Czy staże zagraniczne są szansą dla uczniów szkół zawodowych?
O szkolnictwie zawodowym mówi się aktualnie bardzo dużo i wiele pozytywnych rzeczy. To doskonały trend w odbudowie wartości tego typu kształcenia. Ale to jeszcze zbyt mało na zmianę mentalności i preferencji wyborów uczniów. Większość z nich jak również ich rodziców jest przekonana o wyższości szkolnictwa ogólnokształcącego nad zawodowym, zarówno technicznym, jak i branżowym. I nie jest to tendencja charakterystyczna tylko dla Polski. Z tym problemem mierzą się wszystkie kraje europejskie, co zauważyć można w trakcie wzajemnych wizyt studyjnych czy licznych konferencji w kraju czy za granicą.
Ministerstwo Edukacji Narodowej i samorządy lokalne podejmują ogromnie wiele inicjatyw na rzecz rozwoju tego typu szkolnictwa, doposażenia szkół w nowoczesne pracownie i warsztaty czy promocji wiedzy o zawodach. Dokonywane są kolejne zmiany legislacyjne w tym zakresie. Ale problem jest wciąż bardzo poważny i nie można na chwilę przystanąć.
Sukcesu nie będzie, bez udziału głównych trzech podmiotów w rozwoju szkolnictwa zawodowego. Podmiotów, które oddziałują wzajemnie na siebie i powinny doskonale ze sobą współpracować. To idealne trio, to szkoła, pracodawcy i samorządy lokalne. Każdy ma do zrealizowania odrębne zadania, ale cel jest wspólny dla wszystkich.
Rozwój regionu i tym samym rozwój lokalnego rynku pracy poprzez dopasowanie odpowiednich kadr do potrzeb przedsiębiorców, a tym samym zaspokojenie wielu potrzeb mieszkańców.
Jaka jest rola każdego z nich?
Szkoła powinna reagować na zapotrzebowanie kadr lokalnego i regionalnego rynku pracy, dostosowywać kierunki kształcenia do zmieniającego się otoczenia.
Samorząd terytorialny koncentruje się na tworzeniu sprzyjających warunków dla współpracy szkół i pracodawców, czyli szeroko rozumianego biznesu, wspomaga szkoły odpowiednią infrastrukturą, wspomaga podnoszenie kwalifikacji nauczycieli przedmiotów zawodowych. Natomiast pracodawcy angażują w każdym etap procesu kształcenia zawodowego i egzaminowania, współuczestniczą w kształceniu zawodowym, sygnalizują potrzeby zmian profili kształcenia i nowe obszary do współpracy.
A obszarów współdziałania powyższych podmiotów jest nader wiele. Jednak dzisiaj warto zatrzymać się na formie w ostatnich latach coraz częściej wykorzystywanej i wspieranej także finansowo i ocenianej bardzo pozytywnie przez uczestników i zaangażowane strony.
To staże zagraniczne uczniów polskich szkół, ale również staże zagraniczne dla uczniów ze szkół europejskich u polskich pracodawców. Zobaczmy, jak są realizowane w szkołach prowadzonych przez Poznań i Powiat Poznański. Czy są szansą dla rozwoju szkolnictwa zawodowego, zainteresowanych uczniów i pracodawców? Czy mogą przyciągnąć młodych ludzi do szkół technicznych czy branżowych?
Uczniowie wyjeżdżają na staże do wszystkich krajów Europy, od Północy na Południe, korzystając z różnorodnych doświadczeń charakterystycznych dla gospodarek i edukacji krajów goszczących. Odbywają staże w różnorodnych zawodach, u dużych i małych pracodawców.
Krzysztof Kubiak, dyrektor Zespołu Szkół Budownictwa nr 1 mówi:
- Uczniowie Zespołu Szkół Budownictwa nr 1 podczas praktyk w Finlandii budowali dom szkieletowy. Oprócz uzyskanych nowych kompetencji zawodowych, zwiększyli swoje kompetencje językowe i międzykulturowe. Dzięki tej współpracy szkoła zaimplementowała praktyczny model kształcenia zawodowego. Obecnie uczniowie Zespołu Szkół Budownictwa nr 1 pod okiem wykwalifikowanych pracowników budują swój pierwszy dom.
