20 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Uchodźcy. Helena Krajewska: Jedynym powodem ucieczki jest strach

Katarzyna Kachel

Z powodu wojen, głodu, nędzy, przemocy i zmian klimatu w zeszłym roku co sekundę ktoś na świecie musiał opuścić swój dom. Dostrzeżmy w nich drugiego człowieka, któremu możemy pomóc – apeluje Helena Krajewska z Polskiej Akcji Humanitarnej.

Covid pogłębił kryzys uchodźczy?
Według raportu liczba uchodźców w ciągu roku zwiększyła się aż o cztery procent. Czyli dziś 82 miliony osób nie mają własnego domu, miejsca, w którym mogłyby się czuć bezpiecznie. To rekordowa liczba, dziewiąty rok z rzędu, gdy przybywa uchodźców na świecie. Pandemia niestety nie zatrzymała katastrof naturalnych, jak powodzie czy susze, nie zażegnała konfliktów zbrojnych; niektóre zresztą eskalowały, np. w Jemenie, wybuchło wiele nowych wojen.

Słyszałam o strasznym głodzie na Madagaskarze.
Tak, ma on bezpośredni związek z bardzo poważną suszą w tym kraju. Za chwilę doświadczą go zresztą także mieszkańcy Somalii, gdzie właśnie kończy się powódź, a zaraz zaczną się susze. Zmiany klimatu postępują coraz szybciej, po powodziach następują od razu fale upałów, nie ma żadnych przerw, podczas których ludzie mogliby odpocząć, wrócić do domu, zasiać i zebrać plony. Utrudnia to bardzo rolnictwo, zwiększa głód. Skutki katastrofy klimatycznej obserwujemy też w Sudanie Południowym czy Iraku, gdzie PAH jest obecna i pomaga od lat.

Kiedy ludzie zostawiają własne domy?
Lubimy nazywać i kategoryzować. Wyliczamy, że są uchodźcy polityczni, klimatyczni i tak dalej. Ale przecież najważniejsze, żeby zrozumieć, że nikt nie zostawia domu z własnej woli. Jedynym powodem ucieczki jest strach. Dzień Uchodźcy to dobry moment, by zmienić sposób myślenia o ludziach, którzy zmuszeni są do tułaczki. Dostrzec w nich drugiego człowieka. Kiedy myślimy o uchodźcach pamiętajmy, że na szukanie lepszego życia w bogatych krajach Północy decydują się bardzo nieliczni. Blisko cztery piąte z nich przebywa w państwach ościennych. Tam czekają na poprawę sytuacji.

Dlaczego liczby uchodźców wciąż rosną?
Za tak dużą liczbę uchodźców na świecie odpowiadają duże konflikty zbrojne, przede wszystkim w Syrii oraz katastrofa gospodarcza w Wenezueli. Jednak w ostatnich latach za decyzją o migracji coraz częściej stoją przyczyny klimatyczne. Ludzie opuszczają domy, bo nie mają co jeść, ich pola zalała woda albo wypaliło słońce. Życie na uchodźstwie to skrajnie trudna sytuacja. 8 na 10 uchodźców przebywa w krajach, w których powszechne są głód i niedożywienie. Są oni narażeni na utratę zdrowia, często stają się ofiarami handlu ludźmi, gwałtów czy wykorzystywania. Prawie połowa z nich to dzieci, pozbawione szansy na bezpieczne dzieciństwo i edukację – wystarczy powiedzieć, że na studia uczęszcza tylko 3 procent uchodźców. Ubiegły rok był dla uchodźców wyjątkowo trudny. Pandemiczne restrykcje wpędziły wiele osób w bezrobocie i ubóstwo, odcięły od pomocy humanitarnej obozy.

Czy docierają do nich szczepionki?
54 kraje zaczęły już szczepić uchodźców, ale większość z państw ich goszczących otrzymało o wiele mniej szczepionek niż USA lub członkowie UE. Większość trafiła do krajów o wysokich lub średnich dochodach – a przecież to kraje o niskich i bardzo niskich dochodach goszczą 85% uchodźców na świecie! Nie możemy sobie pozwolić na pominięcie uchodźców w systemie szczepień, przede wszystkich ze względów moralnych, ale też dlatego, że skutki tego zaniechania później uderzą także w nas. Pomoc nie może pomijać nikogo, niezależnie od jego sytuacji prawnej czy kraju, w którym mieszka.

Możemy pomóc

Polska Akcja Humanitarna pomaga uchodźcom wewnętrznym w Sudanie Południowym, Somalii, Jemenie, Iraku i Libanie. Poprzez zapewnienie dostępu do wody i godnych warunków higienicznych oraz wsparcie medyczne i materialne ludzie ci mają szansę przetrwać najtrudniejszy czas w oczekiwaniu na powrót do domu. Jest to możliwe wyłącznie dzięki finansowemu wsparciu darczyńców PAH – obywateli, instytucji i firm. Każdy kto chce wesprzeć działania PAH, może:
- Wpłacić poprzez stronę PAH: https://www.pah.org.pl/wplac/?form=wplac-na-pah
- Przekazać środki przelewem na konto nr: 02 2490 0005 0000 4600 8316 8772 z dopiskiem „Pomagam z PAH”

Więcej informacji: https://www.pah.org.pl/swiatowy-dzien-uchodzcy