Co 14 Polka zachoruje na raka piersi [INTERAKTYWNA MAPA, DANE]
Rak piersi to choroba dobrze sytuowanej cywilizacji, tych kobiet, którym się powodzi, mają mało dzieci, żyją w stresie, bez aktywności fizycznej, palą papierosy, piją alkohol, niezdrowo się odżywiają - twierdzą onkolodzy.
Istnieje realne zagrożenie zwiększenia się liczby Polek, które zachorują w najbliższej przyszłości na raka piersi. Co 14 Polka zachoruje na ten nowotwór w ciągu swojego życia. Warto wiedzieć, że nowotwory złośliwe są pierwszą przyczyną zgonów u kobiet do 65 roku życia w Polsce, a rak piersi jest pierwszą przyczyną zgonów u kobiet w wieku 40-55 lat.
Choć ryzyko zachorowania Polki na raka piersi nadal jest 3-4 razy mniejsze niż ryzyko zachorowania Szwedki bądź Brytyjki, wyniki leczenia są w Polsce gorsze niż w krajach rozwiniętych. Średnie 5-letnie przeżycie dla krajów europejskich wynosi 77 proc., dla Polski 58 proc. (Źródło: Krajowy Rejestr Nowotworów)
Mapa raka piersi Polski oraz Europy: Zawarte na mapie dane pochodzą z 2012 roku z Międzynarodowej Agencji Badania Nowotworów oraz Krajowego Rejestru Nowotworów. Podane w niej informacje dotyczą rozpoznania, śmiertelności oraz prezentują ilość osób, które przeżyły pięć lat po rozpoznaniu choroby.
Najedź kursorem na mapę i przeglądaj dane
- Rak piersi to choroba dobrze sytuowanej cywilizacji, tych kobiet, którym się powodzi, mają mało dzieci, żyją w stresie, bez aktywności fizycznej, palą papierosy, piją alkohol, niezdrowo się odżywiają. Choć trzeba też powiedzieć, że raków przybywa, bo coraz lepiej wykrywamy coraz mniejsze guzki, zatrzymujemy chorobę na coraz wcześniejszym etapie. Nas, onkologów, nie martwi więc, gdy rośnie zachorowalność, dla nas problemem jest wyleczalność - wyjaśniał dr n.med. Michał Jarząb z Instytutu Onkologii w Gliwicach, gość 204. Spotkań Medycznych im. Krystyny Bochenek , które odbyły się w październiku ubiegłego roku.
W Polsce 40 kobiet na 100 tys. Polek zachoruje na raka piersi. Co druga będzie mieć problemy. Ok. 80 proc. ma szanse na wyleczenie. Jednym z ważnych czynników zachorowalności jest wiek. Im kobieta jest starsza, tym ryzyko raka piersi jest u niej wyższe. Jednym z podstawowych czynników rozwoju raka piersi jest naturalnie czynnik dziedziczny. U co dziesiątej chorej decydują o tym geny BRCA1 i BRCA2. To te same, z powodu których profilaktycznie usunęła piersi Angelina Jolie. Ryzyko zachorowania było bowiem u niej bardzo wysokie. Sięgające nawet 60 procent.
Ważnym czynnikiem raka piersi jest ekspozycja na własne hormony. Im ktoś ma więcej estradiolu, tym ryzyko rozwoju raka piersi jest większe. Kobieta naturalnie nie ma wpływu na to, kiedy pojawi się pierwsza miesiączka, a im wcześniej, tym dłużej jej ciało funkcjonuje z wysokim poziomem estradiolu. Ale na pewno ma wpływ na to, kiedy zajdzie w ciążę. Jak twierdzą lekarze, im wcześniej, tym mniejsze jest ryzyko zachorowania na raka piersi w przyszłości. Jak kobieta zajdzie w pierwszą ciążę po trzydziestce - ryzyko wyraźnie wzrasta.
