Kto może wystawić receptę na darmowe leki dla seniora
Lekarze specjaliści, w tym lekarze prowadzący w szpitalu, nie mogą wystawiać recept na bezpłatne leki.
Począwszy od 1 września tego roku każdy, kto ukończył 75. rok życia, bez względu na poziom dochodu, ma prawo do bezpłatnych medykamentów wymienionych na specjalnej liście ogłoszonej wcześniej przez ministra zdrowia, oznaczonej literą „S”.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, osoby po 75. roku życia mają prawo do bezpłatnych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.
Pierwszą listę minister ogłosił 31 sierpnia br., drugą - po 1 listopada br. - zgodnie z regułą, że lista będzie aktualizowana co dwa miesiące. Ta druga z kolei lista bezpłatnych leków dla seniorów powiększyła się o 20 nowych medykamentów i liczy obecnie 1140 leków. Kolejna, trzecia z kolei lista ma być ogłoszona 1 stycznia 2017 roku.
Kto może wystawić receptę
Bezpłatne leki będą mogli pacjentowi przepisywać:
- lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (wskazany w deklaracji wyboru),
- niektóre pielęgniarki POZ, posiadające uprawnienia do wystawiania recept,
- lekarze posiadający prawo wykonywania zawodu, którzy zaprzestali wykonywania zawodu i wystawili receptę dla siebie lub członków najbliższej rodziny (małżonka, wstępnych w linii prostej oraz rodzeństwa).
Oznacza to, że po recepty na darmowe leki najlepiej udać się do swojej przychodni, gdzie lekarz rodzinny lub pielęgniarka wypiszą odpowiednie recepty. Jeśli akurat nie ma naszego lekarza rodzinnego, bo np. przebywa na urlopie, taką receptę może wystawić inny lekarz POZ zatrudniony w tej same przychodni lub lekarz zastępujący aktualnie naszego lekarza rodzinnego.
Dotychczasowe uprawnienia do bezpłatnych leków zachowują inwalidzi wojenni, osoby represjonowane, ich małżonkowie pozostający na ich wyłącznym utrzymaniu oraz wdowcy i wdowy po zmarłych inwalidach wojennych i osobach represjonowanych.
Jeśli lekarz specjalista leczy pacjenta środkami, które znajdują się na wykazie bezpłatnych leków, powinien przekazać tę informację lekarzowi POZ. Ten będzie mógł wówczas wystawić receptę oznaczoną literą „S”, dzięki czemu pacjent otrzyma w aptece lek bezpłatnie.
Tylko lek przepisany zgodnie ze wskazaniem jest bezpłatny
Czym różni się recepta na bezpłatne leki od zwykłej recepty?
Na recepcie lekarz powinien wpisać w polu „kod uprawnień dodatkowych” symbol „S”. Jeśli pacjent ma jeszcze inne dodatkowe uprawnienia, wówczas należy wpisać oba kody uprawnień. Natomiast w polu „odpłatność” lekarz wpisuje poziom odpłatności, z jakim lek byłby ordynowany w przypadku refundacji na zasadach ogólnych (czyli 30 proc. lub 50 proc.).
W żadnym wypadku nie może tego zrobić (dopisać na recepcie litery „S”) farmaceuta w aptece - nawet jeśli pacjent udowodni, że ma skończone 75 lat i należą mu się leki z bezpłatnej listy.
Czytelnicy pytają, jak się ma lista bezpłatnych leków do wcześniej publikowanych list leków refundowanych? Otóż są to dwie odrębne listy. Jednak leki, które znalazły się teraz na darmowej liście Ministerstwa Zdrowia, wydawane są młodszym pacjentom za odpłatnością ryczałtową w wysokości 30 lub 50 procent. Trzeba też dodać, że na bezpłatnej liście nie ma żadnych leków, które można otrzymać bez recepty.
Tylko zgodnie ze wskazaniem
Seniorzy powinni pamiętać, że nie zawsze lek, który znajduje się na liście bezpłatnych leków, będą mogli otrzymać bezpłatnie. Uprawnienie to przysługuje im pod warunkiem, że został on przepisany we wskazaniu objętym refundacją. Jeśli więc lek jest refundowany w określonych wskazaniach, wówczas pacjent, który ma go stosować w innym wskazaniu, będzie musiał za niego zapłacić.
Innymi słowy, bezpłatne leki przysługują seniorom jedynie we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. „Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach” - wyjaśnia ministerstwo.
Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia również, że wykaz leków przysługujących bezpłatnie pacjentom, którzy ukończyli 75 lat, nie jest „wykazem leków zalecanych w leczeniu pacjentów w wieku podeszłym”. Nie może on być jedyną podstawą (a więc taką podstawą, za którą nie stoi wiedza medyczna) do zmiany sposobu leczenia pacjenta.
Jakie leki na jakie choroby
Minister zdrowia Konstanty Radziwiłł zapowiadał wcześniej, że na liście bezpłatnych medykamentów znajdą się leki stosowane w chorobach przewlekłych, na które najczęściej zapadają starsze osoby. W wykazie znalazły się więc m.in. leki na choroby sercowo-naczyniowe i układu krążenia, cukrzycę, osteoporozę, choroby układu oddechowego i pokarmowego.
Oprócz leków bezpłatna jest także część wyrobów medycznych oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego (takie jak preparaty wspomagające działanie układu pokarmowego).
Wykaz zawiera m.in. droższe leki refundowane, do których pacjent dopłacał 30 i 50 proc. ceny albo były one sprzedawane na ryczałt. Powtórzmy jednak, że na żadnej darmowej liście nie ma i nie będzie leków, które nie są refundowane oraz leków dostępnych bez recepty.
Wystarczy PESEL
Lekarzowi do wypisania recepty na lek z bezpłatnej listy wystarczy numer PESEL z dowodu osobistego, gdyż potwierdza on wiek pacjenta. Jeśli pacjent nie będzie w stanie odebrać recepty osobiście, może do odbioru upoważnić kogoś innego. Dozwolone są dwie formy: pisemnego upoważnienia konkretnej osoby albo oświadczenia złożonego w przychodni, że pacjent zgadza się na odbiór recepty przez osobę trzecią bez wskazania konkretnego nazwiska.
Receptę na darmowe leki będzie można zrealizować w dowolnej aptece. Farmaceuta wyda pacjentowi lek wraz z paragonem potwierdzającym stuprocentową refundację.
Co z bezpłatnymi lekami w przyszłości
Przewidziano mechanizm bieżącego monitorowania wydatków budżetu państwa wynikających z nowej ustawy. Poziom wydatków w danym roku będzie więc podlegał kwartalnej kontroli. W przypadku przekroczenia po pierwszym kwartale poziomu 25 proc. limitu rocznego, kolejny wykaz bezpłatnych medykamentów zostanie odpowiednio skorygowany. To oznacza, że minister zdrowia będzie mógł wtedy usunąć niektóre z pozycji na liście, albo zastąpić droższe leki tańszymi - co przyniesie oszczędności.