Na pytania odpowiadał Michał Oracz, pracownik Wydziału Ubezpieczeń i Składek w Inspektoracie ZUS w Bydgoszczy.
Wielu z nas łączy etat z umową zlecenie albo pracuje na kilku zleceniach. - Czy każda z tych umów jest oskładkowana? - pytali Czytelnicy.
1. Mam etat z pensją 3000 zł brutto. Podłapałam stałe zlecenie za 1000 zł brutto miesięcznie. Czy od tego zlecenia też będę musiała płacić składki do ZUS?
Nie, ponieważ wykonywanie umowy o pracę będzie zwalniało Panią z podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy zlecenia, o ile umowa zlecenia nie jest zawarta z własnym pracodawcą. Warunkiem jest otrzymywanie jako pracownik zatrudniony na umowę o pracę co najmniej minimalnego wynagrodzenia i Pani ten warunek spełnia. Jako osoba wykonująca umowę zlecenie będzie Pani natomiast podlegała obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu.
2. Jestem emerytką. Chciałabym sobie dorobić jako legalna niania. Jak wysokie składki będę musiała płacić do ZUS?
Jeżeli będzie Pani świadczyć usługi jako niania na podstawie tzw. umowy uaktywniającej, o której mowa w ustawie z 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi do lat 3, będzie Pani podlegać z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, pomimo tego, że posiada Pani ustalone prawo do emerytury.
Jeżeli jako niania będzie Pani otrzymywała wynagrodzenie do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, składki na Pani ubezpieczenia będą finansowane z budżetu państwa.
3. Jestem studentką. W wakacje chciałabym znaleźć jakąś pracę. Jeśli mi się uda, to na umowę o pracę, a jeśli nie - to na zlecenie. Jak będzie wyglądać kwestia płacenia składek?
Jeżeli zostanie Pani zatrudniona na podstawie umowy o pracę, będzie Pani objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym, pomimo tego, że Pani studiuje. Natomiast jako osoba wykonująca umowę zlecenie i będąca studentką nie będzie Pani podlegała ubezpieczeniom społecznym pod warunkiem, że nie ukończyła Pani 26. roku życia.
Warto również zaznaczyć, że za studenta uważa się osobę studiującą na studiach licen-cjackich lub inżynierskich, magisterskich uzupełniających albo jednolitych studiach magisterskich. Nie są studentami uczestnicy studiów doktoranckich oraz podyplomowych.
4.Od jakich umów będzie płacił składki emeryt policyjny (pełna wysługa), który zawarł również umowę o pracę z wynagrodzeniem minimalnym i jeszcze umowę zlecenie z podmiotem, z którym zawarł umowę o pracę, oraz umowę zlecenie z innym podmiotem?
Jako osoba zatrudniona na umowę o pracę emeryt policyjny będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, niezależnie od ustalonego prawa do emerytury. Umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą będzie również tytułem do ubezpieczeń społecznych. Podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia powinny zostać zsumowane przez płatnika składek (pracodawcę).
Umowa zlecenia zawarta z innym podmiotem nie będzie rodziła obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, a jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
5. Jestem rencistą. Pobieram rentę z tytułu niezdolności do pracy. Zamierzam od 1 kwietnia rozpocząć prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Czy będę musiał z tego tytułu podlegać ubezpieczeniom społecznym?
Tak. Od 1 stycznia 2008 roku posiadanie ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nie zwalnia z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
6.Prowadzę pozarolniczą działalność gospodarczą i od 1 lutego 2017 roku pobieram zasiłek macierzyński. Czy zwalnia mnie to z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne?
Tak, bowiem od 1 września 2009 roku pobieranie zasiłku macierzyńskiego jest tytułem do ubezpieczeń i zwalnia z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Jako osoba prowadząca działalność będzie Pani podlegała obowiązkowo wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Warto zaznaczyć, że po zakończeniu okresu zasiłku macierzyńskiego osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą powinna dokonać z tego tytułu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.
Natomiast w okresie przebywania na urlopie wychowawczym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej.
7.Od lipca 2015 roku pracuję na pół etatu i otrzymuję wynagrodzenie 2 tys. zł. Od 16 stycznia tego roku jestem również zatrudniona na kolejną umowę o pracę na pół etatu za 1 tys. zł. Czy od tej drugiej umowy też będą musiały być odprowadzane składki?
Tak, bo wykonywanie umowy o pracę zawsze rodzi obowiązek podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu. Jest to niezależne od posiadania jakichkolwiek innych tytułów do ubezpieczeń, w tym także innej umowy o pracę, nawet jeżeli z tytułu jej wykonywania otrzymuje się minimalne wynagrodzenie.
8.Wykonuję umowę o dzieło. Czy podlegam z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym?
Co do zasady, umowa o dzieło nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych. Wyjątek stanowi sytuacja, w której umowa o dzieło jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy. Wówczas podstawę wymiaru składek wynikającą z umowy o dzieło sumuje się z podstawą wymiaru składek z umowy o pracę.