Dr Paweł Rajewski: - Powikłania pocovidowe mogą być bardzo poważne
Rozmowa z dr n. med. Pawłem Rajewskim, konsultantem wojewódzkim ds. chorób zakaźnych, kierownikiem oddziału internistyczno-zakaźnego Szpitala Zakaźnego w Bydgoszczy, rektorem Wyższej Szkoły Nauk o Zdrowiu.
- Większość z nas przechorowała Covid – 19 bez większych powikłań zdrowotnych, ale w niektórych przypadkach stan zdrowia pacjentów pogarsza się po tygodniach czy miesiącach.
- Nazywamy to tzw. późnymi następstwami Covid – 19, zespołem pocovidowym, post - covidem lub z angielskiego długim covidem. Mamy do czynienia z najróżniejszymi objawami lub zaburzeniami występującymi po ostrej fazie Covid – 19 i utrzymującymi się powyżej czterech tygodni.
[polecane]21595415[/polecane]
- Dotyczyło to wyłącznie przypadków z wcześniejszych fal koronawirusa?
- Nie tylko. Dotyczy to pacjentów, którzy przeszli Covid–19 w sposób objawowy, ale również pacjentów zakażonych SARS-CoV - 2 w sposób skąpoobjawowy lub wręcz bezobjawowy bez potrzeby hospitalizacji. Czyli rozmaite chorobowe objawy pocovidowe mogą mieć nie tylko pacjenci, którzy ciężko przechorowali Covid–19, ale także osoby, u których choroba przebiegła w łagodny sposób. Dlatego tak ważne są szczepienia. Wiemy doskonale, że szczepienia zmniejszają ryzyko zakażenia SARS – CoV – 2, ale również zmniejszają możliwość wystąpienia zespołu pocovidowego. Mówimy także o zmniejszeniu ryzyka zakażenia przez stosowanie dystansu społecznego lub maseczek. Szczególnie dotyczy to osób starszych w miejscach zatłoczonych, np. w komunikacji publicznej. Należy to rozważać wtedy, kiedy mamy wzmożoną liczbę zachorowań na Covid–19, jak obecnie podczas tzw. fali letniej. Czasami zespoły pocovidowe mogą pojawiać się później, np. po trzech miesiącach od zakażenia. Czasem lekarze diagnozujący danego pacjenta mogą mylnie odczytać objawy. Przeprowadzając wywiad epidemiologiczny zawsze trzeba zapytać pacjenta, czy nie przebył on zakażenia SARS–CoV–2, czy był szczepiony?
- U jakiej części pacjentów możemy mówić o tzw. długim covidzie?
- Niestety, występuje on dosyć często. Od 30 do 80 procent osób ma rozmaite objawy tzw. długiego covidu po przejściu zakażenia SARS – CoV – 2. Wcześniejsze warianty, podczas trzeciej czy czwartej fali miały większe powinowactwo z tkanką płucną. Mówimy o utrzymującym się przez dłuższy czas kaszlu, uczuciu duszności, czasami o incydentach zakrzepowo – zatorowych, czasem pochodzenia sercowego, zaburzeniach rytmu, uczuciu kołatania serca, bólach w klatce piersiowej. Czasami są to przypadki – niestety - zapalenia mięśnia sercowego. Dość często mamy do czynienia z przypadkami neuropsychiatrycznymi, przewlekłym zmęczeniem, utrzymującymi się bardzo długo bólami głowy. Czasami zaburzeniami węchu i smaku, ale również mówimy o stanach lękowych, depresji, zaburzeniach snu, a także – niestety - często pacjentom wypadają włosy. Ten problem dotyczy około 30 procent osób, które przebyły SARS – CoV – 2.
[polecane]23615219[/polecane]
- Mamy do czynienia z koronawirusem, który może zaatakować każdą część naszego organizmu?
- Tak, może on również wywoływać rozmaite choroby autoimmunologiczne.
- Zespół pocovidowy może wywołać np. choroby skórne?
- Oczywiście. Nie znamy jeszcze wszystkich objawów tzw. długiego covidu. Objawy kliniczne po niektórych wirusach badane są od dawna, np. po wirusie EBV. Po przebytej mononukleozie zakaźnej bardzo często mieliśmy do czynienia z utrzymującymi się długo rozmaitymi powikłaniami. Podobnie z SARS – CoV – 2. Niestety, tzw. długi covid może dotyczyć każdego narządu. Na szczęście są to objawy dość łagodne: przewlekłe zmęczenie, bóle mięśni, stawów. Przewlekły kaszel, zaburzenia snu. Depresja, tzw. mgła mózgowa objawiająca się gorszym myśleniem. Bywają również poważniejsze, jak np. rozmaite incydenty zatorowo – zakrzepowe, zatorowości płucnej, zakrzepicy żył głębokich, zawale mięśnia sercowego, udarze mózgu. Powikłania pocovidowe mogą występować od łagodnych po poważne, dlatego nie należy ich bagatelizować. Co prawda przy obecnym wariancie Omikron sam przebieg zakażenia jest łagodny i przypomina bardziej przeziębienie, ale również mogą pojawić się objawy pocovidowe. To niepokoi specjalistów. Ten wirus jest z nami dopiero od około trzech lat. Uczymy się go. Następstwa koronawirusa będziemy obserwować jeszcze przez długi czas i nie wiadomo, czy w medycznym nazewnictwie nie pozostanie hasło: o pokoleniu pocovidowym? To pokaże nam czas. Późne następstwa Covid – 19 mogą być naprawdę groźne.