Płaca minimalna - ile to jest brutto, ile na rękę
W 2016 roku płaca minimalna wynosi 1.850 zł brutto. Pytacie: ile to jest na rękę i czy ktoś może dostawać mniej. Wyjaśnia to prawnik z inspekcji pracy.
Od 1 stycznia 2016 roku wysokość minimalnego wynagrodzenia pracownika, zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, nie może być niższa niż 1.850 zł brutto.
Ponieważ mieliście wiele pytań związanych z tą pensją, Wasze wątpliwości wyjaśnia Łukasz Szpilski, prawnik Okręgowego Inspektoratu Pracy w Zielonej Górze.
Ile na rękę
Płaca minimalna wynosi obecnie 1.850 zł brutto. W porównaniu do roku 2015 wzrosła o 100 złotych.
Taka podwyżka oznacza, że w 2016 roku pracownik zarabiający najniższą krajową otrzyma do ręki (po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy) w zależności od rodzaju kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej podatek:
- 1.355,69 zł - koszty uzyskania przychodu podstawowe, PIT-2,
- 1.308,69 zł - koszty uzyskania przychodu podstawowe, bez PIT-2,
- 1.360,69 zł - koszty uzyskania przychodu podwyższone, PIT-2,
- 1.313,69 zł - koszty uzyskania przychodu podwyższone, bez PIT-2.
Gdy zaczynasz pracę
Przepisy mówią, że wynagrodzenie pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy nie może być niższe niż 80 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Oznacza to, że minimalna płaca osób, które w 2016 roku rozpoczną swoją pierwszą pracę, wyniesie 1.480 zł brutto.
Pracownik w pierwszym roku pracy na rękę powinien otrzymać (w zależności od rodzaju kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej podatek):
- 1.097,15 zł - koszty uzyskania przychodu podstawowe, PIT-2,
- 1.051, 15 zł - koszty uzyskania przychodu podstawowe, bez PIT-2,
- 1.102,15 zł - koszty uzyskania przychodu podwyższone, PIT-2,
- 1.056,15 zł - koszty uzyskania przychodu podwyższone, bez PIT-2.
To warto wiedzieć
Zgodnie z przepisami do płacy minimalnej nie wlicza się:
- nagrody jubileuszowej,
- odprawy pieniężnej w związku z przejściem na emeryturę albo rentę z tytułu niezdolności do pracy,
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.
Pracodawca może zapisać w umowie o pracę kwotę wynagrodzenia niższą niż minimalna płaca! Musi jednak zaznaczyć, że oprócz wynagrodzenia podstawowego (płaca zasadnicza) pracownik otrzymuje też na przykład premię regulaminową, nagrodę czy różnego rodzaju dodatki (na przykład za pracę w warunkach szkodliwych, za pracę w godzinach nocnych,
za staż pracy, za pełnienie funkcji kierowniczych, za znajomość języka obcego) - tak, by łącznie było to 1.850 zł brutto.
Natomiast jeśli wynagrodzenie zasadnicze jest niższe i pracownik nie otrzymuje innych składników wynagrodzenia, wówczas pracodawca jest zobowiązany wypłacić dodatek wyrównawczy do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Gdy w umowie pracodawca zapisał, że miesięczne wynagrodzenie pracownika wynosi 1.850 zł brutto (czyli tyle, ile w 2016 roku wynosi płaca minimalna), to ewentualne nagrody, dodatki i premie musi dodatkowo wypłacić. Nie będą one zawarte w minimalnym wynagrodzeniu.
Na podwyżce skorzystali i dłużnicy
Na podwyżce płacy minimalnej skorzystali też dłużnicy, którym wypłatę zajął komornik. A to dlatego, że zgodnie z prawem przy potrąceniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, pracownik powinien otrzymać minimalne wynagrodzenie za pracę netto (bo w przypadku alimentów pracodawca może potrącić do trzech piątych wynagrodzenia). W przypadku potrącenia porządkowej kary pieniężnej pracownik musi otrzymać co najmniej 90 procent najniższej płacy. Przy potrąceniach zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi przez pracodawcę - co najmniej 75 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę - wyjaśnia prawnik.
