Patrząc na Wschód. Już za tydzień rusza wiejski festiwal literacki
Wymyślili sobie spotkania z podróżnikami, dziennikarzami, reporterami i filmowcami, pokazy slajdów oraz filmów tych, którzy związani są ze Wschodem. I udaje im się to zorganizować. To Piotr Brysacz - dziennikarz i wydawca oraz Piotr Malczewski – fotograf przyrody i podróżnik. Dokładnie za tydzień (14 sierpnia) rusza ich festiwal literacki Patrząc na Wschód.
Festiwal literacki Patrząc na Wschód to impreza organizowana w Budzie Ruskiej nad Czarną Hańczą, w malowniczym zakątku Suwalszczyzny, na granicy Wigierskiego Parku Narodowego, na styku Wschodu i Zachodu. W miejscu, w którym krzyżują się języki, religie, nacje i kultury, w dziewiczym zakątku północno-wschodniej Polski.
Reporterzy i nie tylko
- Nie sztuką jest zorganizować festiwal w mieście, sztuką za to jest, by na wsi, w której stoi kilkanaście domów, zorganizować taką imprezę, w której udział wziąć zechcą zarówno mieszkańcy Budy Ruskiej, jak i okolicznych wsi, a także ludzie z całej Polski - mówi Piotr Brysacz. - I taką imprezę powoli udaje nam się budować. Wymyśliliśmy sobie spotkania z podróżnikami, dziennikarzami, reporterami i filmowcami, pokazy slajdów oraz filmów tych, którzy związani są ze Wschodem.
Do tej pory zorganizowali cztery edycje festiwalu, a gośćmi byli m.in. Aneta Prymaka-Oniszk, Wacław Radziwinowicz, Wojciech Górecki, Jacek Hugo-Bader, Wojciech Jagielski, Michał Książek, Andrzej Strumiłło, Piotr Nesterowicz, Jędrzej Morawiecki, Anna Dziewit-Meller, Małgorzata Szejnert, Ilona Wiśniewska, Anna Kamińska, Marcin Meller. Teraz czas na kolejną
Festiwal literacki Patrząc na Wschód to impreza rodzinna: na spotkania przychodzą ludzie z dziećmi, przyjeżdżają kamperami, parkują na pobliskiej łące, kto ma psy, ten przychodzi z psami, atmosfera imprezy jest bowiem luźna i swobodna: nikt nikogo do niczego nie zmusza, nikt nie patrzy, jak kto jest ubrany, liczy się słowo, film, obraz, fotografia... Ludzie polubili tę naszą wiejską imprezę, w roku 2018 w festiwalowych spotkaniach udział wzięło 1800 osób.
Wstęp na wszelkie spotkania, pokazy filmów i pokazy slajdów jest bezpłatny.
Festiwal organizowany jest bez ministerialnych dotacji, za to ze wsparciem ludzi dobrej woli, którzy poprzez zbiórkę publiczną ogłaszaną co roku współfinansują to wydarzenie.
Powołano także do życia festiwalowe wydawnictwo Paśny Buriat, którego nakładem ukazało się do tej pory dziewięć książek, ze sprzedaży których dochód przeznaczany jest także na wsparcie festiwalu.
W tym roku podczas festiwalu będą miały miejsce premiery książek wydanych w wydawnictwie Paśny Buriat:
- antologii Wygadane o Wschodzie, w której zamieszczone są rozmowy m.in. z Małgorzatą Szejnert, Iloną Wiśniewską, Wojciechem Jagielskim i Marcinem Mellerem. Zamieszczone w tej książce rozmowy, to pokłosie spotkań autorskich z wyżej wymienionymi, jakie miały miejsce w ramach ubiegłych edycji festiwalu.
- premiera reportażu Ludzkie klepisko. Historie z Pogranicza: Białorusi, Litwy i Polski Marcina Sawickiego
- premiera książki Kanał Augustowski i okolice Macieja Ambrosiewicza
Magia atmosfery
Czym wyróżnia się ten festiwal na tle innych tego rodzaju imprez? - Magią atmosfery - odbywa się on bowiem na terenie ponad stuletniego gospodarstwa, które kiedyś należało do staroobrzędowców, którzy przyjechali z Rosji na te tereny około 1778 roku i założyli Budę Ruską. Można więc powiedzieć, że to miejsce jest - dosłownie i w przenośni - przesiąknięte magią Wschodu - mówi Piotr Brysacz.
Festiwalowi towarzyszył będzie kiermasz książek i rękodzieła oraz produktów lokalnych.
