Narodowy Spis Powszechny 2021. Jak spisać się przez internet?
Spis rusza 1 kwietnia. W wyjątkowych sytuacjach można dokonać spisu na żądanie przez telefon lub to rachmistrz nas odwiedzi. Generalnie jednak wszyscy mieszkańcy woj. podlaskiego i Polski, muszą spisać się sami przez internet. Jak to zrobić? Wyjaśnia Dorota Wyszkowska, zastępcą dyrektora Urzędu Statystycznego w Białymstoku.
Co nam grozi, jeśli nie wypełnimy ankiety?
Jeżeli osoby zobowiązane do udziału w spisie odmówią udziału lub też odmówią udzielenia odpowiedzi na pytania, mogą zostać ukarane. Takie sankcje są przewidziane w Ustawie o statystyce publicznej. Może być to grzywna, której wysokość orzeka sąd. Nie chciałabym jednak mówić o karach. Mam nadzieję, że wszyscy mieszkańcy naszego województwa dokonają samospisu.
A jeśli ktoś nie ma dostępu do internetu lub z innych względów nie mają możliwości dokonać samospisu?
Dla takich osób przewidujemy możliwość spisania się przez telefon lub w wywiadzie bezpośrednim - o ile sytuacja epidemiczna pozwoli na bezpośredni kontakt rachmistrzów spisowych z respondentami. Wywiad telefoniczny będzie możliwy na dwa sposoby. Mieszkaniec może zadzwonić na infolinię spisową 22 279 99 99 i dokonać tak zwanego spisu na żądanie przekazując informacje do formularza, lub to rachmistrzowie zadzwonią do mieszkańców i będą prosili o udzielenie odpowiedzi. Będzie to ankieta realizowana metodą wywiadu telefonicznego. Zachęcamy jednak, żeby każdy, kto jest wstanie, ma umiejętności, ma dostęp do internetu, dokonał samospisu internetowego.
Jak to zrobić?
Spis rozpoczynamy 1 kwietnia. Należy wejść na stronę internetową spis.gov.pl. Po uwierzytelnieniu swoich danych, będziemy mogli przejść do formularza spisowego. Uwierzytelnić się, czyli potwierdzić „że ja to ja” będziemy mogli poprzez profil zaufany lub system bankowy. Jeżeli ktoś nie posiada możliwości weryfikacji swojej tożsamości przez żaden z tych sposobów, wówczas będzie można zalogować się do formularza podając swój numer PESEL i nazwisko rodowe matki.
Od razu nasuwa się pytania, co anonimowością takiego badania.
Zebrane dane, kiedy trafiają do systemu statystyki publicznej, podlegają szczególnej ochronie i tajemnicy statystycznej. Jako dane indywidualne nigdy nikomu nie zostają udostępnione. Później będziemy posługiwali się pewnymi agregatami, czyli danymi zbiorczymi. Będą nam służyły do opisu zmian, jakie zaszły na przestrzeni ostatnich 10 lat w strukturze demograficzno-społecznej naszych mieszkańców.
Pytam o to nie bez kozery, ponieważ badanie obejmuje również kwestie wrażliwe dotyczące choćby sfery religijnej, czy stanu posiadania.
Nie będziemy pytać o wysokość dochodów, ani o majątek, czyli na przykład posiadane środki finansowe, dzieła sztuki, samochody osobowe czy wartość mieszkania. Natomiast jeżeli chodzi o pytania wrażliwe, czyli dotyczące choćby wyznania religijnego czy niepełnosprawności, możemy na nie nie odpowiedzieć. To znaczy zaznaczyć opcję „nie chce odpowiadać na to pytanie”.
Ile czasu zajmie wypełnienie ankiety?
Trudno jest to oszacować. Nie każdy będzie musiał odpowiedzieć na wszystkie pytania, które są przygotowane w spisie. Formularz do samospisu zaprojektowany został w taki sposób, aby przejście do kolejnego pytania zależało od odpowiedzi udzielonej na pytanie poprzednie. Jeżeli nie dotyczy nas jakieś zjawisko np. niepełnosprawność, czy migracja, to takie pytania w ogóle nie pojawią się w naszej ankiecie. Jeżeli jestem emerytem, to formularz nie zapyta mnie już o to, gdzie pracuję ani o rodzaj działalności mojego zakładu pracy. „Ścieżka” przejścia przez pytania będzie uzależniona od indywidualnej sytuacji danej osoby. Jeżeli nie emigrowała często, wykonuje jedną pracę i nie jest osobą niepełnosprawną – myślę, że kilkanaście minut na wypełnienie kwestionariusza osobowego w zupełności wystarczy.
Jakich pytań możemy się spodziewać?
Wykaz pytań oraz wersja demonstracyjna formularza spisowego znajduje się na stronie spis.gov.pl Są to bardzo podstawowe pytania dotyczące naszych cech demograficzno-społecznych, czyli związanych z płcią, wiekiem, stanem cywilnym. Kolejna grupa pytań dotyczy aktywność ekonomicznej, czyli wykonywania przez nas czynności zarobkowych, włącznie z podaniem zakresu działalności czy branży. Kolejne pytania będą odnosiły się do przemieszczana się w ostatnim czasie, czyli migracji - zarówno krajowych jak i zagranicznych. W formularzu są również zagadnienia dotyczące charakterystyki etnicznej (czyli pytania o język używany w domu i przynależności do związków wyznaniowych) oraz o niepełnosprawność. Tu ważna uwaga. Nie chodzi tu tylko o niepełnosprawność prawną (związaną z orzeczeniem o niepełnosprawności), ale również o odczuwanie niepełnosprawności. Ostatnia grupa pytań dotyczy mieszkania, wyposażenia, wielkości, liczby pokoi, metod ogrzewania, czy rodzaju własności.
Dziękuję za rozmowę.