Ile możemy dorobić do emerytury?
Przejście na emeryturę, czy rentę nie oznacza zakazu pracy. Wcześniejszy emeryt lub rencista mogą sobie dorabiać, ale muszą uważać na limity!
Emeryt, który osiągnął powszechny wiek emerytalny może dorabiać na etacie lub umowie zlecenia bez ograniczeń i bez martwienia się o wysokość otrzymywanego świadczenia. Wcześniejszy emeryt czy rencista muszą pilnować, żeby osiągane dochody nie spowodowały obniżenia lub zawieszenia świadczenia wypłacanego im przez ZUS.
Jeśli pracujemy na wcześniejszej emeryturze lub rencie i osiągamy przychód, to może on nieraz wpłynąć na zmniejszenie lub zawieszenie naszego świadczenia. Dotyczy to jednak tylko zarobków z działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, na przykład z umowy o pracę.
Jakie świadczenia ZUS może zmniejszyć lub zawiesić
Emeryturę tylko wówczas, jeżeli emeryt nie osiągnął jeszcze powszechnego wieku emerytalnego (jest on ustalany indywidualnie dla każdego w zależności od daty urodzenia i płci); rentę z tytułu niezdolności do pracy; rentę rodzinną; rentę inwalidy wojskowego, jeżeli niezdolność do pracy nie ma związku ze służbą wojskową, oraz rentę rodzinną po tym inwalidzie wojskowym; rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z: wypadkiem przy pracy, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy sprzed 1 stycznia 2003 r.;chorobą zawodową.
Komu ZUS nie zawiesi ani nie zmniejszy świadczenia
ZUS nie zawiesi ani nie zmniejszy świadczenia niezależnie od wysokości naszych zarobków, jeśli:
- jesteśmy emerytem i osiągnęliśmy powszechny wiek emerytalny przed podjęciem pracy zarobkowej lub przed przejściem na emeryturę,
- mamy prawo do renty: inwalidy wojennego, z tytułu pobytu w obozie i w miejscach odosobnienia lub rent rodzinnych po tych inwalidach,
- mamy prawo do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową lub renty rodzinnej po żołnierzu, którego śmierć ma związek ze służbą wojskową,
- mamy przychody z pracy, która nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, np. umowy o dzieło z pracodawcą innym niż własny,
- złożyliśmy wniosek o zawieszenie świadczenia i przez cały rok kalendarzowy nie pobieraliśmy pieniędzy,
- mamy ustalone prawo do emerytury, która podlegała zawieszeniu z uwagi na to, że przez cały rozliczany rok kalendarzowy pracowaliśmy w ramach tego samego stosunku pracy i na rzecz tego samego pracodawcy, u którego pracowaliśmy przed przejściem na emeryturę.
Ile możemy dorobić?
Zmniejszona może zostać wcześniejsza emerytura lub renta, gdy nasz przychód jest większy niż 70 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Świadczenie zostanie nam zawieszone, gdy nasz przychód przekroczy górną kwotę graniczną, czyli 130 procent przeciętnego wynagrodzenia.
Gdy przekroczony zostaje próg 70 procent przeciętnego wynagrodzenia, świadczenie umniejsza się o kwotę przekroczenia, maksymalnie (gdy kwota przekroczenia jest wyższa niż kwota maksymalnego zmniejszenia) o kwotę:
- 565,53 zł dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
- 424,18 zł dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;
- 480,73 zł dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.
Kwoty maksymalnych zmniejszeń nie ulegną zmianie do końca lutego przyszłego roku, a więc do czasu nowej waloryzacji emerytur.
Do 31 maja br. 70 procent przeciętnego wynagrodzenia wynosi 2953, 30 zł brutto – i do takiej kwoty możemy sobie dorobić bez żadnych konsekwencji. 130 procent przeciętnego wynagrodzenia to 5484,60 zł brutto – jeśli zarobimy tyle albo więcej, rentę lub emeryturę ZUS nam zawiesi.
