Czego nauczy dzieci nowa, zreformowana szkoła? [wideo]
Minister edukacji narodowej Anna Zalewska mówiła podczas podpisywania rozporządzenia o nowych podstawach programowych, że są one nowoczesne, choć szanujące przeszłość i historię.
Podstawy przygotowano dla przedszkola, 8-letniej szkoły podstawowej, szkoły branżowej I stopnia, szkoły specjalnej oraz policealnej (do końca marca ma być też gotowy projekt podstaw dla liceów, techników i szkół branżowych II stopnia).
– To podstawy, w których oddajemy wolność realizacji podstawy programowej nauczycielowi. Pokazujemy, że na każdej lekcji można i trzeba pracować projektem, by wzmacniać te kompetencje, na których nam bardzo zależy
Minister przypomniała, że podstawa konsultowana była od roku, a jej projekt – w grudniu i styczniu. Do końca czerwca 2017 roku mają być gotowe podręczniki dla uczniów. Wbrew wcześniejszym doniesieniom medialnym w nowych podręcznikach będą informacje nt. teorii ewolucji.
Eksperci proszeni o ocenę podstawy programowej, załamują ręce nad tempem jej procedowania.
Żadna podstawa programowa, która powstaje w dwa, trzy miesiące, nie może być przemyślana
– mówi Krystyna Łybacka, doktor nauk matematycznych i była minister edukacji. – Mam wrażenie, że głównym zamierzeniem jest ideologizacja procesu nauczania, co jest dramatyczne w sytuacji, gdy dostęp do informacji i ich weryfikacja jest tak łatwa – powiedziała.
O tym, że minister Zalewska zachowała się wbrew sugestiom środowiska nauczycielskiego i eksperckiego, mówi Ewa Pietrzyk-Zieniewicz, pedagog, psycholog i polonistka związana z Uniwersytetem Warszawskim. – Zaowocuje to pewnie ogólnopolskim strajkiem nauczycieli – mówi i zwraca uwagę, że kwestionowana jest podstawa dotycząca i przedmiotów humanistycznych, i ścisłych. Z nauczania matematyki wyrzucono równania i funkcje, na chemii nie będzie promieniowania i Marii Skłodowskiej-Curie, a na fizyce, która zacznie się dopiero w siódmej klasie, uczniowie nie nauczą się o ruchu planet.
Krystyna Łybacka mówi, że po zapoznaniu się z siatką godzin była przerażona. – W świecie naszpikowanym osiągnięciami nauk technicznych, ścisłych, będziemy mieli ludzi, którzy nie będą mieli pojęcia, jak to wszystko działa. Drżę na myśl o tym, co się będzie działo na studiach technicznych czy przyrodniczych – mówi.
Przedszkole
Od września rodzic ma prawo (ale nie obowiązek) posłać do przedszkola dziecko 3-letnie. Ten obowiązek pojawia się dla 6-latka. Co musi umieć przedszkolak?
- zgłaszać potrzeby fizjologiczne, ubierać się i rozbierać, w tym np. zapinać guziki, wiązać sznurowadła
- jeść z użyciem sztućców, nakrywać do stołu i sprzątać po posiłku
- sprzątać, pakować
- posługiwać się swoim imieniem, nazwiskiem oraz znać swój adres
- używać chwytu pisarskiego podczas rysowania i pierwszych prób pisania
- rozpoznawać litery, którymi jest zainteresowane, odczytywać krótkie wyrazy
- rozpoznawać cyfry od 0 do 10
- wymieniać nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznawać symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywać wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientować się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej
- rozwijać samodzielność, kształtować nawyki dbania o zdrowie, sprawność ruchową i bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo w ruchu drogowym
- majsterkować, planować, malować, konstruować
Dr Urszula Sajewicz-Radtke, psycholog rozwojowy:
– Dobre jest to, że dopuszczono możliwość uczenia liter, ale nie ma takiej konieczności. Nauczyciel sam ocenia, czy grupa jest na to gotowa. A to oznacza, że obowiązek nauki liter, czytania i pisania pojawia się dopiero w klasach I-III. Dotąd często nauczyciele klas I-III oczekiwali, że dzieci przyjdą do szkoły z tą umiejętnością.
Klasy I-III
To rodzic decyduje, czy posłać do pierwszej klasy dziecko 6-, czy 7-letnie. W klasach I-III edukacja realizowana jest w formie kształcenia zintegrowanego – z jednym nauczycielem. Czego dziecko powinno się nauczyć?
