Fot. pixabay.com
Na pytanie Czytelnika odpowiada Marta Tabarkiewicz, adwokat.
- Czy w sytuacji, gdy jest kilkoro dzieci, a cały majątek zostanie zapisany jednemu, to pozostałe mają prawo do zachowku?
- W testamencie spadkodawca może dowolnie rozdysponować całym swoim majątkiem, np. jedyną swoją nieruchomość zapisać tylko jednemu ze swoich dzieci. Zdarza się także, iż jeszcze za swego życia rodzice w drodze umowy darowizny przepisują majątek na rzecz jednego ze swych dzieci, pozostałe pomijając. W takiej sytuacji pozostałe dzieci po śmierci spadkodawcy, o ile wcześniej nie zostały w żaden sposób przez niego obdarowane, będą co do zasady uprawnione do żądania od spadkobiercy czy też obdarowanego tzw. zachowku. Roszczenie o zachowek to roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej i co do zasady jego wysokość stanowi połowę wartości udziału spadkowego, który przypadłby uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym (zstępni małoletni albo osoby trwale niezdolne do pracy mogą żądać 2/3 wartości udziału spadkowego). Przykładowo, gdy nieruchomość warta jest 210 tys. zł, a rodzice pozostawili trójkę dorosłych, zdrowych dzieci, przy czym nieruchomość w testamencie zapisali na rzecz tylko jednego z nich, udział spadkowy każdego z dzieci wynosiłby po 70 tys. zł, a zatem wysokość zachowku dla dwójki pominiętych w testamencie dzieci to kwoty po 35 tys. zł na rzecz każdego z nich. Uprawnionymi do zachowku są zstępni (dzieci, wnuki), małżonek oraz rodzice spadkobiercy. Pierwszą czynnością pozwalającą na ubieganie się zachowku jest przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym i uzyskanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, za pomocą którego spadkobiercy ustawowi wykażą przed sądem, że są osobami uprawnionymi do zachowku. Następnie należy wystąpić do spadkobiercy testamentowego czy też obdarowanego w drodze umowy darowizny, z pisemnym wezwaniem do zapłaty zachowku w określonym terminie, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu pozostaje złożenie pozwu o zachowek. Należy pamiętać, że o zachowek można wystąpić tylko w ciągu 5 lat od chwili śmierci spadkodawcy lub otwarcia testamentu.