Infekcje intymne - zmora pań
Infekcje okolic intymnych to powszechna dolegliwość kobiet w każdym wieku. Skąd się biorą stany zapalne pochwy i jak je leczyć?
Zwłaszcza w okresie letnim do gabinetów ginekologów zgłasza się bardzo dużo pacjentek, cierpiących z powodu różnego typu infekcji, głównie bakteryjnych i grzybiczych. - Stany zapalne pochwy występują najczęściej u pacjentek młodych, uprawiających sporty (np. często korzystających z publicznych pływalni czy saun), aktywnych seksualnie - tłumaczy dr Marek Dawicki, ginekolog położnik z Kliniki Zdrowia Kobiety INVICTA. - Na infekcje narażone są również kobiety w ciąży i w okresie menopauzy, a także panie, których dieta obfituje w węglowodany.
Warto wiedzieć, że w pochwie występuje specyficzna, naturalna flora bakteryjna, obejmująca różne rodzaje bakterii tlenowych i beztlenowych. Największą populację (ok. 96 proc.) stanowią pałeczki kwasu mlekowego, odpowiedzialne za utrzymanie kwaśnego odczynu środowiska pochwy. Zapewniają jej też ochronę przed chorobotwórczymi drobnoustrojami. Jeśli równowaga w biocenozie pochwy jest zaburzona, organizm narażony jest na rozwój infekcji na tle bakteryjnym i grzybiczym. Każde niepokojące objawy, takie jak ból, pieczenie, zaczerwienienie czy upławy powinny skłonić kobietę do wizyty u lekarza ginekologa.
Według dr. Marka Dawickiego - infekcje intymne bardzo często wywołuje bakteria Gardnerella vaginalis. Choć zakażenie u części pacjentek będzie przebiegać bez wyraźnych objawów, na ogół towarzyszy mu nieprawidłowa wydzielina z pochwy. W wielu przypadkach stan zapalny może ustąpić samoistnie, czasem jednak niezbędne jest leczenie. Na tego rodzaju infekcje najbardziej narażone są kobiety mające wielu partnerów seksualnych, stosujące irygacje, przyjmujące doustne preparaty antykoncepcyjne lub antybiotyki, a także pacjentki ciężarne. Leczenie polega zazwyczaj na podaniu antybiotyku i preparatów osłonowych.
- Powszechnym problemem są także grzybice pochwy, wywoływane przez grzyby z rodzaju Candida albicans - dodaje dr Marek Dawicki. Charakterystycznym objawem tego rodzaju zakażenia jest swędzenie i pieczenie okolic intymnych, a także upławy o serowatej konsystencji. Może wystąpić również ból podczas stosunków płciowych oraz oddawania moczu. Infekcje częściej będą zdarzały się w czasie ciąży, w trakcie przyjmowania antybiotyków i leków steroidowych, w okresie dużego stresu czy przemęczenia, gdy osłabiona jest odporność. Czynnikiem ryzyka jest również cukrzyca. Terapia powinna objąć zarówno kobietę, jak i jej partnera. Zazwyczaj wymaga ona podawania leków przeciwgrzybiczych.
Dość częstą chorobą jest rzęsistkowica. Do jej rozwinięcia przyczynia się pierwotniak - rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis). Zakażenie przenoszone jest drogą płciową, więc na infekcję narażone są najbardziej osoby często zmieniające partnerów seksualnych. Typowymi objawami choroby są świąd, zaczerwienienie w okolicy pochwy oraz pienista, żółto-zielona wydzielina o nieprzyjemnym zapachu. I znowu - leczenie powinno objąć oboje partnerów. Stosuje się w nim miejscowe preparaty bakteriostatyczne i odkażające z grupy sulfonamidów.
Postępy w terapii trzeba omówić z lekarzem - infekcje mają bowiem tendencję do nawrotów. Nieleczone zakażenie może rozszerzyć się na układ moczowy i przydatki, może też być bardzo groźne dla kobiet w ciąży. Po zakończeniu terapii należy zgłosić się na kontrolę. Lekarz zweryfikuje, czy problem został rozwiązany i zaleci dalsze działania celem uzupełnienia naturalnej mikroflory bakteryjnej.
Jak w przypadku wszystkich problemów zdrowotnych, kluczowe znaczenie ma profilaktyka. Warto wiedzieć, jak zapobiegać zakażeniom. - Należy przede wszystkim zadbać o mikroflorę miejsc intymnych - radzi dr Dawicki. Można stosować probiotyki, które wspierać będą jej odbudowę, a także preparaty do higieny intymnej zawierające kwas mlekowy.
