100-lecia miasta to wyjątkowy czas dla mieszkańców. Oto kilka ciekawostek [LINIA CZASU]

Piotr Sobierajski, mat. UM

Mieszkańców Dąbrowy Górniczej jest dzisiaj około 123 tysięcy, ich średni wiek wynosi niespełna 43 lata, ponad połowa dąbrowian żyje w związku małżeńskim, 25 procent to panny i kawalerowie. Wdowy i wdowcy stanowią około 7 procent populacji miasta, na każde 100 osób prawie 56 jest w wieku produkcyjnym, a na każdy tysiąc dąbrowian przypadają 524 samochody. Tyle wiemy się ze statystyk. O mieście i jego historii wiele dowiemy się także w najbliższych tygodniach, a to wszystko za sprawą obchodzonego w tym roku jubileuszu 100-lecia nadania praw miejskich Dąbrowie Górniczej. Punktem kulminacyjnym uroczystości będzie tak zwany „Weekend stulecia”, a więc wydarzenia zaplanowane od 18 sierpnia (dokładna data nadania praw miejskich) do 21 sierpnia. My przygotowaliśmy dla Państwa kilka ciekawostek, związanych z wydarzenia wokół 100-lecia miasta.

1)Efektowne, plenerowe widowisko historyczne będzie jednym z elementów uroczystych obchodów 100-lecia Dąbrowy Górniczej. Zobaczymy je 18 sierpnia br., dokładnie w setną rocznicę nadania praw miejskich Dąbrowie, na placu Wolności przed Pałacem Kultury Zagłębia. Widowisko to pokazuje Dąbrowę Górniczą od czasów najdawniejszych, kiedy pojawiła się o niej pierwsza wzmianka, aż do czasów, kiedy powstało miasto i otrzymało prawa miejskie. Wszystko to rozgrywać się będzie w czternastu scenach, a wykonawcami będą aktorzy amatorzy, którzy w postaci pantominy odtwarzają kolejne epizody z historii miasta. Całość dzieje się w otoczeniu komentarza wypowiadanego przez narratora oraz dźwięku podkładu muzycznego. Inscenizacja to pomysł Muzeum Miejskiego Sztygarka. W widowisku wezmą również udział grupy rekonstruktorów, odgrywające armię austro-węgierską oraz wszystkich oficerów i urzędników austriackich. Nad całością przygotowań aktorskich czuwa Ewa Wyskoczyl, reżyser teatralny, filolożka. Nie zabraknie także wybuchów i odgłosów walk.

2) Latem na dąbrowskim Placu Wolności, przed Pałacem Kultury Zagłębia, stanie pawilon wystawowy. Ma on stać się wizytówką dąbrowskich obchodów jubileuszowych, a jednocześnie ich centralnym punktem informacyjnym i promocyjnym. Będzie też jednym z elementów tak zwanej "Strefy stulecia" w śródmieściu. Pawilon o powierzchni około 90 m.kw., ma mieć lekką, prostą, designerską formę nawiązującą do jubileuszowego systemu identyfikacji wizualnej „Dąbrowa Górnicza dla aktywnych”. Zostanie wyposażony w gabloty wystawiennicze (wystawa zdjęć i artefaktów miejskich) i multimedia (w tym ekrany dotykowe). Dzięki swej przejrzystości i wykorzystaniu nowoczesnych technologii łatwo będą się tutaj mogli odnaleźć i starsi, i młodsi mieszkańcy, a także goście, którzy odwiedzą wkrótce nasze miasto. Autorem koncepcji architektonicznej pawilonu jest dąbrowianin, architekt Tomasz Pytel, tworzący projekty o różnej skali, zmieniający miejsca w nowatorską, funkcjonalną, proporcjonalną przestrzeń. Obecnie prowadzi autorską pracownię architektoniczną Archiwytwórnia specjalizującą się w projektach wnętrz – jej działalność zapoczątkował projekt Dworca Głównego w Dąbrowie Górniczej.

3) W czwartek 18 sierpnia br., dokładnie w setną rocznicę nadania praw miejskich Dąbrowie Górniczej, mieszkańcy tego miasta będą mieli okazję po raz pierwszy zobaczyć, co kryło się przez dziesięciolecia za murami Dąbrowskiej Fabryki Obrabiarek Defum. Wtedy to otwarte zostaną trzy wejścia na teren w rejonie ulic Kościuszki, Konopnickiej i Kolejowej, który za kilka lat ma stać się nowym śródmieściem, a cały projekt kryje się pod hasłem „Fabryka pełna życia”.