Poniżej prezentuję krótkie, ale dające przejrzysty obraz działalności, charakterystyki współpracy szkół.
1. Zespół Szkół Zawodowych nr 6 w Poznaniu
- Kraje: Włochy, Wielka Brytania
- Liczba uczestników: 30 uczniów (2016/17), 35 uczniów (2017/18)
- Programy: „Międzynarodowe praktyki szansą na rozwój uczniów ZSZ nr 6 (2016/17,2017/18)”, „YouNG Goes Euro (2016/17,2017/18)”,
- Zawody: technik cyfrowych procesów graficznych, technik logistyk, technik organizacji reklamy
2. Zespół Szkół Ekonomicznych w Poznaniu
- Kraje: Wielka Brytania, Włochy
- Liczba uczestników: 40 uczniów (2016/17), 56 uczniów (2017/18)
- Programy: „Aktywni i skuteczni w Europie wolnej od uprzedzeń (2016/17)”, „Aktywni i skuteczni e-Europejczycy (2017/18)”
- Zawody: technik ekonomista, technik informatyk, technik organizacji reklamy
3. Zespół Szkół Geodezyjno-Drogowych w Poznaniu
- Kraje: Włochy, Irlandia Północna
- Liczba uczestników: 24 uczniów (2016/17), 48 uczniów (2017/18)
- Programy: „Drogowcy XXI wieku - międzynarodowe staże zawodowe szansą dla uczniów szkoły (2016/17,2017/18)”
- Zawody: technik geodeta, technik budowy dróg, technik pojazdów samochodowych
4. Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego w Poznaniu
- Kraje: Niemcy, Włochy
- Liczba uczestników: 23 uczniów (2016/17), 25 uczniów ( 2017/18)
- Programy: „Europa na talerzu - międzynarodowe staże szansa dla uczniów (2016/17. 2017/18),
- Zawody: technik technologii żywności, technik żywienia i usług gastronomicznych
5. Zespół Szkół Elektrycznych nr 2 w Poznaniu
- Kraje: Włochy, Wielka Brytania
- Liczba uczestników: 24 uczniów (2017/18)
- Programy: Elektryk w Europie - międzynarodowe praktyki szansa na rozwój młodego człowieka (2017/18),
- Zawody: technik informatyk, technik elektryk, technik elektronik
6. Technikum Energetyczne im. Henryka Zygalskiego w Poznaniu
- Kraje: Włochy, Bułgaria, Hiszpania, Indie
- Liczba uczestników: 12 uczniów (2016/17), 24 uczniów (2017/18)
- Programy: Wartości europejskie w filmach narodowych (2017/18), współpraca ze szkołą Chinmaya Residenrial School w Coimbatore (2016/17, 2017/18)
- Zawody: technik informatyk, technik elektryk, technik elektronik, technik energetyk
7. Zespół Szkół Samochodowych w Poznaniu
- Kraje: Francja, Dania, Słowenia
- Liczba uczestników: 23 uczniów (2017/18)
- Programy: „Nowe kompetencje i umiejętności w zakresie samochodów elektrycznych i hybrydowych sposobem na przeciwdziałanie bezrobociu - gwarancją sukcesu na rynku pracy dla mechanika samochodowego (2017/18)”
- Zawody: technik/mechanik pojazdów samochodowych
8. Zespół Szkół Budownictwa w Poznaniu
- Kraje: Niemcy, Finlandia
- Liczba uczestników: 8 uczniów (2016/17), 15 uczniów (2017/18)
- Programy: „Zagraniczna praktyka zawodowa - Wartinvestment (2016/17, 2017/18), Zagraniczna praktyka zawodowa - JEDU The Federation of Education (2017/18),
- Zawody: technik budownictwa
9. Zespół Szkół Odzieżowych w Poznaniu
- Kraje: Niemcy
- Liczba uczestników: 16 uczniów (2016/17), 22 uczniów( 2017/18)
- Programy: „Europejski staż zawodowy uzupełnieniem wiedzy nabytej w Polsce (Frankfurt - 2016/17 ”, „Praktyki uczniowskie (Furstenwalde - 2017/18), „Staż na start - Gotz 2017/18)
- Zawody: fryzjer, technik usług fryzjerskich
10. Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Poznaniu
- Kraje: Portugalia
- Liczba uczestników: 91 uczniów (2016/17), 100 uczniów (2017/18)
- Programy: Projakościowe kształcenie zawodowe (2016/17), Efektywność zawodowa wyznacznikiem efektywności na rynku (2017/18),
- Zawody: technik mechatronik, technik systemów energetyki odnawialnej, mechanik lotniczy
11. Zespół Szkół Mechanicznych w Poznaniu
- Kraje: Niemcy
- Liczba uczestników: 20 uczniów (2016/17), 19 uczniów (2017/18)
- Programy: „Europejski staż szansą dla ucznia Zespołu Szkół Mechanicznych (2016/17, 2017/18),
- Zawody: technik mechatronik, technik mechanik, technik optyk
12. Zespół Szkół Łączności w Poznaniu
- Kraje: Hiszpania, Niemcy
- Liczba uczestników : 58 uczniów (2016/17), 20 uczniów (2017/18)
- Programy: „Zagraniczne praktyki zawodowe szansa na zbudowanie kariery zawodowej na europejskim rynku pracy (2016/17), Wzrost kompetencji zawodowych uczniów i kadry ZSŁ efektem praktyk i szkoleń w środowisku międzynarodowym (2017/18),
- Zawody: technik informatyk, technik teleinformatyk, fototechnik, technik elektronik
13. Zespół Szkół Zawodowych nr 1 w Poznaniu
- Kraje: Japonia
- Liczba uczestników: 5 uczniów (2016/17), 12 uczniów (2017/18)
- Programy: „Porcelanowa przyjaźń - wymiana polsko - japońska”
- Zawody: technik fotografii i multimediów, technik organizacji reklamy
14. Zespół Szkół nr 1 w Swarzędzu
- Kraje: Niemcy, Czechy, Rosja
- Liczba uczestników: 52 uczniów (2016/17), 53 uczniów (2017/18)
- Programy: „Mechatronika gwarancją rozwoju nowoczesnego przemysłu”, Urządzenia mechatroniczne w procesie produkcyjnym samochodów”, „Diagnostyka podstawą sprawności urządzeń mechatronicznych w pojazdach samochodowych”
- Zawody: technik pojazdów samochodowych, monter mechatronik, elektromechatronik pojazdów samochodowych
15. Zespół Szkół im. Jadwigi i Władysława Zamoyskich w Rokietnicy
- Kraje: Cypr
- Programy: dwutygodniowe praktyki na promie firmy Unity Line
- Zawody: technik hotelarstwa
16. Zespół Szkół im. Adama Wodziczki w Mosinie
- Kraje: Hiszpania, Niemcy
- Liczba uczestników: 20 uczniów (2016/17), 20 uczniów (2017/18)
- Programy: „Hotelarze z Wodziczki - europejski rynek pracy na Was czeka”.
- Zawody: technik hotelarstwa
Oddajmy głos uczestnikom staży i przyjrzyjmy się ich opiniom:
Marcin Góralik, uczeń Technikum Budowlanego w Zespole Szkół Budownictwa nr 1 w Poznaniu:
- Wyjazd do Finlandii, w ramach praktyk zawodowych organizowanych oraz realizowanych przez szkołę był doprawdy niezwykłym przeżyciem i doświadczeniem. Była to możliwość nabycia wielu przydatnych umiejętności praktycznych, związanych z zawodem, językowych oraz poznania nieco bliżej kultury skandynawskiej oraz społeczeństwa.
Adrianna Augustyniak (technik organizacji reklamy) reprezentująca Zespół Szkół Ekonomicznych w Poznaniu, która odbywała staże we Włoszech pisze:
- Jak wiadomo, zdobywając doświadczenie, zwiększamy też swoje szanse narynku pracy. Dzięki projektowi Erasmus+ „Aktywni i skuteczni e-Europejczycy” mogłam zajmować się dokładnie tym, czym chciałabym w przyszłości, tj. tworzeniem kampanii reklamowych. Co więcej, aby poradzić sobie z licznymi zadaniami musiałam nie tylko umiejętnie zarządzać czasem, ale także wykazać się umiejętnością pracy w grupie czy liderowania.
