Boisz się kolonoskopii, gastroskopii, biopsji? Zobacz czego się spodziewać?
Gastroskopia, kolonoskopia czy biopsja to badania, których obawia się wielu pacjentów. Chorzy często nie wiedzą, jak się do nich właściwie przygotować, czego spodziewać się podczas samego badania oraz co zrobić po jego zakończeniu. Postaramy się odpowiedzieć na pytania, które mogą nurtować pacjentów oraz wyjaśnić, w przypadku jakich schorzeń badania te mogą okazać się kluczowe dla ich zdiagnozowania.
Gastroskopia to badanie profilaktyczne, które pozwala ocenić przełyk, żołądek i opuszkę dwunastnicy. Polega ono także na pobraniu materiału do badań histopatologicznych, co ma szczególne znaczenie w diagnostyce i profilaktyce zmian nowotworowych. Podczas gastroskopii można również wykonać wiele zabiegów terapeutycznych. Lekarz może na przykład poszerzyć zwężenia przewodu pokarmowego, usunąć polipy lub połknięte ciała obce czy też zahamować krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Wykonaniem badania powinny zainteresować się osoby, które odczuwają ból w dole brzucha, cierpią na przewlekłe zapalenie żołądka, mają zgagę lub problemy z przełykaniem. Zaniepokoić może także krwawienie, wymioty, nagły spadek wagi ciała i niedokrwistość. Badanie możemy wykonać również gdy nie odczuwamy żadnych niepokojących dolegliwości.
– Gastroskopię warto przeprowadzić także profilaktycznie, szczególnie w przypadku osób, które odnotowały zachorowania na choroby nowotworowe wśród członków rodziny. Ważne jest, by kontrolować swój organizm i sprawdzać, czy nie pojawiły się w nim żadne zmiany nowotworowe. Właśnie w tym pomoże gastroskopia – mówi Małgorzata Pawlik, dyrektor Centrum Zdrowia Darimed w Kielcach, w którym możemy wykonać opisywane badanie. Jak zapewniają zatrudnieni w Centrum specjaliści, nowoczesny endoskop, za pomocą którego wykonywane jest badanie, pozwala zredukować uczucie dyskomfortu, którego często obawiają się chorzy. Potrzeby pacjenta wzięto pod uwagę również w przypadku planowania wizyt – są one umawiane na konkretne godziny, tak, by skrócić czas oczekiwania przed gabinetem. W Centrum Zdrowia Darimed zarówno gastroskopia, jak i kolonoskopia wykonywane są przez dr. n. med Włodzimierza Karcza, dr Andrzeja Dembowskiego i dr Jacka Palucha.
Ważne, by wykryć problem wcześnie
Kolonoskopia to badanie pozwalające na wykrycie raka jelita grubego, który w krajach europejskich jest drugim, po raku płuca u mężczyzn i raku piersi u kobiet, najczęściej występującym typem nowotworu. Rozwija się powoli, zwykle przez około kilkanaście lat, głównie z polipów. W pierwszej fazie nowotwór ten przyjmuje formę łagodnych zmian, czyli gruczolaków. Ich usunięcie skutecznie zapobiega przekształceniu w inwazyjnego raka, zaś wykrycie początkowego stadium nowotworu złośliwego daje szansę na całkowity powrót do zdrowia. Z tego względu tak ważne jest odpowiednio wczesne wykrycie choroby.
Najczęstszymi symptomami sygnalizującymi potrzebę wykonania badania są: bóle brzucha, zmiana rytmu wypróżnień (biegunki lub zaparcia), ślady krwi w stolcu (nie będące skutkiem hemoroidów), a także chudnięcie czy anemia o niewyjaśnionym podłożu, wzdęcia oraz zauważalne resztki pokarmu w stolcu. W pierwszych, kluczowych dla leczenia nowotworu etapach, ani polipy, ani rak nie powodują bólu, więc chorego zwykle nic nie niepokoi. Dlatego też istotne jest badanie się profilaktycznie - mówi dr Andrzej Dembowski.
Kolonoskopia to bardzo czułe badanie, podczas którego lekarz wprowadza przez odbyt elastyczną rurkę, czyli kolonoskop, i ogląda całe jelito grube. Wielką zaletą tego badania jest możliwość równoczesnego usuwania polipów. Dzięki temu kolonoskopia aż w 60 do 90 procentach przypadków zapobiega rozwojowi raka jelita. Badanie należy powtarzać raz na 10 lat, by właściwie spełniało swoją rolę. Zasada ta dotyczy osób, u których ryzyko zachorowania na raka jelita grubego wiąże się jedynie z wiekiem. Gdy u członków najbliższej rodziny pojawiały się przypadki zachorowań na raka jelita grubego i istnieje ryzyko genetycznych predyspozycji do rozwoju tej choroby, lekarz zaleca częstsze wykonywanie kolonoskopii.