Cały teren o powierzchni 4 hektarów miasto kupiło od Skarbu Państwa za nieco ponad 800 tys. zł w ubiegłym roku. Przez ostatnie tygodnie trwały tu wyburzenia i prace porządkowe, co kosztowało miasto 700 tys. zł. Zniknął m.in. łącznik części administracyjnej z warsztatami, garaże oraz odrapany budynek magazynowy, co otworzyło przestrzeń od strony Pałacu Kultury Zagłębia oraz zakładu Zremb Remos 2. Prawdopodobnie ostatecznie rozebrany zostanie też biurowiec.

– Całość ogrodzona została siatką, by bezpiecznie można się było poruszać po całym terenie i nie zbliżać do elewacji. Na razie, właśnie ze względów bezpieczeństwa, hale i warsztaty będzie można oglądać tylko z zewnątrz – podkreśla Bartosz Matylewicz, rzecznik dąbrowskiego Urzędu Miejskiego. – Teren został wyrównany. Trwają ostatnie prace związane z wyburzeniem muru, dzielącego centrum miasta i Pałac Kultury Zagłębia od terenów fabryki. Z większych prac pozostało jeszcze przełożenie stacji transformatorowej w inne miejsce, zasilającej PKZ, tak by można było wyburzyć o ten budynek. Finalnie zamontowane zostanie tu również oświetlenie, dzięki temu będzie można odwiedzać to miejsce także po zmierzchu. Liczymy na to, że będzie również ciekawe oświetlenie elewacji, co doda temu miejscu uroku – dodaje.

Na początku września zaplanowana została specjalna konferencja, otwierająca na dobre projekt „Fabryka pełna życia”. Ten, dzięki dobremu przygotowaniu i udziałowi w konkursie na modelowe projekty rewitalizacyjne, zostanie dofinansowany 4 mln zł z Ministerstwa Rozwoju. Pieniądze te przeznaczone zostaną m.in. na organizację konsultacji społecznych, promocję tego miejsca, być może także na opracowanie pewnych dokumentów koncepcyjnych, zmierzających do rozwoju nowego śródmieścia. Fundusze te nie mogą być natomiast wykorzystane np. na prace remontowe. O tym, jak będzie wyglądało nowe śródmieście zadecydują więc w dużej mierze sami mieszkańcy. Pierwsze prace budowlane i remontowe planowane są na 2018 rok.

4) Dąbrowa Górnicza to nie budynki, drogi, wodociągi ale ludzie, którzy tu żyją, pracują, spędzają wolny czas, realizują zainteresowania i pasje. Dąbrowa to przestrzeń aktywności, w której ludzie spotykają się, dzielą się doświadczeniami, odpowiedzialnością za przestrzeń publiczną, z której z przyjemnością korzystają i są dumni. Dlatego jubileusz 100-lecia należy odnieść do konkretnych życiorysów, historii widzianej z perspektywy jednostkowej, a przez to bliższej, łatwiej przyswajalnej. Z tego właśnie przeświadczenia wyszedł projekt „Dąbrowianie 2016. 100 lat, 100 fotografii, 100 historii”. Jego pomysłodawcy wykorzystali fakt, że stulecie Dąbrowy Górniczej da się ukazać z perspektywy 100 żyjących mieszkańców miasta w wieku od roku do stu lat. W ten sposób otrzymamy mozaikę 100 dąbrowian, z których każdy ma własną historię wplecioną w historię miasta. Na projekt składają się wystawa plenerowa na dąbrowskim Placu Wolności (wernisaż 18 sierpnia 2016 roku), działania w mediach społecznościowych (Facebook i Instagram) oraz album fotograficzny. Częścią projektu jest także strona internetowa, prezentująca barwny, wielowątkowy obraz mieszkańców Dąbrowy Górniczej dla aktywnych. Przez cały czerwiec dąbrowianie mogli przesyłać swoje historie związane z miastem. Powiedzieć, czym ich fascynuje, jak się w nim żyje, co ich zachwyca, a co dziwi. Spośród tych historii wybranych zostało 100, które trafią właśnie do specjalnego jubileuszowego albumu. Będzie je można także zobaczyć podczas wspomnianej wystawy plenerowej na placu Wolności 18 sierpnia. Autorem fotografii jest Patryk Chmielewski, urodzony w Dąbrowie Górniczej sensei aikido, mors, uczestnik biegów ekstremalnych, w tym „Maskarator Run” podczas tegorocznej edycji Dębowego Maj Festiwalu. Od wczesnej wiosny niestrudzenie realizuje niecodzienną sesję zdjęciową, przemierzając wzdłuż i wszerz nasze miasto w poszukiwaniu ludzi i historii związanych z Dąbrową Górniczą.