Powrót Donalda Tuska do polskiej polityki. "Wydaje się, że apogeum swojej kariery ma już za sobą". Rozmowa z prof. Rafałem Chwedorukiem

Alicja Durka

Prof. Rafał Chwedoruk, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego tłumaczy, jaki wpływ ma powrót Tuska do polskiej polityki. Czy Platforma Obywatelska ma teraz szansę przejąć władzę, a może w razie ewentualnej porażki, kariera polityczna Tuska się skończy? Czy Donald Tusk apogeum swojej kariery ma już jednak za sobą?

Czy powrót Tuska zmieni politykę w Polsce?

Rafał Chwedoruk: Myślę, że po 15 latach rywalizacji między Jarosławem Kaczyńskim a Donaldem Tuskiem, między PO a PiS, po tym, gdy Donald Tusk, nawet nie będąc już szefem Platformy, wielokrotnie zabierał głos w sprawach polskiej polityki, trudno określić to mianem jakkolwiek pojętej zmiany. To raczej utwierdzenie modelu, w którym tkwimy, więc śmiem twierdzić, że znaczenie będzie polegało głównie na zmianie relacji wewnątrz opozycji.

Jaki to będzie miało wpływ na inne ugrupowania opozycyjne?

Rafał Chwedoruk: Taka sytuacja będzie bardzo przypominała wybory w 2007, 2011 i 2015 roku. To, co w tej chwili najistotniejsze to sytuacja, w której lider Platformy, jeśli chce być kimś więcej niż liderem kilkunastoprocentowej, jeśli chodzi o skalę poparcia partii, będzie musiał dążyć do szybkiego ograniczenia niezależności innych podmiotów opozycyjnych. Natomiast bardzo trudno byłoby tak naprawdę zdiagnozować sytuację, z tej przyczyny, że wokół Hołowni znajdują się politycy silnie związani z Donaldem Tuskiem, tacy, którzy zawdzięczają najlepsze lata swojej kariery po poparciu ze strony Tuska i trudno sobie wyobrazić ich w roli polityków, którzy podjęliby efektywną walkę z partią kierowaną przez Donalda Tuska. Przykładami mogą być tutaj minister Mucha, minister Cichocki i były wojewoda mazowiecki Kozłowski. Relacje między Polską 2050 a PO są bardzo złożone.

Czy zatem możemy spodziewać się współpracy między Polską 2050 a PO?

Rafał Chwedoruk: Myślę, że możemy spodziewać się odpływu polityków od Hołowni, a później faktycznej współpracy. To znaczy dochodzi już teraz do efektu konsolidacyjnego wewnątrz Platformy, co pewnie znajdzie odzwierciedlenie w sondażach, w tym sensie, że ci najbardziej zorientowani przeciwko PiS-owi wyborcy zaczną się na powrót interesować Platformą. A co się będzie działo dalej, to zależy od poparcia. Jeśli ono znacząco wzrośnie, to znaczy, że będzie się to działo przede wszystkim kosztem ruchu Szymona Hołowni, więc czy tego chcą, czy nie - będą niejako skazani na współpracę z PO, pozostaje tylko kwestia na jakich warunkach. Moim zdaniem przyszłość opozycji rozgrywa się na lewicy. To znaczy, Włodzimierz Czarzasty jest jedynym politykiem opozycji spośród tych znaczących, pomijając kwestię Trzaskowskiego, bo to jest teraz kwestia wewnątrz Platformy, który ma szansę pozostać niezależnym od PO. Natomiast gdyby po kilku miesiącach okazało się, że efekt konsolidacyjny wokół Donalda Tuska jest dużo mniejszy, to oczywiście otwiera z powrotem sytuację na opozycji.

Jak wygląda sytuacja Trzaskowskiego po powrocie Tuska?

Rafał Chwedoruk: Myślę, że polityka jest czynieniem tego, co możliwe, a nie próbą realizowania utopii. Polityk może działać, tylko mając instrumenty do tego, a Trzaskowski nie ma ich zbyt dużo. Ma on bezpieczną pozycję ze względu na wysokie poparcie, ale nie zdążył zbudować własnego, autonomicznego środowiska. On nie ma trochę wyjścia i musi czekać, jak sytuacja się rozwinie, bo on w Platformie ponosi największe straty po powrocie Tuska, bo bardzo dużo zaryzykował dla PO.

Dlaczego Tusk wrócił w tym momencie?

Rafał Chwedoruk: Trudno tu mówić o przypadku, bo teraz, gdyby doszło do wyborów, to opozycja miałaby szansę wygrać. Zauważmy, że Tusk nie wrócił wtedy, gdy opozycja nie miała żadnych szans, wrócił, dopiero gdy tendencje zaczęły się zmieniać.

Jaki wpływ na wizerunek Tuska mają jego wypowiedzi wycofujące się z decyzji, które nie cieszyły się poparciem?

Rafał Chwedoruk: Walka toczy się o stosunkowo niewielki krąg wyborców, którzy jeszcze są zdolni zmienić zdanie lub wahają się, czy w ogóle pojawić się przy urnie. Po pierwsze są to osoby starsze, niezainteresowane polityką, głosujące własną kieszenią niż spójnym systemem ideologicznym.

Co się stanie w razie ewentualnej porażki Tuska?

Rafał Chwedoruk: Poparcie już raczej nie spadnie, gorzej niż w ostatnich tygodniach to raczej nie będzie, ale jeśli sytuacja się nie poprawi, to za całą pewnością pozycja Tuska się osłabi. To wzmocniłoby pozycję Rafała Trzaskowskiego i tendencje innych ugrupowań opozycyjnych do samodzielności.

Czego chce Tusk?

Rafał Chwedoruk: On przede wszystkim chce mieć realną władzę i to jest najważniejsze, a resztę pokaże wynik wyborczy. To wyborcy rozstrzygną o realnym zakresie aspiracji, więc jeśli wygrałby jako lider koalicji, to pewnie zostałby prezesem Rady Ministrów, natomiast gdyby opozycja przejęła władzę poprzez koalicję oddzielnie startujących partii, to nie sądzę, żeby był kandydatem numer jeden do roli prezesa Rady Ministrów. A gdyby wcale nie przejęli władzy, to będzie koniec wielkiej roli w polityce. Historia pokazuje, że tego typu powrót zakończony sukcesem byłby swoistym ewenementem na scenie politycznej. Wydaje się, że Tusk apogeum swojej kariery ma już jednak za sobą.

---------------------------

Zainteresował Cię ten artykuł? Szukasz więcej tego typu treści? Chcesz przeczytać więcej artykułów z najnowszego wydania Głosu Wielkopolskiego Plus?

Wejdź na: Najnowsze materiały w serwisie Głos Wielkopolski Plus

Znajdziesz w nim artykuły z Poznania i Wielkopolski, a także Polski i świata oraz teksty magazynowe.

Przeczytasz również wywiady z ludźmi polityki, kultury i sportu, felietony oraz reportaże.