Jeszcze gmina Grabówka nie umarła, kiedy my żyjemy
Od tygodnia mieszkańcy niedoszłej gminy żyją w euforii. Trybunał Konstytucyjny uchylił decyzję PiS. Ale ta radość może być przedwczesna.
Wierzyliśmy. I wierzymy. Wolność jest w nas! Grabówko, wstań z kolan. Niech żyje Grabówka– apelował Tadeusz Karpowicz, sołtys wsi Grabówka. A ludzie zaczęli klaskać. Przyszli przed gminną świetlicę w Sobolewie. Mieli ze sobą transparenty z hasłami: „Wolność gminie Grabówka”, „Nadzieja nigdy nie umiera”.
Wierzą, że ich gmina Grabówka zostanie przywrócona. Tę nadzieję dał im Trybunał Konstytucyjny. 1 czerwca na swojej stronie internetowej opublikował sensacyjny wyrok. Orzekł, że rząd PiS zlikwidował gminę niezgodnie z konstytucją. A rozporządzenie uchylające decyzję rządu PO – PSL zostało wydane bez przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami. Stąd taka euforia mieszkańców.
– Cieszę się bardzo – uśmiecha się Irena Niewiarowska z Grabówki. Nie ukrywa, że jest pełna nadziei i optymistycznie patrzy w przyszłość. – Może w końcu będziemy na swoim. Najwyższy czas, byśmy sami decydowali o naszych pieniądzach oraz inwestycjach – uważa.
– Czekamy na to, co będzie dalej. Myślę, że będzie dobrze. Tyle przeszliśmy, więc musi być jakiś plus na zakończenie – przekonuje Jolanta Kulesza z Sobolewa.
– Dziś jest alarm, że najważniejsze są finanse. Ani ustawa, ani konstytucja o pieniądzach nie mówią, tylko o innych wartościach, o więzach społecznych, gospodarczych i jedności – kwituje Karpowicz.
Wyrok TK to nie tylko sukces mieszkańców niedoszłej gminy, ale też Platformy Obywatelskiej. Sędziowie Trybunału uwzględnili bowiem skargę 50 posłów PO, którzy zaskarżyli do TK decyzję rządu PiS.
– Meldujemy wykonanie zadania. Gmina Grabówka istnieje – zapewnił Robert Tyszkiewicz, podlaski poseł PO.
– Tu jest takie symboliczne miejsce. Mieszkańcy Grabówki bardzo mocno natchnęli mnie wiarą w to, że organizując się i upominając o swoje, mogą dojść do niego w sposób legalny, prawny, demokratyczny i obywatelski. To wiara, nadzieja, niezłomność, by ludziom żyło się lepiej – mówił Andrzej Halicki, poseł PO. To on jako minister administracji i cyfryzacji w rządzie premier Ewy Kopacz, zdecydował o utworzeniu gminy Grabówka.
Posłowie PO poinformowali mieszkańców i dziennikarzy, że złożyli do Bohdana Paszkowskiego, wojewody podlaskiego, zapytanie poselskie. Żądają, by nowa gmina jak najszybciej zaczęła funkcjonować.
– Pytamy wojewodę, kiedy przystąpi do czynności polegających na wydzieleniu budżetu dla gminy Grabówka, kiedy dokona podziału terytorialnego gminy Supraśl i ustanowi urząd gminy Grabówka. Pytamy, czy mieszkańcy gminy Grabówka mogą liczyć na jego wsparcie – wyliczał poseł Tyszkiewicz.
– W sensie politycznym i partyjnym gmina może i żyje, ale w sensie prawnym jej nie ma– tłumaczy dr Jarosław Matwiejuk, konstytucjonalista.
Czy więc wyrok Trybunału przywraca gminę?
– Trybunał jedynie orzekł o niezgodności z konstytucją rozporządzenia Rady Ministrów o likwidacji gminy. Trybunał nie stwierdził, że gmina Grabówka istnieje – odpowiada konstytucjonalista.
Na razie panuje chaos. Mieszkańcy ciągle wierzą, że gmina istnieje. Ale zdaniem ekspertów za wcześnie na takie wnioski.
Zofia Silwonik z Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego przypomina, że wyrok TK nie został jeszcze ogłoszony w Dzienniku Ustaw. Najpóźniej powinno to nastąpić 13 czerwca. Taki termin jest podany na stronie Rządowego Centrum Legislacji. – Jeśli wyrok nie zostanie ogłoszony w Dzienniku Ustaw, nie będzie obowiązywał – wyjaśnia Zofia Silwonik.
Posłowie PO zapowiadają, że dopilnują, by wyrok został opublikowany.
– Następny krok należy też do rządu. Potrzebne jest nowe rozporządzenie Rady Ministrów, które będzie zgodne z konstytucją i jedynie po przeprowadzeniu konsultacji społecznych na terenie całej gminy Supraśl. To Rada Ministrów rozstrzygnie czy gmina Grabówka powstanie – wyjaśnia dr Matwiejuk.
– Przez półtora roku, można powiedzieć, działała jakaś fikcja prawna. Skoro Trybunał uznał, że nie dochowano procedury, to powinien dać rządowi jakiś czas, by naprawić ten błąd – uważa Dariusz Piontkowski, podlaski poseł PiS.
Z wyroku TK bardzo niezadowolony jest Radosław Dobrowolski, burmistrz Supraśla. Bo bez pięciu wsi gmina straci sporą część budżetu. – Decyzje Trybunału mogą zaszkodzić mieszkańcom, którzy czekają na inwestycje – uważa Dobrowolski.
Tyle że TK jest jakby „ubezwłasnowolniony” przez PiS. A właśnie z tą partią sympatyzuje burmistrz Supraśla. Radosław Dobrowolski za całe zamieszanie wini jednak PO.
– To są negatywne skutki wojny polsko– polskiej, którą pan Tyszkiewicz przenosi na grunt gminy Supraśl. Dajcie nam spokój. Odczepcie się – żąda od posłów PO burmistrz Supraśla.
Grabówka
W skład nowej gminy miało wejść pięć supraskich wsi, czyli Zaścianki, Grabówka, Sobolewo, Henrykowo i Sowlany. Tak 28 lipca 2015 roku zdecydował ówczesny rząd PO–PSL. 28 grudnia 2015 roku obecny rząd PiS nie zgodził się na to. Mimo protestów mieszkańców nowy samorząd nie powstał.