Natalia Pawlaczyk (technik ekonomista) reprezentująca tę samą szkołę wyjeżdżająca do Anglii i przebywająca trzy tygodnie z brytyjską rodziną, zauważa jeszcze inne aspekty:
- Projekt oraz zagraniczne praktyki w Anglii bardzo pomogły mi w kształtowaniu siebie. Przede wszystkim styczność z nową kulturą i językiem podniosła moją pewność siebie i otwartość na ludzi. Nawiązałam wiele wartościowych relacji. Wyjazd pozwolił mi udoskonalić umiejętności językowe.
Wśród najczęściej wymienianych korzyści staży zagranicznych wymieniane są:
- Wzrost kompetencji i umiejętności zawodowych, co wpływa na większe zainteresowanie nauką przedmiotów kierunkowych w dalszym procesie kształcenia. Możliwość samodzielnego realizowania zadań w nowym otoczeniu, wykazanie się kreatywnością i pomysłowością, przystosowanie się do innych warunków pracy, także podejmowanie ryzyka wpływa także na wzrost postawy przedsiębiorczości i odnalezienia się na europejskim rynku pracy.
- Wzrost kompetencji językowych - to bezdyskusyjny atut stażu zawodowego za granicą. Konieczność posługiwania się obcym językiem, także zawodowym wpływa na większe zainteresowanie dalsza nauką języka.
- Wzrost kompetencji społecznych przejawiających się w nabywaniu większej pewności siebie przez młodych ludzi, poczuciu własnej wartości, odnajdywaniu się w trudnych sytuacjach. Wzrasta ich odpowiedzialność, umiejętności pracy zespołowej czy projektowej.
Należy także zwrócić uwagę na fakt, że organizowanie staży zagranicznych dla uczniów poprawia wizerunek szkolnictwa zawodowego, wzbogaca ofertę kształcenia, inspiruje do podejmowania kolejnych wyzwań przez uczniów, ale i kadrę pedagogiczną.
Co mówią koordynatorzy projektów realizowanych w ramach programu Erasmus+: Magdalena Żebołowska i Kamilla Apanasewicz z Zespołu Szkół Ekonomicznych?
- Udział w zagranicznym stażu zawodowym zaspokoił zidentyfikowaną potrzebę uczniów, jaką był brak doświadczenia w pracy w międzynarodowym środowisku. Projekt wpłynął na chęć podnoszenia kwalifikacji zawodowych uczestników, nawiązywania kontaktów międzynarodowych, zwiększania tolerancji i zainteresowania się kulturą i historią innego kraju.
- Nowe znajomości międzynarodowe, zdobyte zarówno przez uczniów jak i opiekunów z nimi wyjeżdżających, przyczynią się do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i rozwoju poczucia europejskiego obywatelstwa i tożsamości.
- Niewątpliwie ciekawym zjawiskiem jest także obszar mobilności uczniów z zagranicy przyjeżdżających na staże uczniowskie do poznańskich szkół i pracodawców. Ta forma współpracy nie jest jeszcze powszechna, ale ma charakter rozwojowy. Efekty tej działalności szkół są bardzo podobne do wymienionych powyżej a jednocześnie przybliża nasz kraj, region, język i polską kulturę uczniom i nauczycielom z innych krajów, potwierdza europejskość Poznania i Polski.
Poniżej kilka przykładów tej formy współpracy podejmowane przez szkoły zawodowe i wielu poznańskich firm.