Goście tegorocznej edycji festiwalu
W ramach tegorocznej edycji festiwalu odbędą się m.in. spotkania z:
- Pawłem Smoleńskim,
- Krzysztofem Czyżewskim,
- Małgorzatą Rejmer,
- Krzysztofem Kopczyńskim i pokaz filmu Dybuk
- Marcinem Sawickim i premiera reportażu Ludzkie klepisko. Historie z Pogranicza: Białorusi, Litwy i Polski
- Wojciechem Góreckim
- Piotrem Borowskim i pokaz filmu Koniec pieśni
- Szymonem Hołownią
- Michałem Książkiem
- Ziemowitem Szczerkiem
Podczas tegorocznej edycji festiwalu, poza spotkaniami, odbędzie się także:
- spacer wzdłuż brzegów Czarnej Hańczy i sprzątanie rzeki
- spacer etnograficzny z Krzysztofem Snarskim śladami staroobrzędowców
- spacer ornitologiczny z Michałem Książkiem
- nocny spacer i podsłuchiwanie przyrody z Markiem Piórą
- emisja reportażu radiowego Joanny Sikory pt. Rzeka odchodzi i trwa pod chmurką, w ciemnościach
Organizatorami festiwalu są dwie osoby - Piotr Brysacz i Piotr Malczewski.
Piotr Brysacz – absolwent polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim, dziennikarz, wydawca. Autor książek Patrząc na Wschód. Przestrzeń, człowiek, mistycyzm (2013), Podlaskie. Najpiękniejsze miejsca. Wędrówki Wiktora Wołkowa (wspólnie z Andrzejem Kalinowskim, 2014), Ani żadnej wyspy. Rozmowy o Rosji i Ukrainie (wspólnie z Jędrzejem Morawieckim, 2016), Czyżyk na drogę. Rozmowy o przyrodzie (2018). Finalista Nagrody im. Barbary N. Łopieńskiej za najlepszy wywiad prasowy (2014). Założyciel wydawnictwa Paśny Buriat. Mieszka w Kielcach, z których – gdy tylko nadarza się sposobność – wymyka się rowerem po cichu, by patrzeć z coraz większą miłością na Góry Świętokrzyskie.
Piotr Malczewski – fotograf przyrody i podróżnik. Ukończył Studium Fotografii Profesjonalnej na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Współpracuje z agencjami fotograficznymi i wydawnictwami w kilku krajach (Francja, Niemcy, Szwajcaria). Jego zdjęcia znajdują się w publikacjach turystycznych, artystycznych, naukowych, czasopismach i albumach m.in.: Wigry, X lat Wigierskiego Parku Narodowego, Kanał Augustowski. W 2007 ukazał się jego autorski album pt. Rospuda, w 2008 albumik pt. Magiczny Bajkał, a w 2010 autorski album pt. Wigry. Kraina Wody i Nieba, w 2016 zaś Kraina Czarnej Hańczy. Zdobywał też nagrody w licznych konkursach fotograficznych. W dorobku Malczewskiego znajdują się przede wszystkim fotografie przyrodnicze, artystyczne i podróżnicze. Mieszka w Budzie Ruskiej nad Czarną Hańczą w Wigierskim Parku Narodowym. Stworzył tam galerię fotografii, w której prezentuje m.in. swój dorobek fotograficzny w postaci wystaw i tematycznych pokazów slajdów z Suwalszczyzny oraz z wypraw do Azji Centralnej.
Program festiwalu literackiego Patrząc na Wschód
14 sierpnia (środa)
- godz. 12.00 - warsztaty przyrodnicze prowadzone na terenie gospodarstwa agroturystycznego Piotra Malczewskiego pt. Podróż w przyrodę (woda, łąka, owady – w zależności od sytuacji przyrodniczej i pogodowej), czyli aktywne poznawanie przyrody poprzez obserwacje, eksperymenty i zabawę. Zapraszamy do udziału rodziny z dziećmi, w warsztatach wziąć może udział maksymalnie 25 osób, a prowadzą je edukatorki Wigierskiego Parku Narodowego: Katarzyna Łukowska i Elżbieta Perkowska. Udział w warsztatach jest bezpłatny i możliwy tylko po wcześniejszym zgłoszeniu chęci uczestnictwa na adres mailowy: budaruska@wp.pl.
