Biedni i bosi bohaterowie. Wojna z bolszewikami stała się założycielską opowieścią II RP

SIERPIEŃ 1920. Wojsko Polskie broni się przed nacierającymi bolszewikami. Naród dokonuje bezprecedensowej mobilizacji. Stworzona pospiesznie „biedna i bosa” armia odpiera przeciwnika.

Jednym z najważniejszych zadań, jakie w końcu 1918 r. stanęły przed władzami odradzającej się Rzeczypospolitej było stworzenie armii. Świeżo powstała Polska od razu została rzucona na głęboką wodę. Już 1 listopada w Galicji Wschodniej wybuchła wojna z Ukraińcami, potem doszły konflikty z Niemcami, Czechami i Litwinami, a wreszcie z bolszewikami. Płomień wojny gorzał na każdej granicy młodego kraju. Nic więc dziwnego, że budowa sił zbrojnych stała się być albo nie być dla Rzeczypospolitej.

Tymczasem zasoby wojskowe były więcej niż skromne. Jedyną gotową do użycia formacją była tzw. Polska Siła Zbrojna, czyli oddziały formowane od 1916 r. przez Niemców na terenie okupowanej przez nich Kongresówki jako zalążek przyszłej armii Królestwa Polskiego. W listopadzie 1918 r. PSZ liczyła około 10 tys. żołnierzy. Prócz nich byli jeszcze dawni legioniści, członkowie polskich korpusów w Rosji, Polacy z armii zaborczych oraz członkowie POW. Ich wszystkich należało dopiero wciągnąć do szeregów, umundurować i uzbroić.

Władzą naczelną tworzonego Wojska Polskiego był powołany jeszcze w październiku 1918 r. Sztab Generalny z gen. Tadeuszem Rozwadowskim na czele. 11 listopada zwierzchnictwo nad wojskiem przejął przybyły z Magdeburga Józef Piłsudski, uznany powszechnie za jedynego kandydata na stanowisko naczelnego wodza. Od razu też przystąpiono do tworzenia Ministerstwa Spraw Wojskowych, budowy wojskowej administracji terytorialnej i formowania nowych jednostek - tak bardzo potrzebnych zwłaszcza na froncie wschodniogalicyjskim, gdzie przewaga Ukraińców była więcej niż znacząca.