Fot. Paweł Widczak/Crossen an der Oder Fragment dziedzińca krośnieńskiego Zamku Piastowskiego uchywcony na zdjęciu w 1947 roku
Słynny Zamek Piastowski w Krośnie Odrzańskim ma bogatą historię. Dziś wszyscy wiedzą, jak prezentuje się jedna z największych atrakcji turystycznych. Ale jak wyglądała przed laty?
Zamek Piastowski to jeden z tych zabytków, który niszczono wielokrotnie, a mimo to dalej stoi.
Krośnieńska budowla kilkakrotnie ucierpiała przy okazji różnych historycznych wydarzań. Była przebudowywana i modernizowana.
Zamek Piastowski powstał w pierwszej połowie XIII wieku. Była to rezydencja księcia śląskiego - Henryka Brodatego. Służyła jako miejsce organizowania wypraw wojennych. Dokładnie 19 marca 1238 roku umiera w nim wspomniany książę Henryk Brodaty.
A gdzie te wspominane wcześniej zniszczenia? Konflikty można wymieniać długo. Wystarczy wspomnieć chociażby walki z Tatarami (wtedy w Zamku przebywała Jadwiga Śląska, kolejna ważna postać w historii Krosna Odrzańskiego).
Blisko 200 lat później zamek oblegali Husyci czescy, którzy nie zdołali zdobyć twierdzy. Po raz kolejny dzisiejszy krośnieński zabytek był oblegany przez księcia żagańskiego - Jana II Szalonego. Ponownie budowla nie została zdobyta.
W XVI w. zamek stał się siedzibą wdów po zmarłych elektorach brandenburskich. Za księżnej Katarzyny Brunszwickiej nastąpiła przebudowa zamku w stylu renesansowym.
Kolejne zniszczenia przyniosła wojna trzydziestoletnia (1618-1648). Zamek w końcu został zdobyty oraz zajęty przez Szwedów, którzy okupowali Krosno z przerwami w latach 1631-1644 i wzmocnili istniejące dotychczas umocnienia, budując wieniec bastionów wokół zamku i miasta.
Po raz kolejny zamek został zniszczony i obrabowany przez wkraczające do Krosna po zwycięskiej bitwie pod Kijami oddziały rosyjskie.
Pod koniec XVIII w. oraz w wieku XIX znaczenie zamku znacznie zmalało – przestał być rezydencją księżnych-wdów, i zmniejszyło się także jego znaczenie militarne.
Jak widać, tych nieszczęśliwych dla mieszkańców Krosna Odrzańskiego oraz dla samego budynku wydarzeń było naprawdę bardzo wiele.
Jednakże największe zniszczenia przyniosła zamkowi II wojna światowa i zniszczenia dokonane przez oddziały sowieckie, palące miasto. W lutym 1945 roku lewobrzeżne Krosno wraz z zamkiem spłonęło. Pozostały jedynie mury kapitalne.
Te ostatnie możemy podziwiać na zdjęciach udostępnionych przez krośnieńskiego historyka, Pawła Widczaka, który prowadzi galerie historyczne na portalu internetowym. Różnice są widoczne gołym okiem. Na czarno- białej fotografii widać uszkodzone mury, nie ma zadaszeń, które widzimy na zdjęciu obok.
Zamek z bogatą historią przetrwał naprawdę wiele. Zaczął odzyskiwać swoją świetność pod koniec XX wieku, m.in. to właśnie wtedy uporządkowano dziedziniec.
W 2008 roku zakończono rewitalizację części skrzydła południowego i kaplicy (wozowni) w skrzydle zachodnim.
Teraz krośnieński zabytek jest jedną z największych atrakcji turystycznych w regionie. W izbach muzealnych Zamku Piastowskiego znajdują się wystawy, obrazujące historię Krosna Odrzańskiego, a w galeriach wystawienniczych prezentowany jest dorobek lokalnych artystów. Na dziedzińcu odbywają się koncerty, pokazy walk rycerskich oraz inne działania kulturalne.
Od 2010 roku jest to siedziba Centrum Artystyczno-Rekreacyjnego „Zamek”, które organizuje wcześniej wymienione wydarzenia. Placówka znajduje się na Lubuskim Szlaku Wina i Miodu.