Zasłynął tym, że zjednoczył Pomorze i nadał prawa miejskie Policom. A był jednym z najbardziej pracowitych władców Pomorza. Prywatnie książę był trzykrotnie żonaty i miał 10 dzieci.
Był synem Bogusława II i Mirosławy, córki księcia/namiestnika gdańskiego Mściwoja I i Swinisławy. Urodził się około 1210 roku. Był pierwszym z dynastii, który nosił to imię. Prawdopodobnie zostało przeniesione z ziemi barnimskiej (plemiona Sprewian), która od 1176 dziedzicznie należała do dynastów pomorskich Gryfitów
Barnim I rozpoczął samodzielne rządy, po osiągnięciu wieku sprawnego w 1227 roku. Fakt ten poświadcza wystawiony dokument, z jego własną pieczęcią. Władał Księstwem Szczecińskim, w czasie, kiedy jego kuzyn Warcisław III zarządzał Księstwem Dymińskim wydzielonym w 1211 roku. Barnim I zrzucił z Pomorza nadodrzańskiego zwierzchność duńską i przeniósł swój dwór w 1235, z Uznamia do Szczecina, dalej - na skutek skłócenia z mieszczanami tego miasta - do Dąbia (1249).
Barnim, „książę na Szczecinie”, który tytułował się też księciem Kaszub (łac.) dux slavorum et Cassubie, był jednym z najbardziej pracowitych władców Pomorza. Wraz z Warcisławem III starał się umacniać państwo, poprzez przebudowę gospodarki, tak aby dostosować ją do zachodnich standardów europejskich. W połowie XIII wieku, zlikwidował m.in. prawo brzegowe, które hamowało bezpieczny rozwój handlu morskiego i zalewowego.
Założyciel miast
Okres jego panowania przypadał na wzmożoną kolonizację niemiecką i lokację miast na prawie magdeburskim oraz lubeckim, których książę ufundował bardzo wiele. Do nich należały m.in. Szczecin (1243), Stargard (1243), Gryfino (1254), Police (1260) i Goleniów (1268). Źródła wymieniają 30 miast lokowanych przez niego na Pomorzu. Po śmierci kuzyna w 1264, pierwsze lata jego samodzielnej działalności skupiały się na jednoczeniu ziem pomorskich oraz potwierdzaniu nadań aktów lokacyjnych dla miast (m.in. dla Gryfic). Był fundatorem także wielu klasztorów, m.in. w Marianowie. Hojny dla zakonów - nadał cysterkom 600 łanów ziemi. Dla ściągnięcia kupców lubeckich i duńskich ponownie wprowadził w 1274 roku zakaz rabunków rozbitych statków i innych jednostek pływających. Było to spowodowane chęcią poszerzenia i zabezpieczenia wpływów ekonomicznych z resztą Europy Zachodniej.
Rzucona na Barnima klątwa 12 sierpnia 1269 roku, przez legata papieskiego Albrechta Magnusa, za obronę ziemi suchańskiej (skutek zdrady joannitów), doprowadziła do wojny. Brandenburczycy wspierani siłami joannitów dotarli do Kamienia Pomorskiego, gdzie księciu udzielono schronienia. W dalszej walce, pomoc uzyskał od rycerzy Bolesława Pobożnego, księcia wielkopolskiego. Nawiedzany jednak ciągłymi podjazdami Brandenburczyków i pretensjami biskupa kamieńskiego, zgodził się na ustępstwa i przyjął zwierzchność lenną Brandenburgii. Był to 1269 rok.
Hołd lenny złożony margrabiom brandenburskim przez księcia szczecińskiego, spowodował jednocześnie przekazanie na ich rzecz ziemi wkrzańskiej (na zachód od Szczecina). Dla książęcej racji stanu odniosło to przykre konsekwencje w kolejnych latach na losy jedności Pomorza. Pierwszych jego symptomów, można doszukiwać się przy podziale jego księstwa, na dwie części przez jego potomków (podział księstwa dokonany w 1295 spowodował wyodrębnienie na ok. 200 lat dwóch dzielnic - Księstwa Szczecińskiego i Wołogoskiego.
Barnim I zmarł 13 lub 14 listopada 1278 w Dąbiu i został pochowany w kościele NMP w Szczecinie.
Wspierał templariuszy?
Istnieją przesłanki, że przesiąknięty wielkimi ideami zakonu templariuszy - Barnim I został bratem, tzw. gościem, rycerzem wspomagającym poczynania zakonu. Od lat 30. XIII w. był stałym bywalcem na zakonnych dworach, albo w otoczeniu rycerzy tego zakonu, m.in. Tempelhoff, Lietzen oraz Rurka.
Barnim korzystał z doradztwa templariuszy z brandenburskich i pomorskich komandorii. Przynależność do zakonu przedstawił w swojej pieczęci, na której umieścił templariuszowski symbol świątyni oraz starożytny symbol słońca, złota, czyli władzy. Są to znaki niespotykane, na żadnych innych pieczęciach książęcych z tego okresu. Charakterystyczne dla jego władzy było również nadawanie okręgów grodowych i innych włości na rzecz zakonu templariuszy. W 1235 nadał zakonowi żyzne ziemie pomiędzy Różycą a Tywą i przeniósł wszelkie prawa na ich rzecz, zwolnił od wszelkich ceł na terenie księstwa i zobowiązał jako swych wasali do udziału w wyprawach zbrojnych.
