Jak zapobiec prasowaniu wyobraźni uczniów?

Magdalena Baranowska-Szczepańska rozmawia z Marzeną Kędrą, dyrektorką Publicznej Szkoły Podstawowej Cogito Fundacji Familijny Poznań, jedyną szkołą freinetowską w Polsce.

U podstaw pedagogiki Freineta leży aktywizacja uczniów zarówno przez ekspresję artystyczną, jak i samodzielną pracę. Czy dziś, w systemie edukacji opartym na testowym badaniu wiedzy jest jeszcze na to miejsce?

Marzena Kędra: Powinno być na to miejsce. Kluczowym zagadnieniem w pedagogice Freineta jest swobodna twórczość uczniów, czego wyrazem są różne formy ekspresji artystycznej i praktycznej dzieci. Freinet uważał, że za pomocą takich narzędzi jak mowa, rysunek, pisanie i czytanie przygotowuje się dzieci do pracy umysłowej. Jego zdaniem narzędzia te umożliwiają dziecku nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami, uzewnętrznianie i wyrażanie swych potrzeb i przeżyć. Poprzez twórczość artystyczną dzieci wyrażają swoje uczucia, wyobrażenia i przekazują swoją wiedzę. Ekspresja artystyczna stwarza równocześnie sprzyjające warunki dla rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka, doskonalenia jego procesów poznawczych oraz ćwiczenia zmysłów i motoryki. Wzbogaca osobowość dziecka, jest okazją do samopoznania i samokształcenia. Daje niepowtarzalną okazję do doświadczania radości tworzenia oraz cieszenia się efektem swojej pracy.

Ważnym narzędziem wychowawczym są gazety szkolne. Dziś prasa umiera, spadają nakłady, spada czytelnictwo. Czy więc robienie gazet szkolnych wciąż ma sens czy to raczej zajęcie typu bicie monet czy tkanie sukna w Biskupinie?

Gazetka szkolna w szkole freinetowskiej ma sens. Składają się na nią swobodne teksty pisane przez uczniów. Może zawierać wywiady, reportaże, różnego rodzaju rozrywki umysłowe, ciekawostki, zadania do wykonania przez czytelników informacje o historii i współczesnym życiu. Praca nad gazetą niesie ze sobą korzyści pedagogiczne: przezwycięża nudę i lęk towarzyszący nauczaniu języka ojczystego według tradycyjnych schematów, jest idealną motywacją dla swobodnej ekspresji, ćwiczeń redakcyjnych, uczenia się ortografii, gramatyki i żywego, czynnego języka.