Wyższy dodatek za pracę w nocy
Wyższa płaca minimalna oznacza, że wyższe są też inne świadczenia z nią powiązane. I tak, przykładowo, wzrósł dodatek za pracę w nocy - bo za każdą godzinę przepracowaną w porze nocnej należy się dodatek do pensji w wysokości 20 procent stawki godzinowej wynikającej z płacy minimalnej (która wzrosła od 1 stycznia).
Przykładowo w styczniu 2016 pracownik otrzyma za każdą godzinę pracy w porze nocnej dodatek w wysokości 2,43 zł brutto (1.850 : 152 godziny = 12,17 x 20% = 2,43 zł brutto), natomiast w lutym - 2,20 zł (1.850 zł : 168 godzin = 11,01 zł x 20% = 2,20 zł).
Wyjaśnijmy, że pora nocna w danym zakładzie pracy obejmuje osiem godzin między godzinami 21.00 a 7.00, dlatego pracodawca ma do wyboru trzy opcje: od godziny 21.00 do 5.00, od 22.00 do 6.00 oraz od 23.00 do godziny 7.00.
Dla zwalnianych,nie tylko grupowo
Podwyżka płacy minimalnej oznacza też wyższą odprawę dla zwalnianych grupowo i indywidualnie pracowników przez pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników z przyczyn niedotyczących pracowników.
Maksymalnie mogą otrzymać kwotę piętnastokrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto (artykuł 8 ust. 4 ustawy z 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników; Dziennik Ustaw z 2015, poz. 192).
Przypominamy: od lutego zmiany w umowach
22 lutego wejdą w życie ważne zmiany w Kodeksie pracy. Jedna z najistotniejszych nowości dotyczy umów zawartych na czas określony. Ma to chronić pracowników przed nadużyciami w sytuacjach, gdy umowy terminowe przedłużano im w nieskończoność. Gdy zacznie obowiązywać nowe prawo, umowy terminowe będą mogły być zawierane z pracownikiem na okres do 36 miesięcy (umowa zawarta na okres próbny do 3 miesięcy, umowa zawarta na czas określony co do zasady może być zawarta do 33 miesięcy). Po tym czasie umowa będzie mogła być zawarta na czas nieokreślony.
Godzinowa płaca minimalna 12 zł
Od 1 lipca 2016 roku będzie obowiązywać minimalna stawka godzinowa 12 złotych dla umów-zleceń oraz umów o świadczenie usług. Projekt tej ustawy został przekazany do konsultacji społecznych - poinformowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Płaca minimalna zabezpiecza interesy wszystkich zatrudnionych na umowę o pracę. Jednak poza jej oddziaływaniem pozostają rzesze pracowników zatrudnionych właśnie na podstawie takich umów cywilnoprawnych. Pracodawcy mogą im legalnie oferować kilka złotych za godzinę roboty. Takie stawki często obowiązują w firmach ochroniarskich, przy pracach sezonowych oraz w gastronomii czy usługach. Zmianę tego obiecała w exposé premier Beata Szydło.
Minimalna stawka godzinowa w wysokości 12 złotych obejmie umowy zlecenia oraz o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu, z pewnymi wyłączeniami. Stawka minimalnego wynagrodzenia osób wykonujących pracę na podstawie tych umów wynosić będzie 12 zł brutto za godzinę. Ma to być stosowane do wszystkich umów, bez względu na sposób ustalania wynagrodzenia (według stawki godzinowej, miesięcznej czy tygodniowej, itp.).
100 procent płacy już w pierwszym roku
Zmiany czekają także tych, co dopiero zaczynają pracę. Projekt ustawy uchyla przepis, zgodnie z którym wysokość wynagrodzenia pracownika w pierwszym roku jego pracy nie może być niższa niż 80 proc. wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pozwoli to znieść zróżnicowanie wynagrodzenia minimalnego ze względu na staż pracy. Po wejściu w życie zmiany wszyscy pracownicy - niezależnie od stażu pracy - będą mieli prawo do 100 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Przepisy dotyczące rezygnacji z możliwości różnicowania wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę według stażu pracy wejdą w życie 1 stycznia 2017 r.