Kulinarne szlaki. W Żarach idziemy na bułkę z... lnem
Prozdrowotna bułka „lenka” i pieczywo z dodatkiem lnu. Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska ma na nie certyfikat.
Masła, sery, mięsa i pieczywo z dodatkiem, kwasów omega 3 nie dość, że pysznie smakują to jeszcze mają mnóstwo zalet. Jakich? Same!
- Jest to paliwo wspierające układ odpornościowy człowieka. Wszyscy lekarze to mówią- twierdzi Roman Lichwiarz, prezes Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Żarach.- Zalecany jest dla cukrzyków, na przemianę materii. Wystarczy jedna łyżeczka od herbaty dziennie. Kilka lat temu stworzyliśmy lubuski Klaster Innowacja Agrotechniczna, który skupia przedsiębiorców zajmujących się rolnictwem lub przetwórstwem rolno-spożywczym lnu. Siedem naszych firm skrzyknęło się z GS-em, nawiązaliśmy współpracę z firmą Len Life z Krakowa. - Oni produkują estry dla celów zdrowotnych, my postanowiliśmy zapewnić zaplecze surowcowe. To grupa producentów Żarski Len. Należy do niej firma Terona z Jaworzna, która prowadzi produkcję omegi w Żarach przy ul. Wapiennej. W skład klastra wchodzi również piekarnia Anny i Eugeniusza Ślawskich w Lipinkach Łużyckich, którzy wypiekają te wyroby na nasze potrzeby i na zamówienia na specjalne okazje.
Chleb z certyfikatem
- Nasze pieczywo ma certyfikat produktu regionalnego, dlatego receptura jest tajemnicą handlową- zaznacza Eugeniusz Ślawski. - Zresztą niechętnie zdradzam przepisy na nasze wyroby. Spożywam wyroby z dodatkiem lnu, ale moim ulubionym jest jednak chleb na zakwasie. Produkt z nasionami lnu żarska GS Samopomoc Chłopska wymyślono na potrzeby uczniów w szkołach. Bułka „lenka” miała się składać z masła, sera z dodatkiem lnu, do tego warzywa. Założenia były słuszne, taka zjedzona przez dziecko kanapka, zawierałaby w sobie dzienną dawkę omeg, poza tym byłaby bardzo energetyczna.
Ministerstwo nie było zainteresowane
- Prozdrowotna kanapka nie znalazła jednak zainteresowania w ministerstwie rolnictwa. Na to by sprzedawać je w marketach po prostu nas nie stać, bo tam trzeba zapłacić za „półkę”- dodaje R. Lichwiarz. - W tej chwili w naszych żarskich sklepach można nabyć produkty do jej wypieku i zrobić sobie samemu.
Omegę kupisz w naszym sklepie
Len wytwarzają rolnicy, gminna spółdzielnia go skupuje, a zakład na ul. Wapiennej produkuje z niego ester oleju lnianego, czyli produkt wyczyszczony z frakcji glicerydowych szkodliwych dla zdrowia.
Możemy go sprzedawać w formie płynnej albo dodawany jest do artykułów spożywczych, masła wędlin, w wybranych sklepach. W Żarach jest np. masło z omegą 3. Stosują je Zakłady mięsne Nowak, Niebieszczański.
Produkt jest dobry, sprzedaje go apteka targowa, można też kupić przez internet. Estry można dodawać do sałatek mogą być również bazą do winegret. Nową wymyśloną przez nas postacią jest aerozolowa postać. Zaczynamy produkcję i będziemy robić na skalę przemysłową w Żarach na Wapiennej. Liczymy, że od września będzie dostępne w sprzedaży w wyznaczonych sklepach. Wymyśliliśmy specjalny zawór, do przepłukiwania by to co zostało się nie psuło. Tańszy len mógłby oczywiście przyjeżdżać z Kazachstanu, czy Ukrainy, ale postanowiliśmy wznowić produkcję na tych terenach. W tej chwili na obszarze gminy Żary i powiatu żarskiego obsianych lnem jest ponad 300 hektarów. To są firmy, które współpracują z GS od lat. Wznowienie upraw lnu odkryło rynek zbytu dla rolników, bo okazało się, że jest wykorzystywany nie tylko przez naszą firmę, ale i całym kraju. Wydajność z jednego hektara na poziomie 1,6 tony zaliczamy od upraw opłacalnych. Teraz praktycznie 500 ton z tych 300 ha jesteśmy w stanie sprzedać w kraju. Gdy do tego dodamy zapotrzebowanie Len Life, to mamy całkiem niezły rynek zbytu.
