Jakie są skutki zdrowotne oddychania zanieczyszczonym powietrzem cz. I
Jak zauważyliśmy w poprzednim odcinku naszego cyklu, w styczniu 2017 roku, w okresie wyjątkowego natężenia smogu, zmarło w Polsce o jedną trzecią więcej ludzi niż średnio w poprzednich latach. Tak przynajmniej wynika ze szczegółowych danych statystycznych o zgonach i urodzeniach w każdym miesiącu (w Biuletynach Statystycznych GUS).
Otóż w kolejnych styczniach zmarło: w styczniu 2014 r. – ok. 33.100 osób, w styczniu 2015 r. – 34.000 osób, w 2016 r. – 33.300, natomiast w pierwszym miesiącu 2017 r. zmarło aż ok. 44.000 osób w całej Polsce. I wprawdzie nikt nie bada każdego przypadku śmierci pod kątem wpływu zanieczyszczenia powietrza, ale związek pomiędzy nasiloną emisją pyłów i gazów a liczbą zgonów był w tym okresie zbyt silny, aby wynikał z przypadku czy z innych okoliczności. Trudno też o bardziej wymowny przykład negatywnego oddziaływania smogu na zdrowie i życie ludzi. Szacuje się, że zanieczyszczenie powietrza powoduje 45 tysięcy zgonów rocznie w Polsce.
W zasadzie, pomimo wyznaczenia dopuszczalnych norm, nie istnieje próg stężenia pyłów, poniżej którego negatywne skutki zdrowotne wynikające z ich oddziaływania na zdrowie ludzi w ogóle nie występują. Grupą szczególnie narażoną są osoby starsze, dzieci i osoby cierpiące na choroby układu krążenia i choroby dróg oddechowych. Wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie zależy też od czasu ekspozycji, warunków meteorologicznych i oczywiście od składu zanieczyszczonego powietrza. Jak już wspomnieliśmy w poprzednich odcinkach naszego cyklu, najgorszy jest okres grzewczy i dni bezwietrzne, z wyżową, mroźną pogodą.
Zanieczyszczenia pyłowe są niebezpieczne dla zdrowia – to już wiemy, ale konkretnie na czym te zagrożenia polegają? Generalnie – na wnikaniu pyłów do organizmu człowieka. Pyły o średnicy poniżej 10 mikrometrów (PM10) absorbowane są w górnych drogach oddechowych i oskrzelach. Część z nich wnika jednak głębiej – aż do płuc. Szczególnie niebezpieczne są najdrobniejsze pyły, oznaczane jako PM2,5 - osiadają na ściankach pęcherzyków płucnych, utrudniając wymianę gazową. Niektóre dostają się poprzez płuca do krwioobiegu, co może być katastrofalne dla osób cierpiących na choroby układu krążenia. Choroby te – przypomnijmy– są główną przyczyną zgonów w Polsce.
W przypadku osób z chorym układem krążenia pyły są dodatkowym czynnikiem zaostrzającym przebieg choroby– na przykład przyśpieszają procesy miażdżycowe, wpływają na zaburzenia rytmu serca, zwiększają ryzyko zawałów.
Problemem numer dwa jest oddziaływanie pyłów niskiej emisji na układ oddechowy. W wyniku drażnienia przez pyły powstają procesy zapalne błony śluzowej dużych, średnich i małych oskrzeli, co może doprowadzić – po dłuższym czasie – do choroby obturacyjnej płuc.
Problemem numer trzy jest działanie drażniące pyłów, na co narażone są górne drogi oddechowe. Może powodować różne reakcje, takie jak suchość gardła, trudności z oddychaniem, uporczywy kaszel. Przyczynia się do zwiększenia zagrożenia infekcjami układu oddechowego (zwłaszcza u dzieci) oraz zaostrzeń objawów chorób alergicznych, np. astmy, kataru siennego, zapalenia spojówek. Im głębiej docierają cząsteczki pyłu, tym gorszy powodują skutek, chociaż dolegliwość nie musi być bolesna (na przykład miażdżyca nie boli). Za to bardzo nam dolega zapalenie spojówek, spowodowane jedynie zewnętrznym podrażnieniem.
Znane są także badania, które świadczą o negatywnym wpływie zanieczyszczonego pyłami powietrza na zdrowie kobiet ciężarnych oraz rozwijającego się płodu.
Koszt całkowity projektu 193 971 zł, kwota dotacji 172 634 zł.