Lepiej rozwiać wszelkie wątpliwości
Kolejnym badaniem, na które nierzadko kierowani są pacjenci jest badanie biopsji. Jego pełna nazwa to biopsja aspiracyjna cienkoigłowa, którą w skrócie określa się jako BAC. Skierowanie na biopsję budzi wiele obaw i wątpliwości pacjentów. Stres związany z badaniem spotęgowany jest tym, że zazwyczaj kontroluje się zmiany guzowate, które wiążą się z podejrzeniem nowotworu. Badanie BAC dotyczy najczęściej zmian małych, często wykrywanych przypadkowo w badaniu USG i w tym przypadku wczesne rozpoznanie zmiany złośliwej może okazać się kluczowe dla zdrowia i życia pacjenta.
Biopsję cienkoigłową przeprowadza się nakłuwając i aspirując do igły materiał ze zmiany. Następnie na szkiełku wykonuje się preparat, utrwala go i po odpowiednim wybarwieniu poddaje ocenie w mikroskopie świetlnym. Samo badanie trwa kilka minut, a dalsze procedury również są mało skomplikowane. W pilnych przypadkach wynik można otrzymać już po kilku godzinach. Wykonanie biopsji pod kontrolą obrazowania USG pozwala na pobranie materiału z najbardziej nieprawidłowej zmiany, czy to guzka o nieprawidłowym wyglądzie czy też jego fragmentu.
Powszechnie wykonywane są biopsje zmian w tarczycy, piersi, guzków tkanek miękkich, powiększonych węzłów chłonnych, ślinianek. Takie narządy można badać w trybie ambulatoryjnym, a badanie jest całkowicie bezpieczne. Głównym przeciwwskazaniem są zaburzenia krzepnięcia krwi. Dokładna ocena ultrasonograficzna przed biopsją pozwala na wykluczenie zmian, których nakłucie mogłoby grozić powikłaniami, jak na przykład w przypadku naczyniaka.
Zmian, jakie możemy wykryć dzięki biopsji jest bardzo dużo: od zmian łagodnych, zapalnych, odczynowych, guzków nienowotworowych, nowotworowych łagodnych po nowotwory złośliwe. Możliwe jest potwierdzenie nowotworu, a w wielu przypadkach także określenie jego typu, co pozwola na niemal natychmiastowe rozpoczęcie odpowiedniego leczenia. Procedura biopsji skraca czas diagnostyki, co jest kluczowe w dalszym postępowaniu leczniczym. W przypadku nowotworów złośliwych o powodzeniu leczenia mogą decydować tygodnie, a nawet dni, a przeciąganie diagnostyki jest niedopuszczalne. Warto jednak pamiętać, że w znacznej większości biopsji rozpoznawane zmiany okazują się łagodne - w szczególności guzki tarczycy sporadycznie są guzkami złośliwymi.
- Centrum Zdrowia Darimed dysponuje bardzo dobrymi, skutecznymi, bezpiecznymi i szybkimi metodami diagnostycznymi. Zachęcamy do zgłaszania się na badanie biopsji każdą osobę, która sama rozpozna u siebie zmianę lub posiada skierowanie na takiego typu badanie. Dla komfortu pacjentów wprowadziliśmy odbiór wyników kolejnego dnia po wizycie bez żadnych dodatkowych opłat. Badanie przeprowadza lekarz z wieloletnim doświadczeniem - dr. n. med Janusz Kopczyński – mówi Małgorzata Pawlik, dyrektor Centrum Zdrowia Darimed.
Dbają o dobro pacjentów
- Główną ideą Centrum Zdrowia Darimed jest poprawa i utrzymanie dobrego stanu zdrowia wszystkich pacjentów, którzy zgłoszą się do placówki. Dokładamy wszelkich starań, aby sprawowana przez nas opieka medyczna wpływała na podniesienie jakości życia pacjentów. Dlatego oferujemy kompleksowy zakres usług, od profilaktyki, przez opiekę specjalistyczną i zaawansowaną diagnostykę – zapewnia Małgorzata Pawlik, dyrektor Centrum Zdrowia Darimed. W placówce można wykonać szereg badań. Podstawą są badania laboratoryjne, ale dostępne są również badania: USG, EKG z opisem specjalisty kardiologa, spirometria, RTG, badania wysiłkowe (próby wysiłkowe na bieżni), echokardiografia serca oraz Holter-EKG i Holter Ciśnieniowy.