Kapelani. Duchowi przywódcy Powstania Warszawskiego

Było ich stu pięćdziesięciu. Stu należało do Armii Krajowej. Reszta dołączyła, gdy wybuchły walki - pisze w książce „Duch’44” Stanisław Zasada. - Bez nich Powstanie Warszawskie trudno sobie wyobrazić. Także bez Jana Ziei.

CO PACYFISTA ROBI NA WOJNIE?

„W pewnej chwili ksiądz - starszy przyjaciel tych młodych ludzi - odwraca się od ołtarza i rzuca pierwsze słowa kazania: - Nie ma śmierci!!!”.

Tak opisał tę scenę Aleksander Kamiński w Kamieniach na szaniec. Jest rok 1943. „Starszy przyjaciel młodych ludzi” nazywa się Jan Zieja. Zbliża się do pięćdziesiątki, gdy odprawia mszę za harcerzy poległych w czasie Akcji pod Arsenałem. Za rok będzie prowadził pogrzeby powstańców. On - pacyfista, będzie kapelanem pułku „Baszta” na Mokotowie. (…)

Od krów do ołtarza

Wieś Ossa koło Opoczna, zabór rosyjski. 1 marca 1897 roku w drewnianej chacie Ziejów z glinianym klepiskiem przychodzi na świat chłopiec. Rodzice Michał i Konstancja dają mu na imię Jan, ma już dwóch starszych braci. Ziejowie obrabiają 30 morgów ziemi - dostali ją z nadziału po pańszczyźnie. W przyszłości mają podzielić majątek pomiędzy trzech synów.

Jaś ma cztery, pięć lat. Do Ziejów przychodzi po kolędzie ksiądz. Małemu Jankowi każe się przeżegnać, odmówić Ojcze nasz, pyta, kto go stworzył. - To dziecko trzeba uczyć na księdza - mówi do Konstancji zdumiony bystrością chłopca proboszcz. Matka jest wniebowzięta - zawsze marzyła, żeby któryś z jej synów został księdzem.