Jak miasto uczy swoich mieszkańców skutecznie walczyć ze smogiem?
Lublin od lat informuje mieszkańców o źródłach zanieczyszczeń powietrza oraz o inicjatywach na rzecz poprawy stanu środowiska. Dane o jakości powietrza są wyświetlane na przystankach i każdy może je codziennie monitorować. Ważne jest jednak uświadomienie mieszkańcom, że nawet drobne decyzje podejmowane przez nas każdego dnia mają wpływ nato, czym oddychamy.
Nowoczesny i ekologiczny tabor komunikacji miejskiej, dofinansowania do wymiany pieców, kontrole Straży Miejskiej w gospodarstwach domowych - to stałe działania, które wpływają na poprawę jakości powietrza. Dla wyeliminowania problemu smogu ważna jest jeszcze edukacja ekologiczna. W ciągu ostatnich lat Lublin zrealizował szereg kampanii informacyjno-edukacyjnych.
Kampanie, warsztaty, spotkania
„Nie truj powietrza – miej wpływ na to czym oddychasz” – to jeden z projektów edukacyjnych współfinansowany z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. W jego ramach była realizowana kampania edukacyjna dotycząca przeciwdziałaniu niskiej emisji - połączona z ogólnopolskim konkursem plastycznym. Dodatkowo powstał spot i film edukacyjno-informacyjny o tym, jak zanieczyszczenie powietrza negatywnie wpływa na ludzi i całe środowisko oraz wskazujący metody przeciwdziałania temu zjawisku.
Poza emisją w internecie film można było również obejrzeć (dwukrotnie) w2015 roku na antenie Telewizji Lublin. Powstał także spot radiowy, który został wyemitowany w lokalnych stacjach radiowych. Nie zabrakło jednocześnie akcji edukacyjnych dla najmłodszych. W2017 roku był to m.in. cykl warsztatów w szkołach w ramach kolejnej edycji akcji „Nie truj powietrza - miej wpływ na to czym oddychasz”. Uczniowie dowiadywali się o przyczynach i rodzajach zanieczyszczeń powietrza oraz działaniach prowadzonych przez Urząd Miasta Lublin, mających na celu poprawę jakości powietrza.
Dzięki tym warsztatom dzieci usłyszały o negatywnych skutkach spalania odpadów w domowych piecach oraz o korzyściach wynikających z korzystania z komunikacji miejskiej i roweru. Każdy z uczestników otrzymał w trakcie zajęć ulotkę informacyjną dotyczącą problemu zanieczyszczenia powietrza oraz komiks z bohaterem SuperEko, który powstał przy dofinansowaniu z WFOŚiGW w 2016 roku. Były także wydarzenia plenerowe, które zorganizował Wydział Ochrony Środowiska. Chodzi o Ekopiknik Rodzinny i Ekoplenery. W różnych częściach miasta prowadzono rozmowy o smogu z mieszkańcami. Zainteresowani otrzymali materiały informacyjne: ulotki oraz komiks „O smogu – naszym wrogu”.
Miasto to też Twój dom
Od 2019 roku realizowana jest inna kampania edukacyjna pod nazwą „Miasto to też Twój dom – masz wpływ na dobrą atmosferę”. Jej organizatorem i propagatorem jest Urząd Miasta Lublin, spółki miejskie oraz Straż Miejska. Celem tej kampanii jest walka o poprawę jakości powietrza wmieście oraz zwiększenie świadomości wśród lublinian o skutkach smogu.
Kampanię zainaugurowała wystawa w centrum Lublina o wpływie samych mieszkańców na ograniczenie niskiej emisji. W całym mieście pojawiły się również informacje na billboardach, plakatach oraz na monitorach LCD w autobusach. Ponadto na wyświetlaczach na lubelskich przystankach autobusowych rozpoczęto publikację danych o jakości powietrza. Wszystkie publiczne szkoły podstawowe otrzymały ulotki, scenariusze lekcji i materiały edukacyjne do wykorzystania w ramach prowadzonych zajęć. Dodatkowo, Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej prowadziło w wybranych placówkach tzw. lekcje ciepła. Wmieście odbył się także tematyczny happening z udziałem uczniów ze szkoły podstawowej oraz miejskich spółek: LPEC i MPK. Kampanię można było także śledzić w internecie – na profilu Miasto to też Twój dom na Facebooku.
Pyłomierze do szkół
Pod koniec 2019 roku miasto zakupiło sześć pyłomierzy osobistych. Urządzenia dokonują pomiarów (w czasie rzeczywistym) stężenia pyłów PM1, PM 2,5, PM 10 oraz temperatury, wilgotności powierza i ciśnienia atmosferycznego. Urządzenie współpracuje z darmową aplikacją mobilną, która korzystając z GPS pokazuje dane na ekranie naszego smartfona. Na początku 2020 roku pyłomierze trafiły do sześciu lubelskich szkół. Z tej okazji zorganizowano także tematyczną wystawę, a szkoły otrzymały materiały szkoleniowe celem realizacji terenowych zajęć edukacyjnych. Miały się one odbyć w ciągu całego sezonu grzewczego – w lutym, marcu, październiku, listopadzie i grudniu, jednak z uwagi na stan pandemii działanie to nie mogło być zrealizowane w planowanym zakresie.
Nie trujemy sąsiada
W 2020 roku rozpoczęła się akcja „Dbam o dobrą atmosferę - nie truję sąsiada.” Ma na celu wyróżnienie tych mieszkańców, którzy zdecydowali się zrezygnować z systemów ogrzewania zasilanych paliwami stałymi. Odbiorcami akcji są mieszkańcy, którzy skorzystali od 2013 roku z dotacji w ramach programu ograniczania niskiej emisji. Osoby, które dotychczas nie odebrały tabliczek mogą zgłaszać się do Wydziału Ochrony Środowiska.
Kolejnym przedsięwzięciem było oznaczenie budynków podłączonych do miejskiej sieci ciepłowniczej i wyróżnienie ich jako obiektów nieemisyjnych. Budynki zasilane ciepłem systemowym dostarczanym przez Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A są neutralne w zakresie niskiej emisji, można je oznakować symbolem „NO SMOG”, gdyż zgodnie z systemem certyfikacji Instytutu Certyfikacji Emisji Budynków przyznaje się im klasę A z oznaczeniem „NE” (NIE EMITUJĘ lub też NO EMISSION). Takimi tabliczkami z napisami NO SMOG oznaczono miejskie budynki. To nie wszystko. Jesienią 2020 roku w przestrzeni publicznej pojawiły się tematyczne billboardy, plakaty na wiatach przystankowych i w autobusach MPK oraz w centrach handlowych takich jak: PLAZA, VIVO, E. Leclerc przy ul. Zana oraz IKEA – wszystkie o tematyce ekologicznej.
Osoby zainteresowane uzyskaniem wsparcia finansowego na wymianę pieca zapraszamy do obejrzenia filmu poświęconego programowi ograniczania niskiej emisji. Film można obejrzeć na stronie internetowej Urzędu Miasta Lublin. Osoby zainteresowane ciepłem systemowym znajdą tam również materiał filmowy dedykowany tej tematyce.
Pamiętajmy, że tylko nasze wspólne działania w trosce o zdrowe powietrze, w tym szereg akcji edukacyjnych, jest w stanie sprawić, że kolejne pokolenia nie będę miały problemu ze smogiem.
