KZM. Tę chorobę łapiesz od kleszcza [wideo]
Wszyscy mówią o boreliozie. A jest także inna choroba odkleszczowa. I to o wiele groźniejsza. Brak na nią lekarstwa, ale istnieje skuteczna profilaktyka - w postaci szczepień ochronnych.
W jaki sposób kleszcze przenoszą choroby?
W czasie ukłucia przekazują do krwi bakterie i wirusy, które mogą wywoływać groźne choroby zakaźne.
Czy ukąszenie jest bolesne?
Nie. Ukąszenie kleszcza jest bezbolesne, bo jego ślina zawiera wiele substancji biochemicznych, w tym także takie łagodzące ból, które powodują, że nie czujemy ukłucia.
Jakie choroby są przenoszone przez kleszcze?
W Europie, w tym w Polsce, jest to przede wszystkim borelioza, choroba bakteryjna, oraz kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Na świecie istnieje jeszcze ponad 50 innych chorób przenoszonych przez kleszcze. Większość z nich występuje jednak bardzo rzadko. W ostatnich latach w Polsce nastąpił wzrost zachorowań na KZM.
Kleszcze są na całym świecie?
Tak. W Europie i Azji są nosicielami wirusa KZM. Największe ryzyko zachorowania na tę chorobę w Europie występuje w Austrii, Chorwacji, Czechach, krajach bałtyckich i skandynawskich, Słowacji, Słowenii, Polsce, Szwajcarii, na Węgrzech.
Kto może zachorować na kleszczowe zapalenie mózgu?
Każdy i w każdym wieku - zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe, starsze. Z wiekiem wzrasta ryzyko ciężkiego przebiegu tej choroby.
A jaki ma przebieg?
Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba dotyczącą ośrodkowego układu nerwowego. Najgroźniejsze jest to, że obejmuje mózg, czyli najważniejszy organ naszego ciała. W początkowym okresie może nie zostać rozpoznana, bo objawy są mało charakterystyczne, podobne do grypy. Przykładowe objawy to: gorączka, ból głowy oraz mięśni. Pierwsza faza choroby pojawia się po 7-14 dniach od naszego kontaktu z kleszczem, a jej objawy utrzymują się około tygodnia.
Co dzieje się dalej?
Po kilku dniach lepszego samopoczucia występuje druga faza choroby: bóle głowy, gorączka, wymioty, nudności, utrata przytomności oraz zespół zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenia mózgu.
A czy można się zaszczepić przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu?
Tak. I to szczepienie ma bardzo duże znaczenie, bo kleszczowego zapalenia mózgu nie da się leczyć przyczynowo. Wirus jest przenoszony w ciągu kilku pierwszych minut pobierania krwi przez kleszcza, czyli jego usunięcie nie może być uznawane za skuteczną ochronę przed wirusem wywołującym chorobę.
Komu szczególnie zaleca się szczepienie na kleszczowe zapalenie mózgu?
Osobom przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby. W szczególności, między innymi, turystom i uczestnikom obozów oraz kolonii.
Kiedy można zaszczepić się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu?
Najlepiej zimą lub wczesną wiosną, ale szczepienie można rozpocząć w dowolnym czasie.
Czyli można to zrobić jeszcze przed wakacjami?
Tak. Jeśli zapomnieliśmy o szczepieniu na przykład wczesną wiosną, jeszcze zdążymy przyjąć odpowiednie dawki przed sezonem wakacyjnym. Lekarz doradzi, jak zrealizować przyśpieszony schemat szczepień.
Dlaczego mówimy o schemacie szczepień?
Dlatego że kompletne szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu wymaga trzech dawek szczepionki. Dwie pierwsze wykonuje się regularnie w odstępie od jednego do trzech miesięcy. Trzecie szczepienie, wykonane przed rozpoczęciem następnego sezonu wzmożonych zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu, kończy tak zwaną immunizację podstawową i zapewnia odporność poszczepienną na przynajmniej trzy lata.
Dlaczego konieczne jest wykonanie tego szczepienia przypominającego?
Aby podtrzymać odporność poszczepienną. Po trzech latach do pięciu należy, w zależności od wieku oraz liczby otrzymanych szczepień przypominających, przedłużyć ją za pomocą jednej dawki szczepionki.
Co zrobić, gdy szybko musimy uzyskać odporność na kleszczowe zapalenie mózgu?
Jeśli w niedługim czasie wybieramy się na obszar ryzyka zachorowania na KZM lub gdy zimą zapomnieliśmy o szczepieniu i szybko chcemy uzyskać odporność, możemy zdobyć ją w krótszym czasie. Na ten temat porozmawiajmy ze swoim lekarzem.
Jak dobrze tolerowana jest szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu?
Reakcje poszczepienne oznaczają, że nasz system immunologiczny reaguje na szczepionkę i buduje skuteczną odporność. Zwykle są to reakcje miejscowe, jak: zaczerwienienie, obrzęk, ból w miejscu wkłucia. Znacznie rzadziej występują objawy ogólne, głównie podwyższona temperatura. Jednak lekarze są zgodni, że nawet jeśli wystąpią, to po kilku dniach same się cofają, a powikłania chorób zakaźnych są o wiele cięższe oraz nieporównywalnie częstsze. Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu jest tolerowana przez dzieci i dorosłych równie dobrze, jak inne szczepionki rutynowe. Jej jakość potwierdza 30-letnie doświadczenie oraz miliony zrealizowanych szczepień.
Jaką skuteczność ma szczepionka ochronna?
Należy pamiętać, że kompletne szczepienie składa się z trzech dawek. Skuteczność szczepionki po dwóch dawkach wynosi 88-96 proc., a po trzech dawkach - 96-100 proc.
Inwazja kleszczy w całej Polsce. Bezpiecznie nie jest nawet w centrach dużych miast
oprac. Katarzyna Borek
Źródło: materiałyFundacji „Aby żyć”, www.szczepkleszcz.pl