- godz. 14.20 Mamałyga z bryndzą. Dziesięć podróży do Rumunii - pokaz slajdów i opowieść w wykonaniu Doroty Filipiak-Dempniak i Piotra Dempniaka
- godz. 15.30 - spotkanie z Krzysztofem Kopczyńskim wokół książki Dybuk. Opowieść o nieważności świata i pokaz filmu Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz
- godz. 17.45 - spotkanie z Pawłem Smoleńskim wokół książki Syrop z piołunu
- godz. 19.15 - spotkanie z Marcinem Sawickim i premiera książki pt. Ludzkie klepisko. Historie z Pogranicza: Białorusi, Litwy i Polski
- godz. 20.15 - spotkanie z Małgorzatą Rejmer wokół książki Błoto słodsze niż miód; prowadzenie: Rigels Halili
- godz. 21.15 - biały śpiew nad Czarną Hańczą - minirecital w wykonaniu Małgorzaty Makowskiej i opowieść o tradycji białego śpiewu
15 sierpnia (czwartek)
- godz. 12.00 - Kraina Bugu nad Czarną Hańczą: spacer z Danielem Parolem, redaktorem naczelnym "Krainy Bugu" wzdłuż brzegów Czarnej Hańczy, opowieść o akcji Operacjarzeka i sprzątanie brzegów rzeki
- godz. 14.00 - spacer etnograficzny śladami staroobrzędowców z Krzysztofem Snarskim i Piotrem Malczewskim
- godz. 17.00 - spotkanie z Maciejem Ambrosiewiczem i premiera książki Kanał Augustowski i okolice oraz pokaz slajdów Piotra Malczewskiego
- godz. 18.30 - spotkanie z Wojciechem Góreckim wokół książki Buran. Kirgiz wraca na koń
- godz. 19.30 - Kraina mitu i kraina magii: pokaz slajdów i opowieść Piotra Malczewskiego o Kaukazie oraz o krainie Czarnej Hańczy
- godz. 21.00 - emisja reportażu radiowego Joanny Sikory Rzeka odchodzi i trwa i spotkanie z autorką
16 sierpnia (piątek)
- godz. 12.00 - warsztaty dla dzieci w wieku 7-11 lat (ale mogą być też młodsze i starsze) pt. Tajemnice sów; prowadzenie: Dagmara Widanow-Murawska; czas trwania: 1,5 h; maksymalna liczba osób: 35; w trakcie warsztatów dzieci poznają gatunki sów, które mieszkają w Polsce; dowiedzą się m.in., czym są piórka na głowie puchacza i czy kolor oczu sowy ma znaczenie, pobawią się w podsłuchiwaczy sów. Udział w warsztatach jest bezpłatny i możliwy tylko po wcześniejszym zgłoszeniu chęci uczestnictwa na adres mailowy: budaruska@wp.pl;
- godz. 15.00 - Miejsce urodzenia: Suwalszczyzna. Wigry. Czarna Hańcza - pokaz slajdów i opowieść Piotra Malczewskiego
- godz. 16.00 - spotkanie z Krzysztofem Czyżewskim wokół książki Żegaryszki
- godz. 17.00 - spotkanie z Markiem Pióro i festiwalowa premiera Kalendarza ptaków. Opowieści o ptasim życiu i zwyczajach na cały rok
- godz. 18.00 - spotkanie z Szymonem Hołownią wokół książki Boskie zwierzęta
- godz. 19.30 - pokaz filmu Koniec pieśni w reżyserii Piotra Borowskiego i spotkanie z reżyserem
- godz. 21.30 - rodzinne śpiewanie: koncert pieśni ukraińskich i białoruskich w wykonaniu Iwony, Cezarego i Adriana Daniluków
- godz. 22.00 - nocne podsłuchiwanie przyrody: spacer z Markiem Pióro i Piotrem Malczewskim
17 sierpnia (sobota)
- godz. 4.50 - spacer ornitologiczny z Michałem Książkiem (zbiórka na podwórku gospodarstwa Piotra Malczewskiego); maksymalna liczba uczestników: 20 osób; udział w spacerze możliwy po wcześniejszym zgłoszeniu chęci uczestnictwa na adres mailowy: budaruska@wp.pl;
- godz. 12.00 - warsztaty dla dzieci w wieku 4-9 lat (ale mogą być też starsze) pt. Wilki w kulturze; prowadzenie: Dagmara Widanow-Murawska; czas trwania: 1 h; maksymalna liczba osób: 35; uczestnicy warsztatów będą mogli m.in. wcielić się w życie wilków, stworzą wilczą norę, nauczą się wyć jak wilki; dowiedzą się, jak wilki żyją i polują; Udział w warsztatach jest bezpłatny i możliwy tylko po wcześniejszym zgłoszeniu chęci uczestnictwa na adres mailowy: budaruska@wp.pl;
- godz. 15.30 - pokaz filmu Profesor o profesorze Andrzeju Strumiłło w reżyserii Moniki Stalewskiej i spotkanie z reżyserką
- godz. 16.20 - pokaz filmu Summa o profesorze Andrzeju Strumiłło w reżyserii Andreja Kuciły i spotkanie z reżyserem
- godz. 18.00 - spotkanie z Jędrzejem Morawieckim wokół książki Krajobraz po odwilży
- godz. 19.00 - Kraina Bugu nad Czarną Hańczą: spotkanie z Michałem Książkiem wokół książki Droga 816; prowadzenie: Daniel Parol
- godz. 20.00 - spotkanie z Ziemowitem Szczerkiem wokół książki Międzymorze; prowadzenie: Jędrzej Morawiecki