Linia technologiczna, zainstalowana przy ul. Wapiennej jest w stanie przetworzyć len z 5 tys. hektarów. R. Lichwiarz zakłada, że cała produkcja będzie lokalna i chce wzmacniać produkcję nasion lnu. Okazało się, że część rolników ma kłopot ze sprzedażą swoich innych zbóż i przestawia się właśnie na produkcję lnu.
- W naszym elewatorze na Wapiennej zboża są czyszczone i przygotowywane do wysyłki i hurtowo sprzedawane, jednak elewator o pojemności 1100 ton tylko na potrzeby lnu, to za mało - dodaje prezes.- Jednym z elementów projektu klastra jest rozbudowanie go . Wtedy powinniśmy dysponować wystarczająca bazą magazynową na potrzeby lokalne.
Czym jest klaster?
To współpraca firm, które wspierają się wykorzystując wzajemnie swoje produkty. Tu osnową są projekty z wykorzystaniem estrów oleju lnianego, to wiodący produkt dodawany do produktów spożywczych. Środek wzmacniający, uszlachetniający, dodawany do wyrobów z estrami w 2009 roku na Polagrze dostał złoty medal za innowacyjność – dodawane są do wędlin, masła serów żółtych, pieczywa. Ślawscy dodają je do swoich wyrobów, choć nie jest to jeszcze masowa produkcja.
Klaster jest jednym z kierunków Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Żarach. GS zajmuje się różnymi gałęziami. Prowadzi własne placówki sklepowe, bar dwie restauracje, giełdę towarową przy ul. Wapiennej, zajmuje się też wynajem nieruchomości, posiada własne biuro rachunkowe obsługujące głównie rolników skupionych w grupie producentów.
Kolejną jego zaletą podobnego rozwiązania jest to, że razem z partnerami na poziomie transgranicznym łatwiej uzyskać dotacje w niektórych nie trzeba nawet udziału własnego i kwota zwrotu to 100 procent. Dlatego do współpracy zaprosili partnerów z Niemiec.
Przepisy na rozmaite chleby Ewy Matuszewskiej z Łazu
Chlebek tradycyjny na zakwasie :
Smak świeżo pieczonego chleba to jeden z najpiękniejszych zapachów, jakie człowiek może sobie wymarzyć .
Składniki:
- 3 kg mąki z pełnego przemiału:
- 2 kg pszennej,
- 0,5 kg żytniej ,
- 0,5 kg białej żytniej,
- po 2 szklanki siemienia lnianego, pestek słonecznika i płatków owsianych,
- 1 szklanka pestek dyni, sezamu , paczka otrąb,
- 3 litry wody,
- 2 łyżki cukru lub miodu,
- 8 łyżeczek soli.
Wykonanie:
W 11-litrowym garnku mieszamy sypkie składniki. Zalewamy je przygotowanym wcześniej roztworem z trzech litrów letniej wody. Smak poprawią dwie łyżki cukru lub miodu i osiem łyżeczek soli. Kluczem jest zakwas, który pani Ewa otrzymała od znajomych. Jest on naturalnym konserwantem. Dodajemy go do przygotowanej mieszanki.- Zanim wleję go do garnka z mąką, odlewam pół słoiczka i przechowuję w lodówce dwa tygodnie - dodaje.- Będzie on zaczątkiem nowego chleba.
Ciasto pozostawia w piekarniku nagrzanym do 30 stopni na pięć sześć godzin do wyrośnięcia. Potem wkłada do natłuszczonych i wyspanych płatkami czy sezamem foremek. Na wierzch sypie mak siemię lniane. Chleb pieczemy w temperaturze 180 stopni. Wypiek może poleżeć ze dwa tygodnie i nadal nadaje się do jedzenia. Nie psuje się nie pleśnieje, jeśli nie trzymamy go w folii. Bo chleb na zakwasie nie lubi plastików.
Chleb z ziarnami gospodyń z Łazu
Składniki:
- 0,5 kg mąki,
- 1 i 1/2 szklanki ziaren słonecznika,
- dyni i siemienia lnianego,
- 1 szklanka otrąb pszennych ,
- 1 szklanka otrąb owsianych,
- 50 g drożdży,
- 7 g soli ,
- 7 g cukru.
Wykonanie:
Drożdże wymieszać z cukrem, 2 łyżkami wody i łyżką mąki. Odstawić do wyrośnięcia. Resztę składników połączyć z 1/2 l letniej wody, wymieszać i dodać wyrośnięte drożdże. Przełożyć do wyłożonej papierem keksówki, odstawić do wyrośnięcia. Piec 60 minut w temp. 180 stopni.
