsce przyjęła kolejną dziewczynę oferując jej takie same warunki. W podobnej sytuacji są setki młodych ludzi, którzy stawiają pierwsze kroki w dorosłym życiu. Pomocy powinni szukać w Okręgowym Inspektoracie Pracy, jak i w sądzie. Przepisy nie przewidują bowiem pracy bez umowy. W przypadku bydgoskiej kelnerki należy jej się minimalne wynagrodzenie, a jego wysokość jest uzależniona od liczby przepracowanych dni.
Inaczej sprawa wygląda w sytuacji, w której pracownik otrzymuje warunki zatrudnienia na piśmie. - Umowa zlecenia jest formą wykonania usługi, która w zależności od umówienia się stron, może mieć charakter odpłatny lub bezpłatny - mówi Michalina Burker, rzecznik prasowy bydgoskiego PIP. - Może być zawarta w formie pisemnej lub ustnej. W przypadku umowy o pracę przepisy kodeksu nie pozwalają na aż taką dowolność. Przede wszystkim, jeśli strony umówiły się, że będzie
ich łączył stosunek pracy (w opisanym przypadku prawdopodobnie umowa o pracę na okres próbny), to bez względu, na to, czy pracodawca taką umowę wręczy pracownikowi, dochodzi do jej zawarcia.
Sprawę ewentualnego wypadku w miejscu pracy należy rozpatrywać w zależności od podstawy jej świadczenia. W przypadku umowy o pracę, zlecenia, agencyjnej lub o świadczenie usług, rodzaje świadczeń określa ustawa o ubezpieczeniu społecznym i rozporządzenie Rady Ministrów. - Wskazuje obowiązki zarówno pracownika, jak i pracodawcy - wyjaśnia Burker. - Między innymi o powołanie zespołu powypadkowego.
Gdy kelnerce pracującej bez umowy coś się stanie, sytuacja się komplikuje. - Osoba nie będąca pracownikiem zgłasza wypadek podmiotowi, na którego rzecz wykonywała pracę - uzupełnia Burker. - Ustala on jego okoliczności, przyczyny oraz sporządza dokumentację. W tym przypadku kartę wypadku. Po otrzymaniu takiej wiadomości podmiot ten jest zobowiązany do niezwłocznego powiadomienia na piśmie Zakład Ubezpieczeń Społecznych o wszczęciu postępowania
Przepisy nie dotyczą osób zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło i studentów do 26 roku życia.
Okręgowy Inspektorat Pracy w Bydgoszczy w tym roku przeprowadzi 3,8 tys. kontroli, które obejmą również legalność zatrudnienia.
Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy:
nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności:
- przepisów oraz zasad bezpieczeństwa,
- higieny pracy,
- stosunku pracy,
- wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy,
- czasu pracy,
- urlopów,
- uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem,
- zatrudniania młodocianych oraz osób niepełnosprawnych.