1. Zespół Szkół Zawodowych nr 2 w Poznaniu
- Kraje: Francja
- Liczba uczestników (uczniowie): 16 ( 2017/18)
- Programy: praktyki zawodowe realizowane u poznańskich pracodawców w ramach projektu Erasmus +( 2017/18),
- Zawody: piekarz, cukiernik, wędliniarz, kucharz, mechanik pojazdów samochodowych, lakiernik samochodowy, fryzjer, kosmetyczka
2. Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Poznaniu
- Kraje: Ukraina
- Liczba uczestników (uczniowie): 100 ( 2017/18)
- Programy: Projekt z Podolskim Państwowym Rolniczo-Technicznym Uniwersytetem, Projekt w ramach Polsko-Rosyjskiego Centrum na Rzecz Dialogu i Porozumienia
- Zawody: technik mechatronik, technik systemów energetyki odnawialnej, technik mechanik
3. Zespół Szkół Handlowych w Poznaniu
- Kraje: Gruzja
- Liczba uczestników (uczniowie): 1 (2016/17),1 ( 2017/18)
- Programy: Współpraca miast Poznań-Kutaisi w zakresie szkolnictwa zawodowego (2016/17, 2017/18),
- Zawody: technik ekonomista, technik hotelarstwa
4. Zespół Szkół Łączności w Poznaniu
- Kraje: Turcja
- Liczba uczestników (uczniowie): 20 (2017/18)
- Programy: program Erasmus+ „We save energy”, „Youngs from Ahi Ekran intem In Europe” (2017/18),
- Zawody: technik elektronik
5. Zespół Szkół Odzieżowych w Poznaniu
- Kraje: Gruzja
- Liczba uczestników (uczniowie): 2 (2017/18)
- Programy: Praktyki uczniów I nauczycieli w ramach współpracy poznańskich szkół zawodowych ze szkołą Iberia College z Kutaisi (2017/18),
- Zawody: technik technologii odzieży, technik usług fryzjerskich
6. Zespół Szkół Budownictwa nr 1 w Poznaniu
- Kraje: Finlandia
- Liczba uczestników (uczniowie): 12 ( 2017/18)
- Programy: Zagraniczna Praktyka Zawodowa (JEDU The Federation of Education 2017/18),
- Zawody: technik architektury wnętrz, technik budownictwa
7. Zespół Szkół Samochodowych w Poznaniu
- Kraje: Francja, Słowenia, Litwa
- Liczba uczestników (uczniowie): 6 (2016/17) 23 ( 2017/18)
- Programy: „Nowe kompetencje i umiejętności w zakresie samochodów elektrycznych i hybrydowych sposobem na przeciwdziałanie bezrobociu- gwarancją sukcesu na rynku pracy dla mechanika samochodowego (2016/17, 2017/18),
- Zawody: technik /mechanik pojazdów samochodowych
Powyższe formy współpracy pomiędzy szkołami krajami, także miastami dają szansę na podjęcie nowych projektów, innych form współpracy i kontaktów zmierzających do podnoszenia jakości kształcenia zawodowego. Można także zauważyć, że inna jest nieco struktura krajów, z których przyjeżdżają uczniowie do Poznania. To kraje z szeroko rozumianego Wschodu, ale oczywiście nie tylko. Z rozmów z francuskimi partnerami Zespołu Szkół Zawodowych nr 2 usłyszałam wiele pochlebnych opinii o stażu w Poznaniu, o poznańskich pracodawcach, o doskonałej wymianie doświadczeń, o polskim systemie kształcenia zawodowego. Muszę także podkreślić ogromne osobiste zaangażowanie polskich pracodawców w zorganizowanie staży uczniowskich.
Czy staże zagraniczne uczniów szkół zawodowych są dla nich szansą?
Myślę, że tak. To szansa i otwarcie na otoczenie w naturalnych warunkach pracy , na kulturę innego kraju, ale także test na sprawdzenie własnych kompetencji i umiejętności zawodowych czy językowych, a także radzenia sobie z problemami codziennego życia.
Renata Jocz, kierownik w Wydziale Oświaty Urzędu Miasta Poznania
Koordynator Zespołu ds. promocji szkolnictwa zawodowego, uczestnik wielu konferencji i kongresów oświatowych, także poświęconych szkolnictwu zawodowemu, ekspert projektów edukacyjnych, autorka bloga o sztuce "Renne w Muzeum".
Arena Zawodów: Tego Cię nauczą!