Możesz długo pracować, a nie mieć prawa do renty [wideo]

Jolanta Zielazna

Renta z ZUS nie zawsze należy się nawet tym, którzy mają długi staż pracy. Trzeba spełnić jeszcze inne warunki. Rentom z powodu niezdolności do pracy, rentom socjalnym i rentom rodzinnym poświęcony był nasz dyżur. Na pytania odpowiadały ekspertki ZUS: Regina Siudzińska i Violetta Sadowska z Wydziału Świadczeń Emerytalno-Rentowych w oddziale ZUS w Bydgoszczy.

Renty z powodu niezdolności do pracy

Choruję na parkinsona i rozważam staranie się o rentę, ale cały czas jeszcze pracuję. Dowiedziałem się, że aby w ogóle starać się o rentę, muszę pół roku być na zwolnieniu. Czy to prawda? W przypadku tej choroby zwolnienie od pracy nic mi nie da, choroba będzie postępowała. Czy można przejść na rentę bez wykorzystywania tego zwolnienia?
Podstawą do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy jest orzeczenie o stopniu niezdolności do pracy. Nie jest istotne jak długo przebywa Pan na zasiłku chorobowym. Należałoby tylko rozważyć które świadczenie byłoby dla Pana korzystniejsze.

Urodziłem się w 1951 roku, mam rentę rolniczą, ale 8 lat pracowałem w państwowym zakładzie. Czy ja mam te lata doliczone do renty, czy mam się zgłosić do ZUS po dodatek? Wyczytałem gdzieś, że jeśli pracowało się w państwowym zakładzie, a pobiera rentę rolniczą, to ZUS wypłaca jakiś dodatek.
To nie jest prawda. Natomiast z KRUS powinien Pan uzyskać informację, czy okresy pracy najemnej w ilości 8 lat zostały uwzględnione do renty.

Mam 57 lat, pracuję w budownictwie od 40 lat, ma sfatygowaną nogę, czekam na wstawienie endoprotezy. Operacja zaplanowana jest na przyszły rok. Później nie będę mógł pracować. Czy jest możliwość przejścia na emeryturę, albo rentę. Myślałem o rencie tymczasowej, przedemerytalnej. Jest coś takiego?
Będzie mógł pan ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, a nie o emeryturę. W tym celu należy złożyć wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy. Dołączyć dokumenty związane z pracą: świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu i wysokości zarobków. Jeśli ma Pan wyliczony kapitał początkowy, to dokumenty pracownicze muszą dotyczyć okresu od 1 stycznia 1999 r. Potrzebne też będzie zaświadczenie od lekarza prowadzącego o stanie zdrowia.

W tym roku skończę 56 lat. Mam pond 20 lat stażu pracy. Przez ostatnie lata nie pracuję, 1,5 roku temu opiekowałam się mamą, która zmarła. Teraz jestem na zasiłku z pomocy społecznej. W lipcu mam mieć operację. Czy będzie mi przysługiwała renta?
Jeśli lekarz orzecznik orzeknie u Pani całkowitą niezdolność do pracy i w ostatnich 10 latach ma pani 5 lat zatrudnienia, to ma pani szansę.
Jeśli jednak lekarz orzecznik ustali częściową niezdolność do pracy, to renta nie będzie pani przysługiwała. Musi być wówczas spełniony warunek, że niezdolność do pracy powstała w ciągu 18 miesięcy od ustania ostatniego zatrudnienia, a pani - jak mówi - miała dłuższą przerwę.

Mam 52 lata, po 30 latach pracy chcę przejść na rentę. Od końca stycznia jestem na zwolnieniu. Ostatnie 15 lat pracuję na umowę zlecenie.
Ma pani prawo ubiegać się o rentę. W tym celu należy złożyć formalny wniosek do ZUS wraz z załącznikami: kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych oraz świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach (Rp-7), zaświadczenie o stanie zdrowia od lekarza, który panią leczy.
Jeśli ma pani naliczony kapitał początkowy, to wspomniane już dokumenty dotyczące zatrudnienia należy dostarczyć za okres od 1 stycznia 1999 r. Czy dostanie pani rentę to zależy, czy lekarz orzecznik orzeknie niezdolność do pracy.

Jestem rencistą od 16 lat, mam 55 lat. Czy jest taki przepis, że do ukończenia 60 lat jestem pod ochroną i ZUS nie może mi już renty zabrać?
Nie ma takiego przepisu, że między 55 a 60 rokiem życia nie wolno pozbawić kogoś renty.