By dowiedzieć się, czy ma się zmutowane geny, trzeba wykonać badanie w poradni genetycznej. W wypadku kobiet chorych na raka lekarz genetyk sprawdzi, podczas bezpłatnego, refundowanego przez NFZ badania, czy zachorowanie było spowodowane mutacją genów BRCA 1 , BRCA 2 czy z innego powodu. Jeśli przyczyną raka była wspomniana mutacja, wtedy lekarze zaproponują takie bezpłatne badanie wszystkim kobietom w rodzinie kobiety. Do poradni genetycznej mogą się też zgłaszać te kobiety, które są zdrowe, ale miały zachorowania na raka piersi w rodzinie. Jeśli lekarz genetyk uzna, że może to mieć związek z mutacją genów, także zaproponuje wykonanie bezpłatnego badania.
Niezależnie od tego, czy jest się w grupie ryzyka, czy nie, winno się co 2 lata, a czasem co rok, gdy ryzyko jest wyższe, wykonać mammografię. Nie ulega wątpliwości, że 40. rok życia jest cezurą. Jeśli ktoś w rodzinie chorował, trzeba się zbadać, zrobić mammografię. 50. rok życia to moment, w którym mammografię trzeba wykonać koniecznie. Młodsze kobiety, których piersi są mniej przezierne, powinny wykonywać badanie USG
Objawy raka piersi
Wyjaśnia dr n.med. Michał Jarząb, onkolog, gość 204. Spotkań Medycznych im. Krystyny Bochenek:
By wyobrazić sobie objawy raka piersi, posłużę się analogią cytrynki. Czasem to po prostu stwardnienie skórki cytrynki. A czasem zaciągnięcie tej skórki, w pewnym miejscu pojawia się jakby mały kraterek, czasem jest to jakby owrzodzenie, pojawia się zmiana skórna, mylona z problemami dermatologicznymi. Gdy pojawi się i nie znika po 2-3 tygodniach, należy się zastanowić, czy nie jest to rak piersi. Czasami coś jest trudne do uchwycenia. Pojawi się zaczerwienienie albo ucieplenie - to trudny do wychwycenia objaw, ale oko lekarza jest w stanie wychwycić, że pierś jest niesymetrycznie czerwona. Czasem pojawi się wyciek z brodawki, to rzecz u kobiet częsta, nie należy się niepokoić, jak pojawi się odrobina mlecznego płynu albo brązowego, ale jeśli ten płyn jest krwisty, jest go coraz więcej i stale w tym samym miejscu, to trzeba pokazać się lekarzowi.
W końcu rakiem piersi może być guzek - wystawać, albo być ukryty. Pacjentki pytają często, skąd mamy wiedzieć, że piersi są nierówne? Ja je wtedy uspokajam, że będą to wiedzieć. Jak się często piersi dotyka, to się tę nierówność zauważy.
Czesi z Pragi wymyślili kiedyś takie hasło skierowane do panów. "Dotykajcie ich, to nie znikną". Naturalnie chodziło o to, by także mężczyzn wyczulić na wyłapywanie wszelkich zmian w piersiach ich kobiet. Czasem objawem raka jest wciągnięcie brodawki. Najbardziej poważny jest objaw tzw. skórki pomarańczowej, pojawia się jakby obszar cellulitu. My, onkolodzy, chcielibyśmy naturalnie nie wyczuwać i nie dostrzegać żadnych zmian, czyli wyłapywać raki na etapie minimalnym, gdy można to zrobić tylko za pomocą mammografii czy USG. Wtedy chorobę w tym stanie możemy leczyć bez większej krzywdy dla chorej.
Powiem tak:
* Śliwka albo cytrynka to najczęściej średnica guza, gdy pacjentka nie robiła mammografii.
* Orzech włoski to zmiana u pacjentki, która bada piersi nieregularnie.
* Jeśli bada się regularnie, wykryje orzech laskowy.
* Rodzynek lub ziarno wielkości 1 cm wykryjemy, robiąc pojedynczą mammografię.
* Ziarenko 4-5 milimetrowe dostrzeżemy, wykonując mammografię regularnie i porównując badania.