Należy pamiętać, by podczas współżycia odpowiednio się zabezpieczyć (prezerwatywa), unikać przegrzewania okolic intymnych i nie korzystać z zapachowych wkładek czy papierów toaletowych. Warto z kolei nosić bieliznę z naturalnych włókien, zadbać o zbilansowaną dietę i ograniczyć stres. - Zachęcam też do regularnej, corocznej kontroli lekarskiej u specjalisty i wykonywania cytologii – to proste, niedrogie badanie może często uchronić nas przed poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi - mówi dr Dawicki.
Co i kiedy sprawdzać? Kobiecy kalendarz badań
Anemia, migrena, zaburzenia snu , depresja, kłopoty z sercem, tarczycą, nowotwory piersi i narządu rodnego - te schorzenia, często wynikające z przewlekłego stresu, najczęściej atakują kobiety. Wcześnie wykryte, dają się leczyć, dlatego warto się badać. Inna jest jednak lista badań dla młodej kobiety, inna dla mamy czy babci.
Dla kobiet 20+
- Podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu, USG jamy brzusznej - raz na 2 lata.
- Lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi, jego frakcji HDL i LDL oraz trójglicerydów - raz na 5 lat.
- Pomiar ciśnienia tętniczego oraz ogólne badanie u lekarza internisty - raz do roku.
- Badanie ginekologiczne i cytologia - raz do roku.
- Kontrola stomatologiczna oraz oczyszczenie zębów z osadu - raz na pół roku.
- Samobadanie piersi między 6 a 9 dniem cyklu - co miesiąc.
Dla kobiet 30 +
- Podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy i ogólne badanie moczu oraz USG piersi, a po 36 roku życia mammografia - raz na 5 lat.
- Lipidogram (badanie stężenia cholesterolu, frakcji HDL i LDL oraz trójglicerydów) - raz na 5 lat.
- Badanie ginekologiczne i cytologia - raz na rok.
- USG dopochwowe narządów rodnych - raz na 10 lat.
- Kontrola wzroku u okulisty i badanie dna oka (osoby z wadą wzroku zgodnie ze wskazaniami lekarza) - raz na 5 lat.
- Pomiar ciśnienia tętniczego i ogólne badanie u lekarza internisty - raz do roku.
- Kontrola stomatologiczna i czyszczenie zębów z osadu - raz na 6 miesięcy
- Samobadanie piersi - co miesiąc.
Dla kobiet 40+
- Podstawowe badania profilaktyczne (morfologia, OB, poziom glukozy we krwi i ogólne badanie moczu) oraz badanie ginekologiczne i cytologia - raz w roku.
- Badanie poziomu hormonów tarczycy - raz na 5 lat.
- Rtg klatki piersiowej oraz gastroskopia - raz na 5 lat (palaczki co roku).
- EKG, czyli elektrokardiogram - raz na 2-3 lata.
- USG przezpochwowe narządów rodnych, USG piersi i mammografia - raz na 2 lata.
- Lipidogram (cholesterol, frakcje, trójglicerydy) - raz na 2 lata (jeśli kobieta jest obarczona rodzinnie ryzykiem miażdżycy i chorób krążenia, ma nadwagę lub pali papierosy, lipidogram trzeba robić co roku).
- Kontrola wzroku u okulisty i badanie dna oka oraz ciśnienia śródgałkowego - raz na 2 lata.
- Podstawowe badania profilaktyczne (morfologia, OB, poziom glukozy we krwi i ogólne badanie moczu) oraz badanie ginekologiczne i cytologia - raz w roku.
- Badanie stomatologiczne i czyszczenie zębów z osadu - raz na pół roku.
- Samobadanie piersi - raz w miesiącu.
Dla kobiet 50+ i starszych
- Badanie plusdensytometryczne (gęstości kości) - raz w ciągu dziesięciolecia.
- Kolonoskopia, czyli badanie endoskopowe jelita grubego - raz na 5 lat.
- Oznaczenie poziomu hormonów płciowych we krwi - raz na kilka lat.
- Mammografia - raz na 2 lata.
- Badanie poziomu hormonów tarczycy - co roku.
- Badanie ginekologiczne i cytologia oraz USG narządów rodnych - raz do roku.
- Elektrokardiogram - raz do roku.
- Podstawowe badania profilaktyczne (morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz ogólne badanie moczu), a także lipidogram - raz w roku.
- Badanie okulistyczne (badanie dna oka, pomiar ciśnienia śródgałkowego) - raz w roku.
- Badanie stomatologiczne i czyszczenie zębów z osadu - raz na pół roku.
Autor: Jolanta Gromadzka-Anzelewicz