Pracuję, ale obecnie jestem na zasiłku rehabilitacyjnym. Mam 28 lat pracy. Jakie dokumenty musze złożyć, jeśli chcę starać się o rentę? Czy muszę te dokumenty wypełnić sama, czy zrobi to za mnie zakład pracy? I czy mogę zasiłek rehabilitacyjny przerwać i wystąpić o rentę, czy muszę go pobierać rok?
Potrzebny jest wniosek o rentę, wszystkie dokumenty dotyczące stażu pracy, zarobków - jeśli ma pani naliczony kapitał początkowy, to te dokumenty muszą być za okres od 1 stycznia 1999 r .
Dokumenty wypełnia pani sama. Może też pani przerwać zasiłek i wystąpić o rentę jeżeli Pani stan zdrowia uległ pogorszeniu.
Trzy lata temu miałem operację usunięcia nowotworu. Wróciłem do kraju, chciałem starać się o rentę. Panie w ZUS powiedziały, że żadna renta mi się nie należy, bo ostatnie pięć lat nie pracowałem w kraju. Pracowałem w Stanach, na czarno, jak większość. A przecież mam przepracowane w Polsce 27 lat! One mówią, że będzie mi się to liczyło dopiero do emerytury, ale nie do renty. Mam 58 lat i 150 zł zasiłku.
W tej sytuacji rzeczywiście nie ma pan prawa do renty, ponieważ nie spełnia pan warunków zapisanych w ustawie. Wypracowane przez Pana 27 lat dałyby Panu uprawnienia do renty w przypadku gdyby lekarz orzecznik orzekł całkowitą niezdolność do pracy oraz gdyby w ciągu ostatnich 10 lat miał pan przepracowane w Polsce 5 lat.

Chcę składać dokumenty o rentę z powodu niezdolności do pracy, ale nie mam wyliczonego kapitału początkowego. Po szkole zaczęłam pracować, w 1982 r. wyszłam za mąż, przez 17 lat byłam ubezpieczona w KRUS. W tym czasie urodziłam 4 dzieci. Później przeszłam do ZUS. Czy do wyliczenia kapitału w tej sytuacji muszę dołączyć metryki urodzenia dzieci?
Jeśli była pani ubezpieczona w KRUS, to ten okres ma pani zaliczony korzystniej, bo w KRUS były cały czas opłacane składki. Nie musi pani składać metryk dzieci. Będzie pani miała obliczony kapitał z okresu pracy najemnej i ubezpieczenia w ZUS.

Renta rodzinna

Otrzymuję rentę po mężu. Ile procent z niej dostanę do swojej emerytury, kiedy na nią przejdę?
Nic, bo nie ma takiego przepisu. Ma pani prawo wyboru: albo pobierać swoją emeryturę, albo rentę rodzinną po mężu. Można pobierać tylko jedno świadczenie - wybrane lub wyższe.

Mąż składał wniosek o rentę, ale jej nie otrzymał. Dostawał zasiłek stały z urzędu gminy. Miał 28 lat i 9 miesięcy stażu pracy.
Mąż zmarł 8 lat temu, teraz miałby 66 lat i 4 miesiące. Ja mam 55 lat, orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Czy mogę starać się o rentę rodzinną?
Może pani składać wniosek, ponieważ wiek uprawniający do renty rodzinnej wynosi 50 lat w chwili śmierci współmałżonka lub ukończenie tego wieku w okresie 5 lat od śmierci męża. We wniosku należy wskazać, że mąż składał już wniosek o świadczenie. Do wniosku o rentę rodzinną należy dołączyć akt zgonu i akt małżeństwa. ZUS rozpatrzy Pani uprawnienia do renty rodzinnej.

Jestem całkowicie niezdolny do pracy, mam 71 lat, nie mam żadnych świadczeń. Żona zmarła 2 lata temu, miała emeryturę. Czy mam prawo do renty rodzinnej po niej?
Proszę złożyć wniosek do ZUS, dołączyć akt zgonu żony i akt małżeństwa.

Renta socjalna

Czy rentę socjalną można łączyć z rentą rodzinną?
Można. Ale oba świadczenia w sumie nie mogą przekraczać 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Obecnie to 1765,12 zł.
W tym przypadku należy złożyć zaświadczenie o stanie zdrowia celem uzyskania orzeczenia osobno do renty socjalnej osobno do renty rodzinnej. Do renty rodzinnej ma prawo dziecko, jeśli niezdolność do pracy powstała przed 16 rokiem życia lub w czasie uczęszczania do szkoły do 25 roku życia. Natomiast do renty socjalnej - przed 18 rokiem życia, a jeżeli się uczy do 25 roku życia.

Jestem na I grupie inwalidzkiej, choruję od 1975 roku. Nigdy nie pracowałam. Od 3 lat dostaję zasiłek 153 zł. Czy mogę starać się o rentę socjalną?
Żeby dostać rentę socjalną musiałaby pani zostać uznana za całkowicie niezdolną do pracy przed ukończeniem 18-go roku życia lub 25-go roku życia, jeśli się pani uczyła.