Metoda rehabilitacji prosto z... kosmosu

Izabela Mortas

Zakładają kombinezon astronauty, a ich mięśnie zaczynają pracować. TheraSuit to jedna z najnowocześniejszych form rehabilitacji dzieci z poważnymi schorzeniami.

Twórcą metody TheraSuit jest para polskich fizjoterapeutów, którzy 22 lata temu wyjechali do Stanów Zjednoczonych w poszukiwaniu terapii dla swojej 3-letniej córeczki. Kaja urodziła się bowiem z mózgowym porażeniem dziecięcym. Izabela i Ryszard Kościelni nie widzieli efektów terapii, którymi stand-ardowo prowadzono rehabilitację ich małej córeczki. Będąc w Stanach, zainteresowali się kombinezonami, które pomagały wrócić do sprawności kosmonautom wracającym po długotrwałej podróży kosmicznej i zmagającym się tuż po powrocie z zanikiem mięśni i osteoporozą. Poddali córkę serii ćwiczeń w takim kombinezonie. Nie żałowali, bo Kaja wkrótce postawiła swoje pierwsze niezależne kroki. Ale kombinezon nie był możliwy do nabycia. Wtedy postanowili zaprojektować kostium (wprowadzając ulepszenia i opracowując system ćwiczeń), który obecnie tworzy metodę intensywnej rehabilitacji.

Metoda wiodąca w USA, trening możliwy w domu
W chwili obecnej istnieje ponad 80 klinik na świecie, gdzie używa się kostiumów rehabilitacyjnych TheraSuit. Większość z nich mieści się w Stanach Zjednoczonych. Tutaj zresztą terapia z uwagi na bardzo dobry rezultat stała się standardową metodą leczenia dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym w Stanach. Inne kliniki znajdują się w Argentynie, Brazylii, Kolumbii, Anglii, Grecji, Turcji, Iranie, Izraelu. Ale nie tylko w klinikach terapia ta znalazła szerokie zastosowanie. Setki wytrenowanych rodziców używa kombinezonów do codziennej rehabilitacji swoich dzieci w domach. Od 2002 roku już tysiące małych pacjentów skorzystało z kostiumów. Dzięki nim wiele dzieci pierwszy raz w życiu zaczęło niezależnie chodzić.
DarMedica w Kielcach to jedyne miejsce w regionie, gdzie można skorzystać z tej innowacyjnej formy rehabilitacji. - W naszym ośrodku staramy się ciągle podnosić kwalifikacje zawodowe i szukać nowych form terapii. W fizjoterapii dzieci oprócz certyfikowanych międzynarodowych metod fizjoterapeutycznych Vojty, NDT-Bobath, Integracji sensorycznej czy PNF dzieci mogą korzystać z zupełnie nowej terapii TheraSuit. Przede wszystkim to doskonała forma rehabilitacji dla małych pacjentów z mózgowym porażeniem dziecięcym, ale też z opóźnieniami w rozwoju ruchowym, spastycznością i obniżonym napięciem mięśniowym - mówi Monika Mazurczak, fizjoterapeutka i właścicielka DarMediki.

Pozwala na błędy i je eliminuje
Jak działa nowa metoda? - Kostium wyposażony jest w specjalne gumki, które się naciąga. Na początku terapii używa się ich do wspomagania słabych mięśni. Wraz z poprawą siły pacjenta zwiększa się napięcie elastycznych gumek. Dzięki temu przechodzimy do kolejnego etapu - kostium przestaje jedynie wspomagać dziecko, zaczyna pełnić funkcję oporową - mięśnie pacjenta muszą przeciwdziałać sile naciągu. W konsekwencji pacjent uzyskuje prawidłowe ustawienie oraz pozycję, a przez to prawidłowy wzorzec ruchowy. Kombinezon TheraSuit daje zewnętrzną stabilizację̨ tułowia i tym samym ułatwia wykonywanie bardziej płynnych i skoordynowanych ruchów kończyn górnych i dolnych, których z powodu dysfunkcji normalnie pacjent nie jest w stanie wykonać - wyjaśnia Monika Mazurczak.

Elementem, który szczególnie wyróżnia TheraSuit i decyduje o jego unikalności jest możliwość prowadzenia dynamicznej korekcji. - Oznacza to, że kostium nie ogranicza ruchów dziecka, pozwala na zaistnienie błędów ruchowych, lecz w tym samym czasie koryguje je i polepsza postawę ciała oraz wzorzec ruchowy. Jest to bardzo ważne, bo każdy z nas uczy się głównie poprzez własne doznania ruchowe i doświadczanie. TheraSuit nie wykonuje ruchów za osobę ćwiczącą. Kostium tylko asystuje, wspomaga i aktywnie koryguje ruch - tłumaczy nasza rozmówczyni.

U pierwszych pacjentów widać efekty
Efekty terapii są nie do przecenienia. Jak wykazały badania, wzorce ruchu poprawiają się u 94 procent pacjentów. Lepszą wymowę i płynność mówienia udokumentowano u 64 procent pacjentów. Największy postęp uzyskano jednak w układzie błędnikowym, czyli w zakresie równowagi, niezbędnej do wykonywania ruchu. To nie wszystkie zalety terapii. Badania u pacjentów używających kostium TheraSuit wykazały także po-lepszenie gęstości kości oraz zmniejszenie podwichnięć stawów biodrowych.

Intensywna rehabilitacja dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym odbywa się w formie turnusów 3-, 4-tygodniowych. Zajęcia odbywają się przez 5 dni w tygodniu po 3 godziny dziennie. W DarMedice terapię przeprowadzono już u pierwszych pacjentów. - Pierwszym z nich jest 7-letnia Julka. Już po pierwszych dwóch tygodniach terapii w TheraSuit poprawiła swój wzorzec chodu i postawy. To było dla niej bardzo ważne, gdyż właśnie rozpoczęła pierwszy rok nauki w szkole - mówi Monika Mazurczak. - Innym pacjentem jest 2-letni Alan, u którego zastosowaliśmy częściowo terapię, ponieważ jest jeszcze za mały do uczestniczenia w części terapii w kombinezonie. Po odbytym turnusie zdecydowanie zmniejszyła się spastyczność, a chłopczyk w domu pokazał kilkakrotnie wzorce siadu skośnego, którego samodzielnie wcześniej nie był w stanie wykonać - dodaje fizjoterapuetka.

Pomoc dla dzieci w każdym wieku, terapie dla dorosłych
W DarMedice pacjenci mogą liczyć na kompleksową pomoc. - Zapraszamy rodziców niemowląt, jeśli cokolwiek niepokoi w ich rozwoju. Fizjoterapeuci udzielą instruktażu pielęgnacyjnego, podpowiedzą, jak prawidłowo nosić dziecko, jak zachęcać je do zabawy, przez którą wspomagany jest rozwój ruchowy dziecka. Można uzyskać także poradę neurologa dziecięcego czy lekarza rehabilitacji, logopedy czy psychologa - wymienia właścicielka ośrodka.
Z pomocy fizjoterapeutów i innych specjalistów skorzystać mogą także dzieci starsze i młodzież, w wieku przedszkolnym czy szkolnym. Również dla nich placówka prowadzi terapie
przeciwko wadom postawy i skoliozom. Dorosłym pacjentom ośrodek oferuje z kolei fizjoterapię w przypadku zespołów bólowych kręgosłupa spowodowanych przeciążeniami w treningu czy w pracy.