ZUS może zawiesić lub zmniejszyć emeryturę lub rentę, jeśli otrzymujemy przychody m.in. z: umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy, umowy o pracę nakładczą, pozarolniczej działalności oraz współpracy przy jej wykonywaniu, pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, pełnienia służby w tzw. służbach mundurowych. Kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego i wyrównawczego, świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego oraz dodatku wyrównawczego także wliczają się do naszego dodatkowego dochodu i mogą wpłynąć na zmniejszenie lub zawieszenie wcześniejszej emerytury lub renty.
Jeśli uzyskujemy przychody na innej podstawie niż zatrudnienie, służba, inna praca zarobkowa albo pozarolnicza działalność, to nie wpłyną one na zawieszenie lub zmniejszenie naszej emerytury lub renty. Wolne od limitów są również przychody z tytułu m.in.: darowizn i zapomóg, praw autorskich, honorariów z tytułu działalności twórczej i artystycznej, i wynajmu lub dzierżawy nieruchomości albo lokali – chyba że stanowi to przedmiot działalności gospodarczej.
Zawiadamiamy ZUS
Emeryt lub rencista powinien zawiadomić ZUS o podjęciu dodatkowej pracy zarobkowej i o wysokości osiąganego przychodu. Musi to również zrobić nasz pracodawca – płatnik składek na nasze ubezpieczenia. Jeżeli przy składaniu wniosku o emeryturę lub rentę wiemy, że będziemy mieć dodatkowe zarobki, powinniśmy zaznaczyć to we wniosku.
Jeśli mamy już prawo do emerytury lub renty i podejmujemy dodatkową pracę zarobkową, musimy zawiadomić o tym ZUS podając datę rozpoczęcia pracy i wysokość przychodów. Możemy skorzystać z gotowego formularza ZUS Rw-73.
Gdy tego nie zrobimy, ZUS zażąda zwrotu świadczeń, które nam nie przysługiwały (maksymalnie za 3 lata kalendarzowe przed rokiem, w którym została wydana decyzja o rozliczeniu emerytury lub renty). Zakład będzie wypłacał nam świadczenie w wysokości, która wynika z zawiadomienia do czasu, gdy nie zgłosimy zmiany wysokości osiąganego przychodu.
Emeryci i renciści, którzy pracują zawodowo, co roku, do końca lutego, powinni też zawiadomić ZUS o osiągniętych w poprzednim roku przychodach i wybranym przez siebie systemie rozliczeniowym – miesięcznym lub rocznym. Przed rozliczeniem emerytury lub renty ZUS ustali, czy w danym przypadku korzystniejsze dla nas jest rozliczenie roczne czy miesięczne. Może się bowiem okazać, że na przykład przy rozliczeniu miesięcznym musielibyśmy zwrócić nadpłacone świadczenie, zaś przy rozliczeniu rocznym wynik wskaże na to, że świadczenia były wypłacane w prawidłowej wysokości. Przychody rozliczamy na podstawie zaświadczenia od naszego pracodawcy. Tylko osoby, które same płacą składki za siebie powinny same przedstawić oświadczenie o wysokości przychodu.
Nie muszą się martwić o wysokość przychodu
Jeśli jesteśmy jedną z osób uprawnionych do renty rodzinnej, to nasz przychód ma wpływ tylko na naszą część renty. Pozostałe osoby uprawnione do tej renty dostaną ją w niezmienionej wysokości.
– Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, a także osoby, które mają renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy pozostała w związku ze służbą wojskową oraz renty rodzinne przysługujące po osobach uprawnionych do tych świadczeń, mogą zarabiać bez ograniczeń i nie muszą zawiadamiać ZUS-u o osiąganych zarobkach – podsumowuje Marlena Nowicka, regionalna rzeczniczka ZUS-u w Wielkopolsce.