Fot. 123rf Kości kobiet w ciągu życia tracą 45-50 proc. swej masy.
Osteoporoza nazywana jest złodziejem naszych kości. 30 proc. kobiet po menopauzie ma osteoporozę. Atakuje także mężczyzn.
Osteoporoza to choroba metaboliczna szkieletu kostnego, która prowadzi do zwiększonej łamliwości i podatnością na złamania.
Dlaczego jedni zapadają na osteoporozę, a inni nie? Badania wykazały, że najważniejszymi czynnikami ryzyka są:
- osteoporoza u matki,
- niska masa ciała,
- menopauza u kobiet,
- zaawansowany wiek,
- niedobór wapnia w diecie,
- brak wysiłku fizycznego,
- palenie papierosów i picie alkoholu.
Także niektóre choroby i leki mogą powodować utratę masy kostnej.
Dziedziczność skłonności do osteoporozy jest udowodniona ponad miarę. Jeśli nasza mama chorowała - my musimy być szczególnie czujni. Także osoby o tzw. drobnych kościach są narażone szczególnie na tę chorobę. Kobiety po 60. roku życia narażone są na osteoporozę pomenopauzalną, wynika ona z obniżonego poziomu estrogenów. Te hormony wpływają bezpośrednio na komórki kostne, których brak powoduje zanik kości. W okresie menopauzy kobieta może tracić nawet 4-7 proc. masy kostnej rocznie.
Kości się starzeją
Z wiekiem nasze kości tracą coraz więcej minerałów. Stają się przez to kruche. Kości kobiet w ciągu życia tracą 45-50 proc. swej masy. Zdolność wchłaniania wapnia pogarsza się z wiekiem, a produkcja witaminy D3 przez skórę, jak i jej przetwarzanie w nerkach i wątrobie są coraz słabsze. Po menopauzie struktura kości z czasem coraz bardziej przypomina sitko. Najczęstszymi objawami są przewlekłe bóle w krzyżach i stawach, które często mylone są z bólami reumatycznymi. Zwiększa się też skłonność do samoistnych złamań kręgów, kości udowej, przedramienia i żeber.
Także choroby, które nas trapią sprzyjają osteoporozie. Będzie się ona pojawiać przy schorzeniach gruczołów wydzielających hormony regulujące gospodarkę wapniową ustroju, to jest: przytarczyc i tarczycy. Różnego rodzaju mechaniz my powodują powstawanie osteoporozy u chorych w przebiegu: niewydolności nerek, schorzeń wątroby, zaburzeń przewodu pokarmowego, cukrzycy i reumatoidalnego zapalenia stawów.
Wieloletnie podawanie niektórych leków steroidowych lub leków przeciwpadaczkowych także może powodować osteoporozę.
Szybkie leczenie
Najważniejsza jest DXA, czyli badanie densytometryczne kości. Nie boli i jest szybki, trwa około 15 minut. Daje szybki wynik i lekarz wie, czy nasze kości rzeszotnieją czy nie. Zleca się też badania laboratoryjne: morfologia, OB, badanie moczu, stężenie wapnia i fosforanów we krwi.
W leczeniu najlepsze efekty daje prawidłową aktywnością fizyczną i dostarczanie kościom odpowiednich dawek wapnia i witaminy D. W zaawansowanych stanach konieczna staje się ochrona przed upadkami, które mogą prowadzić do złamań.
5 kroków do zdrowych kości
- Spożywaj zalecaną dzienną ilość wapnia i witaminy D
- Regularnie wykonuj ćwiczenia z niewielkim obciążeniem oraz wzmacniaj mięśnie
- Nie pal papierosów i nie nadużywaj alkoholu
- Korzystaj z porad medycznych dotyczących zdrowia kości
- Wykonaj badanie densytometryczne i przyjmuj leki, jeśli wskazane
Bezobjawowe początki
Pierwsze objawy pojawiają się, gdy choroba zaczyna postępować:
- bóle pleców
- bóle głowy
- tzw. „okrągłe plecy”- z powodu spłaszczenia trzonów kręgów
- zmniejszenie wzrostu chorego
- złamania przy lekkich urazach
- złamania samoistne (bez żadnej przyczyny)
Autor: Maja Erdmann