- poprawnego posługiwania się jęz. polskim w mowie i piśmie
- czytania
- rozumienia i używania prostych komunikatów w języku obcym
- rozumienia podstawowych pojęć i działań matematycznych, samodzielnego korzystania z nich
- obserwacji zjawisk przyrodniczych, społecznych i gospodarczych, eksperymentowania
- rozumienia legend, faktów historycznych, tradycji, kultury
- wprowadza się naukę programowania i gry w szachy
- tworzy przy użyciu prostej aplikacji komputerowej np. plakaty
- wymienia wartości odżywcze produktów żywnościowych
- określa położenie i warunki naturalne swojej miejscowości i okolicy, opisuje charakterystyczne formy terenu, składniki przyrody, charakterystyczne miejsca, np. miejsca pamięci narodowej
- przedstawia charakterystyczne dla Polski dyscypliny sportowe, gospodarcze
Jakie lektury? Np.:
- H. Ch. Andersen „Baśnie”
- J. Brzechwa „Brzechwa dzieciom”
- A. Lindgren „Dzieci z Bullerbyn”
- H. Lofting „Doktor Dolittle i jego zwierzęta”
- R. Pisarski „O psie, który jeździł koleją”
Towarzystwo Nauczycieli i Bibliotekarzy Szkół Polski: – Kanon lektur zawiera pozycje, które przez przestarzałe słownictwo i niezrozumiałe realia przedstawionego świata, zniechęcają do czytania.
Klasy IV-VIII
Na tym etapie zacznie się nauczanie przedmiotowe. Istnieje możliwość, by jeszcze w czwartej klasie z uczniami pozostał ten sam wychowawca, który prowadził ich w klasach I-III.
W klasie czwartej na historii uczeń pozna „postaci i wydarzenia” o doniosłym znaczeniu dla kształtowania polskiej tożsamości kulturowej”, zaczynając od Mieszka i Dobrawy, przez Jana Zamoyskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego, Jana Pawła II, a kończąc na bohaterach Solidarności. Od klasy piątej zaczyna się tradycyjne nauczanie historii.
Od piątej klasy znika przyroda (wtedy pojawia się geografia i biologia; w klasie siódmej dochodzi fizyka i chemia).
Od siódmej klasy zaczyna się nauka drugiego języka obcego.
Jakie lektury? M. in.:
- J. Christa „Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks)”
- R. Kosik „Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi”
- A. Mickiewicz „Powrót taty”, „Pani Twardowska”, „Pan Tadeusz” (w tym: opisy, zwyczaje i obyczaje, polowanie i koncert Wojskiego)
- F. Molnar „Chłopcy z Placu Broni”
- B. Prus „Katarynka”
- J. Słowacki „W pamiętniku Zofii Bobrówny”
- J. Tolkien „Hobbit”
- A. Kamiński „Kamienie na szaniec”
- I. Krasicki „Żona modna”
Była minister edukacji Katarzyna Hall: – Wcześniej nauczyciel miał większą elastyczność. Teraz materiał jest dokładnie rozpisany na poszczególne klasy. Szkoła ma mniejsze pole manewru. Wymagania z matematyki w dawnej 8-letniej podstawówce były większe, niż będą teraz.
Szkoły branżowe I stopnia
Po zakończeniu 8-letniej szkoły podstawowej uczeń może się kształcić w 4-letnim liceum, 5-letnim technikum albo dwustopniowej szkole branżowej (dawnej szkole zawodowej). Pierwszy stopień branżówki będzie trwał trzy lata. Co tam czeka ucznia?
Na lekcjach języka polskiego spis tekstów literatury ustala nauczyciel, dostosowując go do potrzeb, możliwości i zainteresowań uczniów. Należy zrealizować nie mniej niż cztery lektury w roku szkolnym.
Lekcje historii zaczynają się od sytuacji w Europie po I wojnie światowej, a kończą na rozkładzie systemu komunistycznego w Polsce.
Na lekcjach biologii będzie mowa m. in. o biotechnologii i inżynierii genetycznej, w tym organizmach genetycznie zmodyfikowanych.
Na lekcjach edukacji o bezpieczeństwie uczeń pozna strukturę obronności państwa i nauczy się udzielać pierwszej pomocy.
Na lekcjach wychowania do życia w rodzinie uczeń m.in. dowie się, co to miłość oraz „pozna metody rozpoznawania płodności, metody i środki antykoncepcji oraz sposoby ich działania i zasady doboru, a także zrozumie, „że aborcja może stanowić zagrożenie dla zdrowia psychicznego i fizycznego” – pozna „aspekt prawny, medyczny i etyczny” aborcji.
Sławomir Stąsiek, nauczyciel i doradca metodyczny ds. szkolnictwa zawodowego: – Będzie tylko jeden egzamin, na koniec całego okresu nauki przedmiotów zawodowych. Znowu będzie chaos związany z formami egzaminów zawodowych, nie wiemy, kiedy te egzaminy będą przeprowadzane.
Nowa podstawa programowa ma "dawać czas na rozwój". Opozycja i ZNP zarzucają "niespójność"
Autor: M. Deja, M. Jankowska, A. Mizera